Pandemia COVID-19 wpłynęła na zwyczaje Polaków związane nie tylko z pracą, ale też między innymi z podróżami. Obecnie, duża część osób wykonuje swoją pracę zdalnie w domu lub decyduje się na życie cyfrowych nomadów. W ostatnim czasie bardzo popularne stały się w związku z tym kampery – w trzecim kwartale br. utrzymał się bardzo dynamiczny rozwój caravaningu w Polsce, notowany wcześniej również w pierwszych dwóch kwartałach 2021 roku.

Osobom, które prowadzą działalność gospodarczą i nabyły kampera „na firmę” może nastręczać problemów ustalenie czy mają pełne prawo odliczenia VAT z faktur za nabycie, naprawy czy paliwo do takiego „środka transportu”.

Jakie było dotąd stanowisko organów podatkowych?

W przeszłości fiskus odnosił się z dystansem do pomysłu odliczenia 100% wydatków eksploatacyjnych na kampera, nawet przy spełnieniu takich warunków jak złożenie informacji VAT-26 i prowadzenie stosownej ewidencji przebiegu pojazdu.

Organy przeważnie odmawiały podatnikom prawa odliczenia pełnej wysokości twierdząc, że nie będą spełnione przesłanki do uznania, że kamper jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

Takie stanowisko organy podatkowe zaprezentowały na przykład w stosunku do wspólników spółki cywilnej, którzy podjęli decyzję o kupnie kampera, aby kolejne 5 lat spędzić na podróżowaniu po Europie i pisaniu książki/poradnika na ten temat. Wspólnicy planowali blogować, prowadzić relacje z trasy w mediach społecznościowych i zbierać materiał do kolejnej książki, w której opiszą infrastrukturę i kempingi w Europie.[1]

Analogicznie organ podatkowy podszedł do podatnika, który prowadził działalność doradczą oraz związaną z prowadzeniem social mediów. Podatnik często świadczył usługi na terenie innych państw, w szczególności europejskich oraz w Polsce. Tego rodzaju wyjazdy trwały z reguły kilka dni. Podatnik postanowił nabyć kampera, który spełniał funkcję „mobilnego biura”, również funkcję noclegową, żywieniową, transportową osób i sprzętu niezbędnego do realizacji danego projektu.[2]

Co orzekł WSA?

Jak wynika z uzasadnienia orzeczenia WSA w Gliwicach[3], kamper o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony nie jest pojazdem samochodowym w rozumieniu ustawy o VAT. Znane wszystkim 50% ograniczenia w odliczeniu dla takich pojazdów i związanych z nimi wydatków nie mają tu zastosowania.

Zdaniem WSA, 100% odliczenia jest możliwe nawet, gdy jest wykorzystywany częściowo na potrzeby prywatne.

Przy takim podejściu, pojawia się jednak mały haczyk – bowiem WSA uznał, że na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, użycie kampera do celów prywatnych podatnika, stanowić będzie świadczenie usług, które należy opodatkować VAT.

O tym, w jakiej wysokości nastąpi opodatkowanie referują z kolei kolejne przepisy, w tym art. 29a ust. 5 ustawy o VAT, przyjmujący jako podstawę opodatkowania koszt na świadczenie usługi, jaki poniesie podatnik. Koszt ten może być trudny do uchwycenia – nie przewyższy on jednak, a może wręcz – nie zbliży się – do ceny zakupu kampera.

Jakiego stanu faktycznego dotyczył wyrok?

Podatnik w prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się w głównej mierze produkcją wyrobów budowlanych z betonu, ale dodatkowo działa także w zakresie wynajmu i dzierżawy pojazdów samochodowych. W związku z profilem swojej działalności stanie się właścicielem kampera o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony i będzie ponosił szereg wydatków na jego eksploatację, dokumentowanych na podstawie faktur.

Z tytułu nabycia pojazdu przysługiwać mu będzie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Ponadto, podatnik wskazuje dwa zdarzenia przyszłe, które mogą wystąpić. Pierwszym z nich jest to, że kamper będzie wykorzystywany wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej podatnika objętej VAT, a drugim jest częściowe wykorzystywanie także na jego potrzeby prywatne.

Jaka była interpretacja organu podatkowego?

Podatnik złożył wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, zadając następujące pytania:

  • Czy w przypadku wykorzystywania kampera jedynie w celach opodatkowanej działalności gospodarczej będzie miał pełne prawo do odliczenia VAT od wydatków – bez prowadzenia ewidencji przebiegu i bez obowiązku zgłoszenia do US na druku VAT-26?
  • Czy w okoliczności, gdy pojazd będzie wykorzystywany do celów mieszanych, to będzie uprawniony do odliczenia 100% kwoty podatku naliczonego z faktur dotyczących wydatków, jednakże będzie obowiązany opodatkować VAT każdorazowe przekazanie pojazdu na własne cele prywatne?

W zaprezentowanym stanowisku własnym odnośnie pytanie pierwszego, podatnik przyjął, że ma pełne prawo do odliczenia VAT – bez obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu i bez obowiązku zgłoszenia pojazdu do urzędu skarbowego na druku VAT-26.

Odnośnie pytania drugiego, zdaniem podatnika będzie on uprawniony do odliczenia 100% kwoty podatku naliczonego z faktur dotyczących wydatków na pojazd, jednakże będzie obowiązany opodatkować VAT każdorazowe przekazanie pojazdu na własne cele prywatne.

DKIS nie zgodził się na pełne odliczenie VAT od wydatków na kamper, w sytuacji, gdy będzie on wykorzystywany tylko częściowo na potrzeby działalności gospodarczej (a częściowo na potrzeby prywatne). Co do obowiązku opodatkowania wykorzystania kampera na cele prywatne DKIS już nie miał zastrzeżeń i zgodził się z podatnikiem.

W uzasadnieniu organ wskazał, że warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. W przedstawionej sytuacji, gdy kamper będzie wykorzystywany częściowo na potrzeby opodatkowanej działalności gospodarczej, a częściowo na potrzeby prywatne, to podatnikowi nie będzie przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z eksploatacją tego pojazdu, z uwagi na zamiar wykorzystywania pojazdu do celów prywatnych – a jedynie w takim zakresie, w jakim pojazd będzie wykorzystywany do czynności opodatkowanych.

Podatnik nie zgodził się ze stanowiskiem organu i wniósł skargę. WSA także nie podzielił zdania DKIS i w konsekwencji uchylił zaskarżoną interpretację.

Znaczenie wyroku WSA

Przytoczony wyrok należy ocenić korzystnie. Z pewnością jest dobrą wiadomością dla przedsiębiorców, którzy w dobie COVID-19 wykorzystują kampery w swojej pracy np. jako cyfrowi nomadzi podróżując i blogując czy nagrywając podcasty.

Odliczenie 100% VAT od wydatków na takie pojazdy, jest bez wątpienia dużą korzyścią i zdecydowanie w pozytywny sposób wpłynęłoby na portfele podatników. Należy dodatkowo pamiętać, że jeżeli od zakupu kampera podatnikowi przysługiwać będzie odliczenie pełne – od wykorzystywania tego pojazdu do celów prywatnych koniecznym jest wykazanie VAT należnego.

[1] Interpretacja indywidualna DKIS z 24 września 2020 r., sygn. 0114-KDIP4-2.4012.287.2020.2.AA.

[2] Interpretacja indywidualna DKIS z 1 lutego 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-2.4012.589.2020.3.WH.

[3] Nieprawomocny wyrok WSA w Gliwicach z 7 października 2021 r., sygn. I SA/Gl 732/21.