Zdaniem NSA, związek wydatków z czynnościami opodatkowanymi nie musi być bezpośredni – można go rozpatrywać przez pryzmat zwiększenia atrakcyjności działki dla potencjalnych nabywców oraz możliwości sprzedaży po wyższej cenie[1].

Sprawa, którą rozstrzygnął NSA dotyczyła prawa do odliczenia podatku naliczonego przez gminę od wydatków związanych z realizacją inwestycji drogowej. Gmina w ramach przygotowania działek do sprzedaży podjęła się inwestycji polegającej na wyposażeniu kilkunastu działek do niej należących w sieci wodno-kanalizacyjne i energetyczne, infrastrukturę drogową oraz oświetlenie. Ponadto, gmina dokonała odwodnienia działek oraz skomunikowania ich z drogami dojazdowymi. W związku z powyższymi działaniami gmina ponosi m. in. wydatki na: analizę i ekspertyzę popytu działek, nadzór budowlany i inwestorski, roboty budowlane, budowę infrastruktury energetycznej, przebudowę drogi gminnej, budowę infrastruktury kanalizacyjnej oraz wodociągowej, wycinkę drzew oraz promocję inwestycji.

Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzeni przedmiotowe działki przeznaczone są pod zabudowę pod działalność gospodarczą oraz pod obiekty produkcyjne, składy, magazyny, obiekty usługowe. Ponadto gmina we wniosku o interpretację indywidualną wskazała, że grunty nie były przez nią wykorzystywane do działalności zwolnionej z VAT.

Zdaniem gminy ponoszone wydatki mają związek z jej działalnością opodatkowaną, a inwestycje mają na celu zwiększenie atrakcyjności działek co wpływa na ich cenę. Tym samym gmina stanęła na stanowisku, że przysługuje jej pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego od ponoszonych wydatków w związku z realizacją inwestycji na przedmiotowych działkach.

Organ interpretacyjny częściowo zgodził się ze stanowiskiem zaprezentowanym we wniosku o interpretację indywidualną uznając, że gminie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego w związku z budową infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej oraz wycinką drzew. Jednakże w zakresie wydatków ponoszonych na roboty budowlane z branży drogowej (m.in. budowę dróg wewnętrznych, chodników, zjazdów drogi, poboczy), budowę infrastruktury energetycznej oraz przebudowę drogi gminnej, zdaniem organu, gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego.

Taka interpretacja została zaskarżona. WSA w Gorzowie Wielkopolskim uznał, że wydatki ponoszone przez gminę mają związek z jej działalnością opodatkowaną. Sąd pierwszej instancji podkreślił, że przedmiotowe inwestycje mają na celu utworzenie stref inwestycyjnych. Gmina nie ponosiłaby bowiem wydatków, gdyby nie fakt późniejszej dostawy gruntów budowlanych, odpłatnego dostarczania wody, czy odprowadzania ścieków na podstawie umów cywilnoprawnych. Dopuszczalność odliczenia podatku naliczonego związanego z przedmiotową inwestycją jest konsekwencją poniesienia wydatków na infrastrukturę drogową, o ile istnieje możliwość sprzedaży gruntów i wykonywania czynności opodatkowanych w związku z umowami cywilnoprawnymi. WSA zwrócił uwagę, że inwestycje związane z infrastrukturą drogową mają na celu zapewnienie infrastruktury umożliwiającej lokowanie domów na przedmiotowych działkach oraz uatrakcyjnienie ich dla potencjalnych kupujących. Tym samym, zdaniem WSA, gminie przysługuje pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z przedmiotową inwestycją.

Ostatecznie sprawa zawisła przed NSA, który w ustnym uzasadnieniu wskazał, że nie można ograniczać się jedynie do rozpatrywania bezpośredniego związku wydatków z czynnościami opodatkowanymi. NSA podkreślił, że związek wydatków należy rozpatrywać również przez pryzmat zwiększania atrakcyjności dla potencjalnych nabywców. Ponadto zdaniem NSA poniesienie przedmiotowych wydatków niewątpliwie przełoży się na cenę po jakiej działki będą sprzedawane na podstawie umów cywilnoprawnych. W związku z powyższym, NSA podtrzymał stanowisko WSA uznając, że gminie przysługuje pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków poniesionych na inwestycje.

[1] Wyrok NSA z dnia 30 stycznia 2020 r., sygn. I FSK 1113/19