Oczekując na implementację kluczowych założeń wynikających z Wytycznych OECD dla Transakcji Finansowych do krajowego porządku prawnego lub chociaż wykrystalizowanie się linii interpretacyjnej uwzględniającej te założenia, chcielibyśmy w dzisiejszym wpisie przybliżyć ciekawą interpretację podatkową dotyczącą transakcji finansowej charakteryzującej się szczególnymi warunkami.

W interpretacji indywidualnej z 07.08.2019 r.[1] przedstawiono transakcję finansową, która była wynikiem restrukturyzacji istniejącego zadłużenia udzielonego przez udziałowców wnioskodawcy. Celem udzielenia pierwotnego zadłużenia była realizacja inwestycji – nieruchomości komercyjnej. W efekcie restrukturyzacji, dotychczasowe finansowanie zostało zastąpione przez finansowanie o następującej charakterystyce:

  • umowa ma charakter pożyczki wieczystej, tzn. nie został w niej określony termin zwrotu finansowania, niemniej wnioskodawcy przysługuje możliwość jego spłaty najwcześniej na koniec pierwszego okresu kredytowania,
  • umowa zawiera „klauzulę podporządkowania” na mocy, której zobowiązania wynikające z umowy będą podporządkowane innym zobowiązaniom wnioskodawcy, równorzędne pożyczkom udzielonym przez jej udziałowców oraz będą miały pierwszeństwo przed kapitałem zakładowym,
  • oprocentowanie będzie wzrastać w trakcie upływu okresu kredytowania, tzn. w pierwszym okresie kredytowania będzie oparte o stałą stopę procentową, a w kolejnych okresach stopa oprocentowania będzie powiększana o marżę ustaloną w oparciu o pięcioletnią stopę transakcji swap,
  • umowa nie da pożyczkodawcom prawa głosu, praw zarządczych albo kontrolnych, albo innych praw do podejmowania decyzji dotyczących działalności gospodarczej wnioskodawcy,
  • na potrzeby rachunkowe finansowanie zostanie zaprezentowane jako kapitał zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Rachunkowej,
  • umowa nie przewiduje spłaty kapitału w innej formie niż forma pieniężna – płatności dokonywane przez wnioskodawcę na podstawie umowy będą dokonywane na odpowiedni rachunek bankowy.

Pytanie we wniosku dotyczyło możliwości uznania odsetek od wyżej scharakteryzowanej pożyczki (dalej: Pożyczka) za koszty uzyskania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych, przy czym interpretacja nie odnosiła się do przepisów o cenach transferowych, a jedynie do przepisów ogólnych.

Stanowisko wnioskodawcy zostało uznane za prawidłowe.

Wnioskodawca w jego uzasadnieniu dużo miejsca poświęcił na kwalifikację Pożyczki jako instrumentu finansowania dłużnego, a nie kapitału. Przede wszystkim podkreślił, że istotą umowy Pożyczki jest udostępnienie wnioskodawcy środków finansowych w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek, naliczanych od kwoty udzielonego finansowania, według stopy procentowej uzależnionej od długości okresu finansowania, do dnia zakończenia okresu finansowania.

Zdaniem wnioskodawcy, na taką kwalifikację nie powinny mieć wpływu:

  • podporządkowanie,
  • fakt braku ustaleń co do terminu spłaty pożyczki – uzależnienie oprocentowania od okresu finansowania „powinno stanowić dla spółki czynnik ekonomiczny do jak najszybszej spłaty Pożyczki oraz w konsekwencji, zrekompensować Pożyczkodawcom brak prawa do roszczenia o zwrot Pożyczki,”
  • fakt, że rachunkowo finansowanie zostanie zaprezentowane jako kapitał również nie powinien wpływać na analizowane ustalenia, gdyż „ujęcie rachunkowe danej transakcji/zdarzenia nie powinno mieć wpływu na ujęcie tej samej transakcji/zdarzenia dla celów podatkowych”.

Dodatkowo wskazał argumenty za tym, że do Pożyczki nie ma zastosowania art. 16 ust. 1 Ustawy CIT, tj. wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów:

  • odsetek od pożyczki partycypacyjnej lub odsetek będących podziałem wyniku finansowego spółki – odsetki są ustalane w stosunku do kwoty finansowania, według stopy procentowej oraz naliczane niezależnie od tego, czy spółka osiągnie w danym okresie rozliczeniowym zysk czy stratę, a umowa nie daje pożyczkodawcom prawa głosu, praw zarządczych albo kontrolnych, albo innych praw,
  • odsetek od kosztów finansowania dłużnego poniesionych w celu nabycia udziałów w spółce zależnej – Pożyczka została zawarta w celu restrukturyzacji istniejącego zadłużenia związanego z realizacją inwestycji.

Przedstawiona wyżej argumentacja stanowi ciekawy materiał do dyskusji dotyczącej uznania wieczystego finansowania za finansowanie dłużne lub kapitał, co nabrało wyjątkowego znaczenia z chwilą bezpośredniego potwierdzenia w polskich przepisach o cenach transferowych możliwości recharakteryzacji lub nieuznania transakcji przez organ podatkowy. Możemy sobie zadać pytanie, czy podane wyżej argumenty wspierające klasyfikację transakcji jako finansowanie dłużne byłyby wystarczające na potrzeby prawidłowego określenia faktycznej transakcji, co stanowi punkt wyjścia przy weryfikacji rynkowego charakteru rozliczeń z podmiotami powiązanymi. Wytyczne OECD dla Transakcji Finansowych okazują się w tym temacie dużo bardziej wymagające, o czym wspominaliśmy w jednym z wcześniejszych wpisów. Konieczne jest przeprowadzenie dogłębnej analizy transakcji, uwzględniającej m.in. wartość finansowania, inne zobowiązania finansowe pożyczkobiorcy, czy w końcu ocenę zdolności kredytowej pożyczkobiorcy. Mając na uwadze wspomniane wyżej przepisy o recharakteryzacji, rekomendujemy przy planowaniu finansowania grupowego uwzględnienie, obok zbadania rynkowego poziomu oprocentowania, dodatkowej analizy czy finansowanie spółek powinno odbywać się przez instrumenty dłużne, czy zasilenie kapitałowe.

O transakcjach finansowych w dobie pandemii, a także o innych wyzwaniach związanych cenami transferowymi w tym trudnym okresie będziemy mówić podczas webinarium, które odbędzie się już 6 maja br. o godz. 11, i na które serdecznie zapraszamy.

WARTO DOCZYTAĆ:

 

[1] Interpretacja indywidualna DKIS, sygnatura 0111-KDIB1-2.4010.219.2019.2.ANK