Jeszcze niedawno wiele wskazywało, iż najnowsza nowelizacja tarczy antykryzysowej przyniesie w końcu zapowiadane od dawna wsparcie dla JST. Jednak ustawa, która 15 maja 2020 r. został podpisana przez prezydenta, nie wprowadziła kluczowych zmian dla samorządu. Co zatem z zapowiadanym przez rząd wsparciem?

Tarcza antykryzysowa 3.0 nie przyniosła oczekiwanego wsparcia…

Tarcza antykryzysowa 3.0[1] zawiera głównie unormowania skierowane do przedsiębiorców oraz podatników PIT. Na próżno szukać w niej natomiast regulacji najbardziej pożądanych przez JST, czyli przepisów mających na celu bezpośrednie wspomożenie samorządowych budżetów poprzez zwiększenie limitu zadłużenia lub zwiększenie subwencji.

Niemniej, w gąszczu przepisów znalazły się także takie, które dotyczą samorządów. Mowa tu przede wszystkim o:

  • przesunięciu terminu na opracowanie raportu o stanie JST o 60 dni,
  • ustaleniu nowych terminów rocznych sprawozdań z zakresu gospodarki odpadami,
  • przedłużeniu terminu na dostosowanie uchwał rady gminy dotyczących odpadów komunalnych do zmian wynikających z ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw do 31 grudnia 2020 r.,
  • zwiększeniu czasu na podniesienie standardów ogrzewalni, noclegowni dla schronisk dla osób bezdomnych do 31 grudnia 2022 r.

Istotne dla JST wydaje się również odwieszenie terminów procesowych oraz terminów prawa materialnego.

…jednak rząd w dalszym ciągu pracuje nad tarczą dla samorządów

Brak wprowadzenia sygnalizowanych zmian w tarczy antykryzysowej 3.0 nie oznacza, że rząd porzucił planowane wsparcie dla JST. Już bowiem 4 czerwca 2020 r. został przyjęty przez sejm projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19[2] – czyli tzw. tarcza antykryzysowa 4.0. Obecnie projekt jest rozpatrywany przez senat, który bliżej ma się mu przyjrzeć na posiedzeniu 17 czerwca 2020 r. Pakiet ten przewiduje m.in.:

  • wprowadzenie w 2020 r. możliwości nierównowagi strony bieżącej budżetu JST dodatkowo o wartość planowanego ubytku w dochodach podatkowych będącego skutkiem wystąpienia COVID-19,
  • złagodzenie w 2020 r. reguły fiskalnej ograniczającej zadłużenie o kwotę faktycznego ubytku w dochodach podatkowych jednostki, wynikającego z wystąpienia epidemii COVID-19,
  • wprowadzenie możliwości przesunięcia na kolejne miesiące wpłat do budżetu państwa dokonywanych przez jednostki o ponadprzeciętnych dochodach podatkowych. Raty wpłat tzw. janosikowego przypadające w maju i czerwcu 2020 r. będzie można zapłacić w drugim półroczu 2020 r.,
  • uelastycznienie wydatkowania środków z tzw. funduszu korkowego w 2020 r. Pieniądze z tego funduszu będzie można przeznaczyć na przeciwdziałanie i łagodzenie skutków COVID-19,
  • wprowadzenie możliwości przekazywania w 2020 r. rat części oświatowej, wyrównawczej, równoważącej i regionalnej subwencji ogólnej w terminach wcześniejszych,
  • zwiększenie dochodów samorządu powiatowego z tytułu gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa z 25% do 50% wpływów w okresie od 1 maja do 31 grudnia 2020 r.

Pytana podczas sesji Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach o perspektywę wejścia w życie tzw. tarczy dla samorządów, minister rozwoju Jadwiga Emilewicz stwierdziła: „Jeśli udałoby się to przeprowadzić przez Sejm i Senat w przyszłym tygodniu, wówczas od początku czerwca mielibyśmy pierwsze przepisy, które uelastyczniałyby możliwość kształtowania budżetów miast, zwiększały dochody powiatowe z tytułu gospodarowania mieniem Skarbu Państwa czy dochody miejskie i wojewódzkie z tytułu większej elastyczności w korzystaniu z tzw. korkowego”.

W związku z powyższym, będziemy śledzić proces legislacyjny oraz informować na bieżąco o podejmowanych w tym zakresie działaniach

[1] Dz.U. poz. 875

[2] http://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/Projekty/9-020-163-2020/$file/9-020-163-2020.pdf