Limitowanie kosztów finansowania dłużnego, które mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, potrafi znacząco wpłynąć na wyniki podatkowe podatników. Warto zauważyć, że regulacja ta nie dotyczy długoterminowych projektów z zakresu infrastruktury publicznej. Interpretacja tego pojęcia wykształca się ostatnio w wyrokach sądów administracyjnych.

O co chodzi z limitowaniem odsetek?

Ograniczenie możliwości zaliczania odsetek (kosztów finansowania dłużnego) do kosztów uzyskania przychodów realizowane było w ustawie o CIT na przestrzeni lat w kilku formach. Aktualnie obowiązujące przepisy stanowią implementację dyrektywy ATAD[1] w tym zakresie. Co do zasady, na podstawie art. 15c ustawy o CIT (doprecyzowanego od 2022 r.) wyłączona jest możliwość odliczania kosztów finansowania dłużnego ponad kwotę 3 mln zł albo 30% tzw. podatkowej EBITDA.

Przepisy te, ukierunkowane na walkę z wykorzystywaniem mechanizmu nadmiernych płatności z tytułu odsetek jako elementu agresywnego planowania podatkowego, dotykają jednak każdego podatnika CIT, który wykracza poza określone przez ustawodawcę limity, także z przyczyn czysto biznesowych.

Wyłączenie dla kosztów finansowania dłużnego finansujących długoterminowe projekty z zakresu infrastruktury publicznej

W Dyrektywie ATAD zauważono, że finansowanie projektów z zakresu infrastruktury publicznej niesie ze sobą „niewielkie lub zerowe ryzyka w zakresie erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków”, w związku z czym państwa członkowskie mogą wyłączyć ze stosowania mechanizmu limitującego KUP pożyczki wykorzystywane do sfinansowania tego typu projektów.

Dyrektywa ATAD zawiera definicję projektu z zakresu infrastruktury publicznej, przeniesioną do ustawy o CIT, którym jest „projekt służący dostarczeniu, modernizacji, eksploatacji lub utrzymaniu znaczącego składnika aktywów, będący w ogólnym interesie publicznym”.

Pojęcie „ogólnego interesu publicznego”

Zaprezentowana definicja posługuje się zatem niedookreślonymi pojęciami, w tym pojęciem „ogólnego interesu publicznego”. Zgodnie z Dyrektywą ATAD, powinien to być ogólny interes publiczny, który za taki uważany jest przez dane państwo członkowskie. Co to w praktyce oznacza? Dalszych wskazówek nie daje ani Dyrektywa ATAD, ani ustawa o CIT, ani uzasadnienie do ustawy wprowadzającej te przepisy. Próbują zmierzyć się z tym pojęciem podatnicy, organy podatkowe, jak i sądy administracyjne.

Przed podobnym wyzwaniem stanął NSA w sprawie o sygn. II FSK 1615/20 (wyrok z dnia 8 lutego 2023 r.). Sprawa ta dotyczyła kosztów pożyczek i kredytów zaciągniętych na budowę elektrowni wiatrowej. We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik zajął stanowisko, że projekt ten będzie „służył celowi (ogólnemu interesowi) publicznemu przez zapewnienie nieograniczonemu kręgowi odbiorców dostępu do energii elektrycznej i to pochodzącej ze źródeł odnawialnych”. Dyrektor KIS nie zgodził się z podatnikiem, a w wydanej interpretacji indywidualnej odwołał się do wykładni pojęcia „cele publiczne” zawartego w ustawie o gospodarce nieruchomościami, która nie wymienia lądowych farm wiatrowych.

Interpretacja ta została uchylona przez WSA, który wskazał, że skoro ustawa o CIT nie odsyła do innych ustaw przy określaniu tego pojęcia, to nieuprawnione było sięgnięcie do ww. ustawy[2]. Z podejściem tym zgodził się NSA w przedmiotowej sprawie, zastrzegając jednakże, że nie każdy projekt energetyczny będzie automatycznie stanowił projekt w ogólnym interesie publicznym. Teraz Dyrektor KIS stanie przed wyzwaniem uwzględnienia tych wskazówek sądów przy ponownym rozpatrzeniu wniosku o wydanie interpretacji.

Wnioski dla podatników

Należy zauważyć, że zaprezentowany powyżej wyrok jest jednym spośród kilku dotyczących analizowanego zagadnienia wydanych w ostatnim czasie. Pomimo braku klarownej konkluzji i niebudzącej wątpliwości definicji „długoterminowego projektu za zakresu infrastruktury publicznej”, ze względu na korzyści, jakie może przynieść uznanie danego przedsięwzięcia inwestycyjnego za taki projekt w kontekście limitowania kosztów finansowania dłużnego, korzystna może się okazać pogłębiona analiza w tym zakresie. Warto bowiem mieć na uwadze, że opisywane wyłączenie dotyczy także podmiotów prywatnych realizujących w ten sposób interes publiczny.

[1] Dyrektywa Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiająca przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego (Dz.U. L 193 z 19.7.2016, s. 1–14), dalej: Dyrektywa ATAD.

[2] Wyrok WSA z dnia 23 października 2019 r. o sygn. III SA/Wa 459/19.