Czym jest ulga na ekspansję?

Wprowadzona w 2022 r. ulga na ekspansję, zwana również ulgą prowzrostową uregulowaną w art. 18eb ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U.2022.2587, dalej: „ustawa o CIT”) oraz art. 26gb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2022.2647, dalej: „ustawa o PIT”), jest preferencją podatkową dla przedsiębiorców ponoszących wydatki związane m.in. z działaniami marketingowo-informacyjnymi, dostosowaniem swoich produktów do wymagań kontrahentów czy uczestnictwem w targach.

Ulga polega na możliwości dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania kosztów, które zostały poniesione w celu zwiększenia przychodów przedsiębiorstwa ze sprzedaży wyprodukowanych przez siebie produktów do wysokości dochodu uzyskanego przez podatnika w roku podatkowym z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych, nie więcej jednak niż 1 000 000 zł w roku podatkowym.

Przedsiębiorcy mogą odliczyć takie koszty od podstawy opodatkowania, jeżeli wykażą jakikolwiek wzrost przychodów ze sprzedaży wyżej wskazanych produktów lub osiągną przychody ze sprzedaży produktów dotychczas nieoferowanych lub nieoferowanych w danym kraju choćby w jednym z kolejnych 2 lat podatkowych, począwszy od roku, w którym poniesione zostały koszty zwiększenia tych przychodów (dokonano odliczenia).

Zasady odliczenia

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów. Jeżeli w danym roku podatkowym wykazano stratę albo wielkość dochodu była niższa od kwoty przysługujących odliczeń, odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym przedsiębiorca skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.

Jak rozumieć „produkt”?

Przez „produkt” definiowany jako rzecz wytworzona przez podatnika, o której mowa w art. 18eb ust.2 ustawy o CIT, należy rozumieć wyłącznie rzecz wyprodukowaną samodzielnie przez podatnika w celu jej sprzedaży, ponadto powinna mieć ona charakter materialny i być zdolna do samodzielnego występowania w obrocie, zatem ulga nie obejmuje swym zakresem wydatków poniesionych na promocję usług świadczonych przez przedsiębiorcę czy promocję dóbr niematerialnych.

Według oceny organów podatkowych oraz sądów administracyjnych, ulga na ekspansję powinna przysługiwać faktycznym producentom produktów, nie zaś przedsiębiorcom, którzy nabywają gotowe produkty w celu ich odsprzedaży nawet pod własną marką. Prawa do ulgi pozbawieni są również ci przedsiębiorcy, którzy dokonują produkcji na zamówienie innej firmy, ponieważ co prawda wytwarzają oni określone produkty, jednak nie zasilają one ich oferty produktowej (np. sygn. 0114-KDIP2-1.4010.274.2023.3.KW).

Koszty możliwe do rozliczenia w ramach ulgi na ekspansję

Ustawodawca w art. 18eb ust. 7 ustawy o CIT dokonał enumeratywnego wyliczenia kosztów uzyskania przychodu podlegających odliczeniu w ramach ulgi, do których zaliczyć można:

  • uczestnictwo w targach poniesione na organizację miejsca wystawowego, zakup biletów lotniczych dla pracowników czy zakwaterowanie i wyżywienie dla pracowników;
  • działania promocyjno-informacyjne, w tym zakup przestrzeni reklamowych, przygotowanie strony internetowej, publikacji prasowych, broszur, katalogów informacyjnych i ulotek, związanych z produktem;
  • dostosowanie opakowań produktów do wymagań kontrahentów;
  • przygotowanie dokumentacji umożliwiającej sprzedaż produktów, w szczególności dotyczącej certyfikacji towarów oraz rejestracji znaków towarowych;
  • przygotowanie dokumentacji niezbędnej do przystąpienia do przetargu, a także w celu składania ofert innym podmiotom.

Należy pamiętać, że przedsiębiorcy, którzy uzyskują dochody z prowadzonej działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej lub osiągają dochody w ramach realizacji nowej inwestycji na podstawie wydanej decyzji w tym zakresie mogą skorzystać z ulgi jedynie w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodów ze sprzedaży produktów, których nie uwzględniono w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie ustawy o CIT czy ustawy o PIT.

Koszty osobowe

Przed publikacją projektu Objaśnień podatkowych dotyczących ulgi na ekspansję, która miała miejsce 25 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „Dyrektor KIS”) prezentował pogląd, iż przedsiębiorcy w ramach ulgi mają możliwość odliczenia kosztów poniesionych na wynagrodzenia pracowników w kontekście określonych działań, do których zaliczano m.in.: czas pracy osób zaangażowanych w działania sprzedażowe oraz marketingowe, w tym obsługę strony internetowej, czas poświęcony przez pracowników na dostosowywanie opakowań na potrzeby klienta czy przygotowanie dokumentacji niezbędnej do sprzedaży produktów bądź udziału w przetargu. Jednakże, w świetle wspomnianego projektu Objaśnień podatkowych, linia interpretacyjna uległa radykalnej zmianie, bowiem obecnie Dyrektor KIS wskazuje, że wydatki ponoszone w związku z wynagrodzeniami pracowników zaangażowanych w działania generujące koszty określone w art.18eb ust.2-5 ustawy o CIT oraz art. 26gb ustawy o PIT nie podlegają odliczeniu w ramach ulgi na ekspansję.

Koszty uczestnictwa w targach

Do kosztów uczestnictwa w targach, zdaniem Dyrektora KIS zaliczyć można m.in. koszty zorganizowania oraz obsługi stoiska firmowego tj. koszty powierzchni, zabudowy czy aranżacji stoiska. Ze względu na zamknięty charakter katalogu kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi na ekspansję w przypadku kosztów związanych z transportem, zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu zaliczyć można wyłącznie wydatki na zakup biletów lotniczych dla pracowników, w konsekwencji w ramach ulgi nie można odliczyć kosztów dojazdu samochodem (służbowym bądź prywatnym) do miejsca targów, wydatków na bilety kolejowe, opłat za autostrady czy też należności parkingowych. Z kolei kosztem kwalifikowanym będą wypłacane pracownikom przebywającym w podróży służbowej diety, stanowiące ekwiwalent zwiększonych kosztów wyżywienia oraz koszty związane z ich zakwaterowaniem.

Należy pamiętać, że scharakteryzowane wyżej wydatki są jedynymi rodzajami kosztów pracowniczych, jakie mogą zostać odliczone w związku z zastosowaniem ulgi na ekspansję, zatem nie ma możliwości zakwalifikowania do ulgi kosztów związanych z wynagrodzeniami pracowników uczestniczących w targach.

Istotną kwestią jest również fakt, że zakresem ulgi na ekspansję nie są objęte koszty zakupu biletów lotniczych oraz zakwaterowania i wyżywienia, jeśli koszty te dotyczą osób działających na rzecz przedsiębiorstwa na podstawie zlecenia, umowy agencyjnej, innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia, umowy o dzieło, bądź kadry menadżerskiej pełniącej swoje obowiązki na podstawie powołania.

Koszty działań promocyjno-informacyjnych

Dyrektor KIS w wydawanych interpretacjach często wskazuje, jaki rodzaj kosztów związanych z działaniami promocyjno-informacyjnymi (które w ustawie o CIT są wskazane jako katalog otwarty kosztów kwalifikownaych) prowadzącymi do zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów, przedsiębiorca może rozliczyć w ramach ulgi na ekspansję. Należą do nich m.in. koszty współpracy z influencerami (np. sygn. 0114-KDIP2-1.4010.216.2023.2.KWA) czy przygotowanie materiałów oraz tekstów reklamowych, nabycie przestrzeni reklamowej w sieci i promocji w mediach społecznościowych, korzystanie z platform sprzedażowych oraz zarządzanie hostingiem, projektowanie i wdrażanie stron internetowych (np. sygn. 0111-KDIB2-1.4010.412.2022.1.AR).

Koszty dostosowania opakowań produktów

Zdaniem Dyrektora KIS odliczeniu w ramach ulgi na ekspansję podlegają wyłącznie koszty związane z samym etapem dostosowawczym (np. dotyczące rozróżnienia kolorystyki opakowań w zależności od kraju odbiorcy), nie uwzględniając tym samym kosztów ogólnej produkcji (począwszy od etapu projektowego, przez wytworzenie przy zastosowaniu szerokiej gamy materiałów, a skończywszy na uzyskaniu gotowego opakowania, któremu dopiero w kolejnej fazie zostanie nadany np. indywidualny kolor właściwy dla danego kontrahenta). W konsekwencji odliczeniu w ramach ulgi na ekspansję mogą podlegać tylko takie koszty, które dostosowują już istniejące opakowania produktów do wymagań bądź zastrzeżeń zgłaszanych przez kontrahentów (np. sygn. 0112-KDIL2-2.4011.185.2023.2.WS).

Koszty przygotowania dokumentacji umożliwiającej sprzedaż produktów, w szczególności dotyczącej certyfikacji towarów oraz rejestracji znaków towarowych oraz niezbędnej do przystąpienia do przetargu lub złożenia oferty

Do kosztów zawartych w art. 18eb ust. 7 pkt 4 ustawy o CIT przedsiębiorca zaliczyć może przede wszystkim: zakup tłumaczeń dokumentacji, wykonywanie badań w niezależnym laboratorium czy koszty formalnej procedury przepisania dokumentów z jednostką notyfikowaną. Natomiast do kosztów przygotowania dokumentacji, o której mowa w art. 18eb ust. 7 pkt 5 ustawy o CIT należą m.in.: wydanie świadectwa wolnej sprzedaży, notarialnego potwierdzenia zgodności z oryginałem dokumentów, koszty sądowe związane z potwierdzaniem wiarygodności dokumentacji, a także zakupu usług od firm zajmujących się legalizacją dokumentów (np. sygn.0111-KDIB-3.4010.434.2023.2.AN).

Zestawienie poszczególnych kosztów niepremiowanych ulgą

Podsumowując, według Dyrektora KIS nie należy premiować ulgą na ekspansję m.in.:

  • dojazdu samochodem służbowym do miejsca targów;
  • wynagrodzenia pracowników za czas poświęcony na uczestnictwo w targach;
  • kosztów opracowania nowych opakowań dla produktów, które są wprowadzane do oferty sprzedażowej z inicjatywy spółki (nie kontrahenta);
  • wynagrodzenia pracowników za czas poświęcony na opracowywanie nowych opakowań dla produktów wprowadzanych do oferty przez spółkę;
  • ogólnych kosztów produkcji opakowań lub kosztów opakowań dla produktów wprowadzanych do oferty z inicjatywy spółki;
  • wydatków na szkolenia marketingowo - sprzedażowe dla pracowników.

Warunki skorzystania z ulgi

Podatnicy chcący skorzystać z ulgi na ekspansję muszą spełnić szereg warunków wymienionych w art. 18eb ustawy o CIT. Po pierwsze podatnik musi zwiększyć przychód ze sprzedaży produktów lub przynajmniej taki przychód osiągnąć, jeżeli wprowadza nowo oferowane produkty na rynek lub wchodzi ze swoimi produktami na nowy rynek. Jak wspomniano wcześniej, przedsiębiorca powinien zwiększyć swój przychód w okresie 2. kolejno następujących po sobie lat podatkowych od roku podatkowego, w którym poniósł koszty premiowane ulgą.

Ponadto przychody ze sprzedaży brane pod uwagę do rozliczania ulgi powinny pochodzić ze sprzedaży produktów do podmiotów niebędących podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT, co oznacza, że gdyby spółka sprzedawała produkty wyłącznie do podmiotu powiązanego i tylko w ten sposób uzyskiwałaby przychód, nie mogłaby skorzystać z ulgi na ekspansję. Poza powyższymi warunkami, ustawodawca nakazał uwzględnienie wyłącznie przychodów opodatkowanych w Polsce.

Wzrost przychodów ze sprzedaży – konkretnych produktów czy ogółem?

Nie jest kwestią dyskusyjną, że aby móc skorzystać z ulgi należy:

  1. zwiększyć przychody ze sprzedaży produktów albo
  2. osiągnąć przychody ze sprzedaży produktów dotychczas nieoferowanych albo
  3. osiągnąć przychody ze sprzedaży produktów dotychczas nieoferowanych na danym rynku.

Wątpliwości jednak dostarcza ocena, czy powinno nastąpić zwiększenie przychodów ze sprzedaży ogółem, czy też ze sprzedaży produktów, których dotyczyły koszty premiowane ulgą na ekspansję.

W wydawanych interpretacjach, Dyrektor KIS wyraził stanowisko, iż zwiększenie przychodów powinno być wartościowym zwiększeniem przychodów ze sprzedaży produktów ogółem w stosunku do roku poprzedniego (np. sygn. 0114-KDIP2-1.4010.216.2023.2.KW czy 0111-KDIB1-3.4010.565.2022.2.AN). Powyższe interpretacje przedstawiają korzystny dla przedsiębiorców sposób wykładni przepisów,  jednakże odmienny sposób interpretacji, wedle której warunek zwiększenia przychodów należy odnosić do przychodów z produktów, których dotyczyły premiowane koszty, przedstawiony został w projekcie Objaśnień podatkowych ulgi na ekspansję (ulgi prowzrostowej) z dnia 25 września 2023 Ministra Finansów (dalej: Projekt Objaśnień MF) w pkt. 3.1. Warto zaznaczyć, że przedstawiony projekt Objaśnień jest wciąż przedmiotem dalszego opiniowania i doskonalenia. Z tego powodu oczekujemy, że kwestia tak restrykcyjnego interpretowania przepisów, niekorzystnego dla przedsiębiorców, zostanie poddana gruntownej analizie, a następnie odpowiedniej zmianie.

Warunek dwuletniego wzrostu przychodów

Przedsiębiorcy, we wnioskach o indywidualne interpretacje podatkowe skierowane do dyrektora KIS, zwracali się z prośbą o wykładnię przepisu ulgi na ekspansję dotyczącego warunku dwuletniego wzrostu przychodów, szukając tym samym odpowiedzi na pytanie czy wymóg zwiększenia przychodów w okresie dwuletnim należy rozumieć w ten sposób, że:

  • wymagane jest, aby wzrost nastąpił chociaż w jednym z dwóch lat w dwuletnim okresie, czy
  • wymagane jest, aby wzrost nastąpił dwa lata z rzędu w dwuletnim okresie, czy
  • wymagane jest, aby w dwuletnim okresie dwa lata z rzędu nastąpił wzrost w stosunku do roku poprzedniego.

Zważywszy na niejednolitą linię interpretacyjną, Minister Finansów 2 stycznia 2023 r. udzielił wyjaśnień dotyczących warunku dwuletniego wzrostu przychodów (pismo nr. DD5.054.8.2022), w których przekazał, że wspomniany wymóg zostanie spełniony, jeśli przyrost przychodów względem dnia odniesienia (tj. ostatniego dnia roku podatkowego poprzedzającego rok poniesienia wydatków uprawniających do pomniejszenia podstawy opodatkowania w związku z zastosowaniem ulgi) nastąpi choćby w jednym z wyznaczonych treścią interpretowanego przepisu 2 lat podatkowych.

Należy pamiętać, że ze względu na wspomniany warunek, nowo utworzeni podatnicy nie mają tym samym możliwości skorzystania z ulgi w roku rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej.

Ulga na ekspansję, a inne ulgi

Przy rozważaniu możliwości skorzystania z ulgi na ekspansję, warto przyjrzeć się również innym korzystnym rozwiązaniom podatkowym, które funkcjonują na podobnych zasadach. Do tych preferencji podatkowych należą:

  • ulga B+R - związana z działalnością badawczo-rozwojową, która wspiera przedsiębiorstwa inwestujące w innowacje i rozwijające nowatorskie rozwiązania.
  • ulga na prototyp - preferencja umożliwiająca korzystanie z ulgi podczas procesu tworzenia prototypów nowych produktów lub technologii, co sprzyja eksperymentom i innowacjom.
  • ulga na robotyzację - ulga wspierająca przedsiębiorstwa, które inwestują w automatyzację procesów produkcyjnych, co przyczynia się do zwiększenia wydajności i konkurencyjności.

Podsumowanie

Podsumowując, warto przyjrzeć się bliżej uldze na ekspansję, nazywanej także ulgą prowzrostową jako niezwykle atrakcyjnemu narzędziu dla firm produkcyjnych, które aktywnie inwestują w swój rozwój. Ta preferencja podatkowa stwarza możliwość redukcji obciążenia podatkowego dla firm działających w sektorze produkcyjnym, co może wpłynąć na zwiększenie konkurencyjności oraz innowacyjności przedsiębiorstwa. Skorzystanie z ulgi może przynieść aż 190 000 zł oszczędności w danym roku podatkowym.

Zobacz film: Ulga na ekspansję – kto, jak i dlaczego może skorzystać

Ulga na ekspansję to jedna z ulg wprowadzonych przez program Polski Ład od 1 stycznia 2022 roku. Polski ład bowiem z jednej strony przyniósł dużo zamieszania do podatków, z drugiej natomiast wprowadził kilka interesujących benefitów dla podatników. Zapraszamy na film.