Rok 2019 większości zapadł w pamięć jako ostatni rok przed wciąż trwającą pandemią (stan: marzec 2022 r.). Węższe grono specjalistów może rok ten również kojarzyć z fundamentalnymi zmianami w systemie poboru podatku u źródła.

„Nowy” WHT (od 1 stycznia 2019 r.)

Gwoli przypomnienia: od 1 stycznia 2019 r. w przepisach dotyczących poboru podatku u źródła („WHT”) pojawił się nie tylko wymóg dochowania należytej staranności, lecz także przepis nakazujący pobór WHT od nadwyżki ponad 2 000 000 PLN w domyślnej ustawowej stawce, bez względu na zwolnienia i preferencje wynikające z przepisów szczególnych (np. z dyrektyw unijnych) lub odpowiednich umów o unikaniu podwójnego opodatkowania („UPO”) (art. 26 ust. 2e ustawy o CIT).

„Nowy” WHT 2.0 (od 1 stycznia 2022 r.)

Dotychczas przepis ten miał ograniczone praktyczne znaczenie, ponieważ jego wejście w życie było sukcesywnie odraczane. Trzy lata i sześć odroczeń, później zasada ta jednak ostatecznie weszła w życie (niemniej w nieco zmienionej formie). Obowiązkowy pobór WHT według ustawowej stawki od 1 stycznia 2022 r. dotyczy płatności spełniających łącznie następujące kryteria:

  • należności wypłacane są z tytułu odsetek, należności licencyjnych lub dywidend (i innych płatności wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 1 oraz art. 22 ust. 1 ustawy o CIT);
  • płatność dokonywana jest do podmiotu powiązanego;
  • odbiorca płatności nie jest polskim rezydentem podatkowym;
  • płatność przekracza w roku podatkowym wypłacającego łącznie kwotę 2 000 000 PLN na rzecz tego samego podatnika.

Zwrot nadpłaconego podatku

Owszem, podatnikowi/płatnikowi przysługuje prawo wystąpienia o zwrot nadpłaconego podatku. Przepisy precyzują odrębny tryb postępowania w zakresie zwrotu podatku nadpłaconego, w ramach którego należy udowodnić, że podatnik spełniał wszystkie warunki do zastosowania preferencji WHT. Sposób ten wiąże się jednak, do momentu otrzymania zwrotu, z negatywnym wpływem na płynność finansową płatnika oraz często długą i uciążliwą procedurą (organ podatkowy może przedłużyć ustawowy sześciomiesięczny termin zwrotu podatku, wymagać przedłożenia licznych dokumentów i składania wyjaśnień oraz zweryfikować wniosek w ramach kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego).

A zamiast zwrotu?

Oprócz płatności podatku i wystąpienia o zwrot (ang. „pay and refund mechanism”) istnieje również możliwość zastosowania preferencji WHT (zwolnienia, niepobrania lub pobrania podatku w niższej stawce), mimo spełnienia przesłanek obowiązkowego poboru WHT poprzez:

  • złożenie oświadczenia przez członka zarządu płatnika o spełnieniu wszystkich warunków zastosowania preferencji WHT

Ewidentną zaletą tego rozwiązania jest fakt, że można je stosunkowo łatwo i szybko zastosować. Oświadczenie zarządu pociąga jednak za sobą ryzyko odpowiedzialności karnej i karno-skarbowej dla członków zarządu w przypadku uznania, że jest ono niezgodne z prawdą (poza dodatkowym zobowiązaniem podatkowym oraz odsetkami za zwłokę na poziomie płatnika). Z tego powodu oświadczenie może nie być optymalnym rozwiązaniem, w szczególności z uwagi na wątpliwości w zakresie interpretacji niektórych warunków stosowania preferencji WHT (np. pojęcie „rzeczywistego właściciela”). Mało tego, oświadczenie to należy składać cyklicznie, co jest uciążliwe z administracyjnego punkt widzenia. Alternatywą lub również uzupełnieniem oświadczenia może być…

  • uzyskanie opinii o stosowaniu preferencji WHT

Opcją do rozważania wydaje się wystąpienie z wnioskiem o opinię o stosowaniu preferencji WHT, której zakres również został rozszerzony od 1 stycznia 2022 r.:

  • z wnioskiem o opinię może wystąpić płatnik lub podatnik;
  • w ramach opinii można potwierdzić możliwość stosowania zwolnienia z poboru WHT na podstawie przepisów szczególnych, ale również niepobrania podatku lub pobrania w niższej stawce na podstawie odpowiedniej UPO.

Opinia o stosowaniu preferencji jest co do zasady ważna przez 36 miesięcy od dnia jej wydania. Opinia zasadniczo powinna zostać wydana w ciągu 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku (z naszych doświadczeń obejmujących kilkadziesiąt uzyskanych pozytywnych opinii wynika, że obecnie organy podatkowe zazwyczaj wykorzystują ustawowy limit czasowy lub wydają opinię niedługo przed jego upływem).

Mając na uwadze:

  • długi czas oczekiwania,
  • istotny koszt (opłata od jednego wniosku wynosi 2000 zł) oraz
  • złożoność procedury,

warto skorzystać ze wsparcia doświadczonego doradcy, aby zmaksymalizować szansę szybkiego uzyskania pozytywnej opinii o stosowaniu preferencji WHT.

Wersja angielska  ➡️ Advance tax ruling for preferential Polish withholding tax treatment – who will (not) benefit?