9 miesięczny termin upłynął i pojawił się projekt nowelizacji

Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem przepisów specustawy dotyczącej pomocy obywatelom Ukrainy („Specustawa”), cudzoziemcy objęci jej regulacjami, po upływie 9 miesięcy od dnia wjazdu na terytorium Polski, mieli być uprawnieni do składania wniosków o wydanie zezwolenia na pobyt czasowy. Takie zezwolenie miało być wydawane jednorazowo na okres 3 lat i uprawniać do świadczenia pracy na terenie Polski bez konieczności uzyskania dodatkowego zezwolenia na pracę.

Jednakże 29 listopada 2022 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji Specustawy, który zakłada uchylenie tych przepisów, a także wskazuje w przepisach przejściowych, że wnioski takie, złożone przed dniem wejścia w życie ustawy, pozostawione będą bez rozpoznania.

W uzasadnieniu czytamy, że przyczyną takiej decyzji jest rekordowa liczba złożonych w 2022 roku do wojewodów wniosków pobytowych, co przyniosło skutek w postaci znacznego obciążenia urzędów oraz przełożyło się na ich realną wydolność. Szacuje się, że na koniec roku liczba tychże wniosków przekroczy 400 tys.

Co w takiej sytuacji powinni zrobić obywatele Ukrainy?

W związku z powyższym należy przyjąć, że pomimo planowanego uchylenia przepisów, pobyt obywateli Ukrainy na mocy Specustawy pozostaje legalny do 24 sierpnia 2023 r. W obecnej sytuacji składanie wniosków o wydanie zezwolenia na pobyt czasowy wydaje się bezcelowe, bowiem zgodnie z zapowiedziami pozostaną one bez rozpoznania.

Jak wskazano w uzasadnieniu projektu nowelizacji „właściwą alternatywą dla przedłużenia pobytu obywateli Ukrainy będzie posłużenie się instytucjami właściwymi dla tej ustawy” , tj. ww. uznania legalności, urzędowego poświadczenia tego uprawnienia, którym jest nadanie numeru PESEL ze statusem UKR oraz dokumentu elektronicznego Diia.pl pełniącego obecnie już funkcję elektronicznego odpowiednika karty pobytu.

Przekraczanie granic i podróże po Europie

Projekt nowelizacji zakłada usankcjonowanie na poziomie ustawowym charakteru dokumentu elektronicznego Diia.pl jako dokumentu pobytowego, który wraz z dokumentem podróży ma uprawniać obywateli Ukrainy do wielokrotnego przekraczania zewnętrznych i wewnętrznych granic obszaru Schengen bez konieczności uzyskania wizy, a także do pobytu na terytoriach innych państw strefy.

Jak ostatecznie zostanie rozwiązany problem legalizacji pobytu obywateli Ukrainy w przyszłości - czas pokaże. Na bieżąco będziemy monitorować tę kwestię i Państwa informować.