23 lutego 2016 r., Rada Ministrów zaakceptowała przygotowany przez Ministerstwo Rolnictwa projekt ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz zmianie niektórych ustaw („Ustawa”), o którego założeniach szerzej pisaliśmy w poprzednim alercie.

Ustawa, zakładająca wstrzymanie sprzedaży nieruchomości rolnych albo ich części wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa przez okres pięciu lat od jej wejścia w życie oraz zmiana szeregu ustaw (m.in. Kodeksu Cywilnego oraz ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego) budzi ponownie wątpliwości w szczególności w zakresie dodanego przepisu przejściowego.

Zgodnie z artykułem 10 Ustawy, nowych przepisów nie stosuje się do postępowań dotyczących zbycia nieruchomości rolnych oraz wpisu do księgi wieczystej, wszczętych i niezakończonych do dnia wejścia w życie Ustawy. W takiej sytuacji stosować się będzie dotychczasowe przepisy ustaw regulujących sprzedaż ziemi rolnej.

Niejasne jest jednak co należy rozumieć pod zwrotem „postępowań dotyczących zbycia nieruchomości rolnych”. Przepis nie wskazuje wprost katalogu sposobów nabycia nieruchomości rolnych do których wyłączenie miałoby zastosowanie, co rodzi pytania, czy omawiany przepis przejściowy będzie miał zastosowanie chociażby do umownych sposobów nabycia ziemi rolnej.

Wątpliwości rozwiewają sami autorzy noweli (tj. Ministerstwo Rolnictwa). Zgodnie z udzielonymi nam informacjami, jako „postępowania dotyczące zbycia nieruchomości rolnych” należy rozumieć ściśle postępowania sądowe czy też administracyjne dotyczące zbycia nieruchomości rolnych, które rozpoczęły się przed wejściem w życie Projektu. W założeniu projektowanego przepisu nie brano pod uwagę umownych sposobów sprzedaży ziemi rolnej, takich jak chociażby zawarcie przed wejściem w życie Ustawy przedwstępnych umów sprzedaży nieruchomości.

Uwzględnienie w przepisie temporalnym umownych sposobów nabycia nieruchomości rolnych mogłoby prowadzić bowiem w praktyce do nadużyć prawa poprzez zawieranie przed wejściem w życie Ustawy przedwstępnych umów sprzedaży nieruchomości z nienaturalnie długim okresem zawarcia umowy przyrzeczonej tylko w celu utrzymania obowiązywania dotychczasowych zasad zbywania nieruchomości rolnych.

Ustawa w chwili obecnej powinna trafić do Sejmu i zostać uchwalona do końca kwietnia 2016 roku.