Sejm uchwalił długo wyczekiwaną nowelizację ustawy – Prawo budowlane. Nowe przepisy zakładają uproszczenie i przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego oraz zapewnienie większej stabilności podejmowanych w nim rozstrzygnięć.

Uzyskanie pozwolenia na budowę będzie mniej sformalizowane. Na etapie składania wniosku o pozwolenie na budowę lub zgłoszenia, budujący będą w założeniu składać mniej dokumentów. Inwestor do wniosku o pozwolenie na budowę będzie dołączał tylko część obecnego projektu budowlanego. Zmniejszy się również liczba wymaganych egzemplarzy projektu dołączanego do wniosku.

Uproszczona zostanie także legalizacja starych samowoli budowlanych. Właściciel uniknie opłaty legalizacyjnej, jeśli zgłosi do nadzoru budowlanego samowolę budowlaną – co najmniej 20-letnią – i przedstawi ekspertyzę techniczną, potwierdzającą możliwość bezpiecznego użytkowania obiektu oraz geodezyjną inwentaryzację powykonawczą.

Przepisy wprowadzają graniczny, pięcioletni termin dla stwierdzenia nieważności decyzji pozwolenia na budowę i decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Nowe rozwiązania sprawią, że nie będzie można stwierdzić nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło 5 lat, a w przypadku pozwolenia na użytkowanie, jeżeli upłynęło 5 lat od dnia, w którym decyzja o pozwoleniu na użytkowanie stała się ostateczna.

Ponadto, nowelizacja zakłada przeredagowanie przepisów określających obiekty budowlane, których realizacja nie wymaga uprzedniego uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę albo dokonania zgłoszenia, lub wymaga jedynie dokonania zgłoszenia, a także przewiduje kolejne zwolnienia z obowiązku uzyskiwania pozwolenia na budowę.

Wprowadzono również rozwiązania mające na celu uregulowanie kwestii użytkowania obiektu bez uzyskania odpowiedniej zgody – zmiany pozwolą na wielokrotne karanie inwestora lub właściciela obiektu budowlanego za jego nielegalne użytkowanie. Jednocześnie ujednolicono postępowania w sprawie rozpoczęcia i prowadzenia robót budowlanych z naruszeniem przepisów prawa budowlanego, a także unormowano przypadek, gdy nowy podmiot nabył własność nieruchomości objętej pozwoleniem na budowę lub zgłoszeniem od podmiotu, który dotychczas był inwestorem; w takiej sytuacji uznano, że nie istnieje potrzeba, aby dotychczasowy inwestor wyrażał zgodę na przeniesienie pozwolenia na budowę.

Przyjęte przepisy niewątpliwie przyczynią się do usprawnienia i przyspieszenia procesu budowlanego, co może przełożyć się na wzrost liczby realizowanych inwestycji. Pozytywnie należy ocenić usunięcie nadmiernych obowiązków po stronie inwestora oraz doprecyzowanie przepisów budzących dotychczas poważne wątpliwości interpretacyjne. Wprowadzenie czasowego ograniczenia odnoszącego się do możliwości wzruszenia pozwoleń budowlanych zapewni większą stabilność działań inwestora oraz bezpieczeństwo transakcji nieruchomościowych. Do tej pory nieważność decyzji o pozwoleniu na budowę można było stwierdzić wiele lat po tym, jak budynek już powstał i był użytkowany. Powyższa zmiana przyczyni się także znacząco do usprawnienia procesu badania due diligence nieruchomości.

Znowelizowane przepisy wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ich ogłoszenia (z wyjątkami).