Do 8 grudnia można zgłaszać uwagi do szerokiego pakietu zmian w rozporządzeniu w sprawie wyłączeń blokowych (GBER). Celem proponowanego przeglądu jest uwzględnienie zmian oraz wprowadzenie na poziomie GBER nowych regulacji pomocowych, które stanowić będą fundament dla udzielania pomocy publicznej, zwłaszcza w ramach nadchodzącej perspektywy finansowej 2021-2027.

Zgodnie z art. 108 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) państwa członkowskie muszą informować Komisję Europejską o wszelkiej pomocy państwa i mogą wdrażać ją dopiero po jej zatwierdzeniu przez Komisję. Rozporządzenie GBER umożliwia Komisji stwierdzenie, że niektóre kategorie pomocy państwa są zgodne z jednolitym rynkiem i są w związku z tym wyłączone z obowiązku powiadomienia przewidzianego w Traktacie. W rezultacie ponad 97 proc. wszystkich środków pomocy państwa jest obecnie wdrażanych przez państwa członkowskie bez konieczności uprzedniego zatwierdzenia przez Komisję. Jest to zgodne z podejściem Komisji, zgodnie z którym należy skoncentrować się na większej i szybszej realizacji celów, a nie na elementach, które nie wnoszą wartości dodanej.

Aktualnie, w związku z kolejną perspektywą finansową, szereg przepisów pomocowych jest poddawanych przeglądowi (w szczególności wytyczne w sprawie pomocy regionalnej, wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę klimatu, środowiska oraz cele związane z energią, wytyczne w sprawie finansowania ryzyka oraz zasad ramowych dotyczących pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną). Celem trwającego przeglądu tych wytycznych oraz proponowanego przeglądu GBER jest promowanie finansowania publicznego, które przyczynia się do realizacji aktualnych priorytetów UE, a mianowicie Zielonego Ładu oraz europejskiej strategii przemysłowej i cyfrowej, oraz zapewnienie, aby zasady pomocy państwa uwzględniały najnowsze zmiany rynkowe i technologiczne.

W tym kontekście Komisja proponuje szereg zmian GBER w obszarach, które są przedmiotem prowadzonego obecnie przeglądu odpowiednich wytycznych w sprawie pomocy państwa.

W szczególności zmiany dotkną najpowszechniej wykorzystywanych przeznaczeń pomocy:

Pomoc regionalna

Główne postulowane zmiany dotyczą:

  • dostosowania zakresu sektorowego pomocy regionalnej (wyłączenie węgla brunatnego, włączenie włókien syntetycznych i budownictwa okrętowego, wyłączenie wsparcia na infrastrukturę szerokopasmową i badawczą w ramach sekcji dotyczącej pomocy regionalnej, wyjaśnienie definicji sektorów transportu i energii);
  • korekty progów pomocy regionalnej powodujących obowiązek zgłoszenia;
  • wyłączenia z pomocy regionalnej kosztów budynków, gruntów i urządzeń w zakresie i w czasie, w jakim są one wspierane na zasadach określonych w ogólnym rozporządzeniu w sprawie wyłączeń grupowych w odniesieniu do pomocy na projekty B+R+I (art. 25 GBER).

Pomoc na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną

Główne postulowane zmiany dotyczą:

  • rozszerzającej zmiany definicji badań przemysłowych i eksperymentalnych prac rozwojowych w celu wyjaśnienia, że obejmują one działalność badawczo-rozwojową w zakresie technologii lub rozwiązań cyfrowych;
  • wprowadzenia nowej definicji i kryteriów zgodności umożliwiających wsparcie na rzecz infrastruktur testowo-doświadczalnych, wykorzystywanych w przeważającej mierze w przemyśle na potrzeby działalności badawczo-rozwojowej, takiej jak opracowywanie i testowanie nowych technologii, mogące również zachęcać do inwestycji w działalność BRI;
  • uproszczenie warunków udzielania pomocy na projekty B+R, w szczególności poprzez zaproponowanie możliwości stosowania uproszczonej metody obliczania kosztów pośrednich projektów (do 15% całkowitych kosztów bezpośrednich).

Pomoc na ochronę środowiska i cele związane z energią

Zgodnie z celami Zielonego Ładu zaproponowano rozszerzenie zakresu ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych przez rozszerzenie zbioru środków wyłączonych z obowiązku uprzedniego zgłoszenia oraz podniesienie progów powodujących obowiązek zgłoszenia w odniesieniu do środków na ochronę klimatu i środowiska oraz cele związane z energią.

Główne postulowane zmiany dotyczą:

  • zwiększenia możliwości wsparcia różnego rodzaju „zielonych” projektów, takich jak ograniczenie emisji CO2 (pomoc inwestycyjna na wychwytywanie i utylizację lub składowanie dwutlenku węgla), rekultywacja siedlisk przyrodniczych i ekosystemów, ochrona i odbudowa różnorodności biologicznej, pojazdy ekologicznie czyste lub bezemisyjne oraz infrastruktura ładowania i tankowania (rozszerzenie zakresu pomocy inwestycyjnej na infrastruktury tankowania m.in. na infrastruktury zaopatrujące pojazdy w wodór niskoemisyjny);
  • ułatwienia inwestycji w zielony wodór poprzez wprowadzenie wyłączenia grupowego dla pomocy inwestycyjnej na projekty w zakresie zielonego wodoru i inwestycji w infrastrukturę wodorową. W tym celu pomoc operacyjna na instalacje działające na małą skalę w celu propagowania zielonego wodoru zostanie wyłączona z obowiązku zgłoszenia;
  • rozszerzenia zakresu obowiązujących przepisów dotyczących pomocy na recykling i ponowne wykorzystanie odpadów przez uwzględnienie również pomocy inwestycyjnej na inne inwestycje, których celem jest zwiększenie poziomu efektywnego gospodarowania zasobami lub przyczynienie się do przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym;
  • wyeliminowania możliwości wsparcia na podstawie GBER inwestycji w systemach ciepłowniczych wykorzystujących paliwa kopalne (z wyjątkami dla gazu ziemnego);
  • rozszerzenia zakresu dotychczasowych wyłączeń dotyczących pomocy inwestycyjnej i operacyjnej na energię odnawialną, umożliwiającego uwzględnienie projektów dotyczących magazynowania energii, które są bezpośrednio powiązane z nowymi lub istniejącymi obiektami wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych;
  • wprowadzenia „zielonej premii” (wyższego poziomu intensywności) w celu zachęcania do realizacji ambitnych projektów renowacji budynków (pomoc na poprawę charakterystyki energetycznej budynków);
  • w odniesieniu do inwestycji w infrastrukturę energetyczną dopuszczenia wsparcia na infrastrukturę energetyczną wykorzystującą nowe źródła energii, w szczególności infrastrukturę wodorową, a także inwestycji niezlokalizowanych na „obszarach objętych pomocą”;
  • wprowadzenia nowych „zielonych” warunków, które muszą spełniać duże zakłady energochłonne, aby uzyskać objętą wyłączeniem grupowym pomoc w formie obniżonych stawek podatkowych na podstawie dyrektywy w sprawie opodatkowania energii.

Dodatkowo projektowane zmiany dotyczą pomocy na finansowanie ryzyka.

Dalsze kroki

Niezależnie od konsultacji publicznych projekt wniosku będzie również omawiany na dwóch posiedzeniach z udziałem Komisji i państw członkowskich. Pierwsze z tych posiedzeń odbędzie się pod koniec okresu konsultacji, a drugie po zmianie projektu na podstawie uwag otrzymanych w trakcie konsultacji publicznych. Dzięki temu uwagi do projektu wniosku Komisji będą mogły zgłosić zarówno państwa członkowskie, jak i inne zainteresowane strony.

Przyjęcie zmienionego GBER jest planowane na pierwsze półrocze 2022 r.

Swoje uwagi zainteresowani mogą zgłaszać pod adresem: https://ec.europa.eu/competition-policy/public-consultations/2021-gber_pl