22 maja zeszłego roku weszły w życie przepisy umożliwiające zakładanie fundacji rodzinnych - zupełnie nowego, nieznanego wcześniej w naszym prawie instrumentu prawnego. Dane liczbowe niezbicie pokazują, że fundacja rodzinna w ciągu zaledwie roku znacząco zmieniła krajobraz polskich przedsiębiorstw.

Przez ostatni rok założono ponad 1500 fundacji rodzinnych, zaś zarejestrowano niemal 1000*. Tylko w maju zeszłego roku (a zatem przez nieco ponad tydzień) złożono 62 wnioski o rejestrację FR – liczba ta systematycznie zwiększała się każdego miesiąca, by w kwietniu b.r. pobić granicę ponad 170 wniosków.

Liczba zarejestrowanych fundacji ogółem jest imponująca tym bardziej, że przez pierwsze dwa miesiące nie zarejestrowano żadnej fundacji – rejestracja realnie ruszyła dopiero w lipcu (przy czym na koniec lipca wpisano zaledwie… 8 fundacji rodzinnych). Dla miłośników precyzyjnych danych – poniżej bardziej szczegółowa statystyka:

Miesiąc Wpływ wniosków o rejestrację FR Fundacje rodzinne wpisane do rejestru
maj ‘23 62 0
czerwiec ‘23 82 0
lipiec ‘23 82 8
sierpień ‘23 113 72
wrzesień ‘23 81 77
październik ‘23 124 111
listopad ‘23 152 75
grudzień ‘23 133 105
styczeń ‘24 147 59
luty ‘24 165 109
marzec ‘24 170 174
kwiecień ‘24 173 63

Interesująco kształtują się również dane dotyczące tego, w jakich spółkach fundacje rodzinne najczęściej są wspólnikami. Nie zaskakuje oczywiście, że najczęściej pojawia się spółka z o.o. – fundacje rodzinne uczestniczą w aż 485 spółkach z o.o.**, ale oprócz tego również w spółkach akcyjnych i osobowych (bardziej szczegółowe dane w tym zakresie wraz z naszym komentarzem prawno-podatkowym znajdą Państwo w kolejnym artykule).

Fundacja rodzinna nie zawsze bywa… rodzinna. Ustawodawca ukształtował ją na tyle atrakcyjnie, że może służyć ona nie tylko sukcesji międzypokoleniowej – ale też być wykorzystywana jako wehikuł inwestycyjny (swoisty „parasol” nad aktywami) albo narzędzie ochrony majątku prywatnego (w przypadku osób, których majątek – np. ze względu na pełnione funkcje w zarządach spółek –  jest narażony na większe ryzyko). Wydaje się, że właśnie ta wielofunkcyjność fundacji rodzinnej z jednej strony oraz duża elastyczność i stosunkowo niewielkie koszty jej funkcjonowania z drugiej – przesądziły o tym, że fundacja rodzinna tak mocno wpisała się w krajobraz polskich przedsiębiorstw.

* Na podstawie danych na 23 kwietnia br. uzyskanych z SO w Piotrkowie.

** Na podstawie danych na 15 maja b.r. z rejestru przedsiębiorców KRS uzyskanych i  przeanalizowanych przez Crido Digital.

Zobacz film: Fundacja rodzinna – co należy o niej wiedzieć?

Katarzyna Żółcińska tłumaczy, jakie podmioty mogą skorzystać z tego rozwiązania. Odpowiada na pytanie, czy fundacja jest wyłącznie dla przedsiębiorców, czy też mogą z niej skorzystać inne podmioty jak na przykład menedżerowie.