Pobierając opłatę dodatkową za naruszenie regulaminu parkowania, operator parkingu musi odpowiedzieć sobie na pytanie: czy do kwoty opłaty należy doliczyć VAT? Opłata taka może mieć bowiem charakter sankcyjny lub odszkodowawczy, zatem może stanowić karę umowną, do której nie dolicza się VAT. Z drugiej jednak strony opłata może zostać uznana za jeden ze składników wynagrodzenia za usługę parkowania, w konsekwencji czego powinna zostać opodatkowana VAT. O opodatkowaniu dodatkowych opłat parkingowych niedawno wypowiedział się TSUE (wyrok z 20 stycznia 2022 r., C-90/20), ale także polskie organy podatkowe chętnie wypowiadają się w tym temacie.

TSUE: opłaty dodatkowe opodatkowane są VAT

Kwestię tę na początku bieżącego roku przeanalizował TSUE, wydając wyrok w sprawie C-90/20. Trybunał rozstrzygnął spór pomiędzy duńskimi organami podatkowymi a spółką prowadzącą parkingi na prywatnych nieruchomościach. Oprócz opłat za udostępnienie miejsca parkingowego, w przypadku naruszenia przez kierowcę regulaminu użytkowania parkingu, spółka pobierała dodatkowe opłaty kontrolne m.in. za uiszczenie zbyt niskiej opłaty parkingowej, brak ważnego biletu parkingowego, parkowanie na miejscu przeznaczonym dla niepełnosprawnych czy poza wyznaczonymi miejscami.

Zdaniem spółki, pobierane opłaty kontrolne nie stanowią elementu wynagrodzenia za skorzystanie z usługi parkingowej, lecz mają charakter sankcyjny, zatem należy traktować je jako karę za naruszenie ogólnych warunków użytkowania parkingu. W konsekwencji – zdaniem podatnika – nie powinny podlegać opodatkowaniu VAT.

Trybunał przyznał jednak rację duńskim organom podatkowym stwierdzając, że opłaty kontrolne należy uznać za wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług, które jako takie podlegają opodatkowaniu VAT. Zdaniem Trybunału pobranie opłat dodatkowych nie byłoby możliwe, gdyby wcześniej nie została wykonana usługa udostępnienia miejsca parkingowego, zatem obowiązek zapłaty opłaty kontrolnej za nieprzestrzeganie regulaminu stanowi jeden z warunków skorzystania z usługi. W konsekwencji takiego uznania, TSUE doszedł do przekonania, że opłaty kontrolne oraz opłaty za parkowanie mają ze sobą na tyle ścisły związek, że łącznie stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług – opodatkowane VAT.

Polskie organy podatkowe: opłaty dodatkowe nie podlegają opodatkowaniu

W interpretacjach indywidualnych wydawanych przed rozstrzygnięciem w sprawie C-90/20 dominowało stanowisko, że opłaty dodatkowe (np. za brak biletu parkingowego) nie stanowią wynagrodzenia za świadczenie usług, lecz karę umowną - mają charakter odszkodowawczy i związane są z niewywiązaniem się kierowcy z obowiązków przewidzianych w regulaminie parkingu. Nie zostaje zatem spełniona przesłanka istnienia związku pomiędzy zapłatą opłaty dodatkowej a otrzymaniem przez parkującego świadczenia wzajemnego, co oznacza, że opłaty dodatkowe nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Tej linii interpretacyjnej nie zmienił – póki co – omawiany wyrok TSUE. W interpretacjach wydanych po jego ogłoszeniu Dyrektor KIS utrzymuje, że opłaty dodatkowe stanowią karę umowną, zatem nie podlegają opodatkowaniu VAT [1]. Interpretacje te, mimo wyroku TSUE, pozostają dla organów podatkowych wiążące (o ile nie zostaną zmienione przez Dyrektora KIS albo Szefa KAS – zgonie z dyspozycją art. 14e Ordynacji podatkowej). Dlatego też podatnik nadal może powołać się na posiadaną interpretację oraz skorzystać z jej mocy ochronnej. W praktyce, podatnik nie ma obowiązku zapłaty podatku od zdarzenia będącego przedmiotem interpretacji, o ile zastosował się do stanowiska organu przedstawionego w wydanej interpretacji indywidualnej – nawet jeśli ta została następnie zmieniona.

[1] Przykładowo: interpretacja indywidualna z dnia 31.05.2022 (0111-KDIB3-1.4012.279.2022.1.ABU) oraz z dna 20.07.2022 (0113-KDIPT1-3.4012.278.2022.1.MJ)