Klasyfikacja taryfowa jest jednym z trzech elementów kalkulacyjnych, który determinuje wysokość należności celnych, stanowiący również jeden z fundamentów prowadzenia współczesnego handlu międzynarodowego. W praktyce proces klasyfikacji taryfowej sprowadza się do przypisania odpowiedniego kodu taryfy celnej dla danego towaru, co ma wpływ na wysokość należności celnych czy też zastosowanie środków pozataryfowych, takich jak cła antydumpingowe i wyrównawcze, a nawet może wiązać się z zakazem lub ograniczeniami w przywozie oraz wywozie. 

Zapraszamy na szkolenie: Pochodzenie towarów i klasyfikacja taryfowa – praktyczne aspekty

Podstawa oraz struktura klasyfikacji taryfowej

Podstawą systemu klasyfikacji taryfowej jest Zharmonizowany System Oznaczania i Kodowania towarów (znany również jako HS – Harmonized System), opracowanym przez Światową Organizację Celną (WCO). Ten rozbudowany system klasyfikacji, liczący ponad 5000 pozycji 6-cyfrowych, stanowi zorganizowaną strukturą hierarchiczną składającą się z: 

  • Sekcji, 
  • Działów (2 cyfry), 
  • Pozycji (4 cyfry), 
  • Podpozycji (6 cyfr). 

System ten został rozbudowany na terenie Unii Europejskiej poprzez Nomenklaturę Scaloną (znaną również jako CN – Combined Nomenclature) oraz Zintegrowaną Taryfę Wspólnot Europejskich (tzw. TARIC) będącej dalszym rozszerzeniem klasyfikacji taryfowej na poziomie 8-cyfrowym oraz 10-cyfrowym. W Unii Europejskiej to właśnie kod TARIC determinuje zarówno stawkę celną, która zostaje nałożona na poszczególne towary w ramach importu, jak również uwzględnia ona różnorodne polityki handlowe, takie jak wcześniej już wspomniane embarga, ograniczenia w imporcie oraz eksporcie czy też wymagania związane z bezpieczeństwem produktu. 

Konsekwencje błędnej klasyfikacji taryfowej

Prawidłowa klasyfikacja taryfowa, która stanowi jeden z trzech elementów kalkulacyjnych należności celnych jest istotnym aspektem wymiany handlowej poza UE ze względu na daleko idące konsekwencje w przypadku nieprawidłowości. Nieprawidłowa klasyfikacja taryfowa może skutkować m.in.: 

  1. Zaległościami importowymi – nieprawidłowe przypisanie kodu taryfowego może doprowadzić do błędnego naliczenia cła i należności importowych (np. VAT). 
  1. Naruszeniem dodatkowych regulacji – Zarówno przywóz, jak i wywóz niektórych towarów wiąże się z dodatkowymi wymogami prawnymi, które muszą zostać spełnione w przypadku pozaunijnej wymiany handlowej. W przypadku nieprawidłowej klasyfikacji, może dojść do naruszenia przepisów prawa, np. sankcji, EUDR, CBAM, których skutki mogą prowadzić do odesłania towaru, jego konfiskaty lub zniszczenia. 
  1. Zaburzeniem łańcucha dostaw – nieprawidłowa klasyfikacja taryfowa może rodzić szereg konsekwencji administracyjnych, powodujących potencjalne opóźnienie w łańcuchu dostaw. 

Wiążąca Informacja Taryfowa jako narzędzie chroniące przedsiębiorców

Klasyfikacja taryfowa jest procesem skomplikowanym, rodzącym wiele wątpliwości oraz wyzwań dla przedsiębiorców. Biorąc pod uwagę konsekwencje potencjalnych nieprawidłowości ważnym jest aby się odpowiednio zabezpieczyć. W ramach regulacji celnych zostało przewidziane narzędzie, które umożliwia zapewnienie pewności obrotu w obrębie klasyfikacji – jest nim Wiążąca Informacja Taryfowa (znana również jako WIT/BTI). 

WIT jest decyzją wydawaną przez państwowe organy celne (od 1 lipca 2023 r. organem wydającym WIT-y na terenie Polski jest Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej), precyzyjnie określającą konkretny kod taryfowy do danego towaru. Decyzja ta ma charakter wiążący zarówno dla organów celnych, jak i dla posiadacza decyzji, który ją uzyskał. 

WIT co do zasady jest ważny przez okres trzech lat od momentu wydania. Może on być wykorzystany przez posiadacza decyzji w odniesieniu do wszystkich towarów identycznych, w odniesieniu do przedmiotu pierwotnego wniosku. Jest to znaczące ułatwienie dla przedsiębiorców, które usprawnia proces wymiany handlowej, jak również umożliwia minimalizację ryzyka błędnej klasyfikacji oraz związanych z tym konsekwencji finansowych i operacyjnych. 

Wnioski

Klasyfikacja taryfowa jako nierozłączony element wymiany międzynarodowej, wpływa bezpośrednio na wysokość należności celnych, prawidłowe określenie dodatkowych wymogów prawnych oraz płynność operacyjną handlu. Niewątpliwie jest to również aspekt wymiany handlowej, który przysparza przedsiębiorcom znacznych trudności oraz wyzwań w ramach ich działalności.  

Dlatego tak ważne jest wdrożenie solidnego procesu klasyfikacji oraz jej okresowa weryfikacja. Uzyskanie decyzji WIT pozwala zabezpieczyć trudniejsze przypadki i uniknąć ryzyka związanego z błędną klasyfikacją. Prawidłowa klasyfikacja ma też wpływ na wiele nowych obowiązków i jest kluczowa dla ich prawidłowej identyfikacji (np. EUDR, CBAM).  

Ze względu na powyższe oraz częste zmiany w samej klasyfikacji wielu przedsiębiorców myśli dziś o wdrożeni systemu okresowej weryfikacji własnej bazy towarowej pod kątem klasyfikacji CN, często w oparciu o outsourcing lub automatyzację.