Zakres przedmiotowy raportowania w zakresie zrównoważonego rozwoju – czyli co właściwie będzie trzeba ujawniać?

W drugim artykule z serii przybliżającej zagadnienia związane z dyrektywą o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (tzw. dyrektywa CSRD) przyjrzymy się bliżej zakresowi przedmiotowemu raportowania. W dalszej części tekstu skupimy się zatem na informacjach, które obowiązane jednostki mają ujawniać w swoich sprawozdaniach z działalności. Przypominamy, że w związku z wejściem w życie z dniem 5 stycznia 2023 r. nowych regulacji przewidzianych dyrektywą CSRD, zmianie uległy obowiązki raportowe wynikające z dotychczas obowiązujących przepisów dyrektywy 2013/34/UE[1].

Jakie informacje mają ujawniać obowiązane podmioty?

Dyrektywa CSRD wymaga od podmiotów obowiązanych do sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju przedstawiania informacji, które mają umożliwić zrozumienie:

  • wpływu raportującej jednostki na kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem, jak również
  • w jaki sposób kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem oddziałują na rozwój, wyniki i sytuację jednostki.

Na wstępie należy wyjaśnić, co oznaczają kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem. Jest to bowiem niezbędne do zrozumienia, jak szeroki zakres raportowania ustala dyrektywa CSRD. Poprzez kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem należy rozumieć czynniki środowiskowe, społeczne i z zakresu praw człowieka oraz czynniki związane z zarządzaniem, w tym czynniki zrównoważonego rozwoju (kwestie środowiskowe, społeczne i pracownicze, jak również dotyczące poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji i przekupstwu). Zagadnienia związane ze zrównoważonym rozwojem dotykają zatem wielu aspektów działalności raportujących jednostek.

W oparciu o raportowane informacje możliwe ma być zatem zrozumienie nie tylko tego, jak działalność jednostki wpływa na kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem, ale również jak przedmiotowa materia oddziałuje na funkcjonowanie spółki.

Co powinno się znaleźć w przedstawianych informacjach?

Regulacje dyrektywy CSRD szeroko wskazują kwestie, które jednostki będą musiały ujawniać w ramach informacji przedstawianych w sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju. W stosownym sprawozdaniu spółki będzie musiał znaleźć się m.in.:

  • krótki opis modelu biznesowego i strategii biznesowej jednostki, w tym m.in. odporność modelu biznesowego i strategii biznesowej jednostki na ryzyka odnoszące się do kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem,
  • opis roli organów administrujących, zarządzających i nadzorujących jednostki w odniesieniu do kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem oraz ich wiedzy eksperckiej i umiejętności koniecznych do wypełniania tej roli lub dostępu takich organów do takiej wiedzy eksperckiej i umiejętności,
  • opis polityk jednostki w odniesieniu do kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem,
  • opis procesu należytej staranności wdrożonego przez jednostkę w odniesieniu do kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem oraz, w stosownych przypadkach, zgodnie z unijnymi wymogami dotyczącymi prowadzenia przez jednostki procesu należytej staranności;
  • opis wszelkich działań podjętych przez jednostkę w celu zapobiegania rzeczywistym lub potencjalnym negatywnym skutkom, łagodzenia ich, zaradzania im lub niwelowania ich oraz wyniku tych działań;
  • opis podstawowych ryzyk dla jednostki w odniesieniu do kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem, w tym opis głównych rodzajów zależności jednostki od tych kwestii, oraz sposobu zarządzania przez jednostkę tymi ryzykami;
  • wskaźniki istotne w odniesieniu do ujawnionych informacji, o których mowa w dyrektywie CSRD.

W niektórych przypadkach, oprócz informacji na temat operacji własnych, obowiązane jednostki powinny również ujawniać dane związane z łańcuchem wartości danego podmiotu. Na łańcuch wartości jednostki składają się wszystkie działania, zasoby i relacje związane z modelem działalności i środowiskiem zewnętrznym, w jakim podmiot funkcjonuje – podejmowane i wykorzystywane przez jednostkę, począwszy od koncepcji stworzenia produktu lub usługi aż do końca ich żywotności. Wspomniane powyżej informacje obejmują w szczególności dane o produktach i usługach podmiotu, jej stosunkach gospodarczych i łańcuchach dostaw.

W przypadku dużych grup, omawiane informacje w zbliżonym zakresie będą przedstawiane w skonsolidowanych sprawozdaniach z działalności przygotowywanych przez ich jednostki dominujące. Niektóre podmioty – przede wszystkim małe i średnie spółki giełdowe – ze względu na mniejszą skalę operacji będą mogły z kolei ograniczyć swoją sprawozdawczość do poszczególnych wymaganych ujawnień określonych w dyrektywie CSRD.

Co z porównywalnością ujawnianych informacji?

Regulacje dyrektywy CSRD, zmieniające zakres dyrektywy 2013/34/UE, tworzą ramy sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju. Przedmiotowe przepisy są jednak na tyle ogólne i nieskonkretyzowane (np. wymóg wskazania opisu polityk jednostki w odniesieniu do kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem), że jednostki mogłyby dowolnie ujawniać dane w procesie raportowania. To z kolei uniemożliwiałoby porównywanie informacji ujawnianych przez różne jednostki, co byłoby sprzeczne z celem zmian wprowadzonych dyrektywą CSRD. Jak wskazywaliśmy w poprzednim artykule, założeniem dyrektywy CSRD jest harmonizacja standardów raportowania informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju i zwiększenie porównywalności raportowanych danych.

Dlatego też na podstawie regulacji wprowadzonych dyrektywą CSRD, przekazywanie informacji przez obowiązane podmioty będzie odbywało się w oparciu o tzw. standardy sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju. Standardy mają zapewnić jakość informacji przedstawianych przez obowiązane jednostki, albowiem informacje te będą musiały być zrozumiałe, istotne i – co najważniejsze – weryfikowalne.

Pierwsze standardy, które będą miały zastosowanie niezależnie od sektora, w jakim dana jednostka prowadzi działalność, powinny zostać przyjęte przez Komisję Europejską w formie aktów delegowanych do dnia 30 czerwca 2023 r. Komisja UE powinna wziąć pod uwagę przy ich redagowaniu porady techniczne i materiały przygotowane przez Europejską Grupę Doradczą ds. Sprawozdawczości Finansowej (EFRAG).

EFRAG opracowała już pierwszy zestaw 12 projektów standardów niezależnych od sektora i przekazała go Komisji Europejskiej do weryfikacji pod koniec ubiegłego roku. Nad treścią tych projektów pochylimy się w następnych artykułach. Niemniej, już teraz należy podkreślić, że projekty ww. standardów wskazują konkretne, niekiedy bardzo szczegółowe dane, które jednostki będą musiały ujawniać w ramach raportowania w obszarze ESG (tj. w zakresie środowiskowym, społecznym (w tym pracowniczym) oraz ładu korporacyjnego).

Podsumowanie

W wyniku zmiany dyrektywy 2013/34/UE na podstawie regulacji dyrektywy CSRD, określone jednostki będą musiały raportować informacje umożliwiające zrozumienie, jak ich działalność wpływa na kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem, a także jak te zagadnienia oddziałują na działalność podmiotu. Ujawniane informacje często nie będą dotyczyły jedynie operacji wewnętrznych obowiązanego podmiotu, ale również całego jego łańcucha wartości.

Niemniej, skonkretyzowanie informacji raportowanych w ramach sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju nastąpi dopiero w projektowanych przez Komisję Europejską standardach sprawozdawczości. Na przyjęcie tych standardów i ich wejście w życie przyjdzie nam jeszcze poczekać. W międzyczasie spółki, które obejmie obowiązek sprawozdawczości na podstawie dyrektywy CSRD, powinny już zacząć podejmować pierwsze kroki w celu weryfikacji, czy są w posiadaniu danych umożliwiających im wywiązanie się z obowiązku raportowania, bazując na projektach standardów sprawozdawczości opracowanych przez EFRAG, np. stosowne polityki i inne dokumenty dotyczące zasad funkcjonowania spółki, jak również zacząć wprowadzać procedury zapewniające działalność jednostki w duchu zrównoważonego rozwoju.

[1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz. U. UE. L. z 2013 r. nr 182, str. 19 ze zm.).

***

Zapraszamy do przeczytania poprzedniej części artykułu - Dyrektywa CSRD – część I