W poniedziałek, za pośrednictwem portalu podatki.gov.pl opublikowane zostały statystyki dotyczące procedury zawierania uprzednich porozumień cenowych (APA). Zgodnie z naszymi przewidywaniami, rok 2019 był pod wieloma względami rekordowy. Jaką popularnością cieszy się procedura APA oraz co dla podatnika oznacza w praktyce jej wszczęcie, tym właśnie zagadnieniom poświęcamy dzisiejszy wpis.

Wyśrubowanie rekordów!

Jak wynika z udostępnionych statystyk, Szef KAS w ubiegłym roku osiągnął swoiste apogeum zainteresowania APA. Na liczbę ponad 300 postępowań w toku (dane na dzień 31.12.2019 r.), składają się bowiem aż 192 wnioski o zawarcie porozumienia, które zostały złożone w roku 2019. Aby zilustrować lawinowy wzrost zainteresowania sięgnięciem po APA, warto cofnąć się na chwilę wstecz i przypomnieć, że w latach 2006 – 2017 podatnicy zawnioskowali łącznie o APA niespełna 90 razy, aby w roku 2018 złożyć 98 wnioski o zawarcie uprzedniego porozumienia cenowego.

Nie jest tajemnicą, że na wzrost popularności APA w perspektywie ostatnich dwóch lat istotny wpływ miały przepisy art. 15e CIT, za pośrednictwem których wprowadzono limity w możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów (KUP) wydatków dotyczących usług, opłat i należności poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych (powyżej 3 mln zł i 5% podatkowego EBITDA). Ograniczenie w zaliczeniu do KUP kosztów usług, opłat i należności na rzecz podmiotów powiązanych nie ma bowiem zastosowania do wydatków stanowiących wynagrodzenie dla podmiotu powiązanego w zakresie w jakim decyzja APA obejmuje prawidłowość kalkulacji tego wynagrodzenia. Fakt, że ponad 90% wniosków złożonych w ubiegłym roku dotyczy porozumień jednostronnych (procedury z założenia tańszej i szybszej, która prowadzona jest wyłącznie przed Szefem KAS, bez zaangażowania władz podatkowych właściwych dla zagranicznego kontrahenta) zdaje się potwierdzać motywację wnioskodawców wynikającą z chęci wyłączenia wydatków spod ww. limitów.

Warto również odnotować, że ubiegły rok okazał się także rekordowy, jeżeli chodzi o skuteczność zawierania porozumień APA. O ile piętnaście rozstrzygnięć nie robi wrażenia, biorąc pod uwagę liczbę spraw w toku, to jednak przedstawiciele Szefa KAS, znajdujący zatrudnienie w Departamencie Kluczowych Podmiotów MF pobili „historyczne” wyniki osiągnięte w latach 2017 i 2018.

„Akcja i reakcja”

Złożenie wniosku w sprawie APA wszczyna postępowanie regulowane przepisami Działu III Ustawy z dnia 16 października 2019 r. o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych. Nie da się ukryć, że główną bolączką procedury pozostaje w dalszym ciągu jej długotrwałość. O ile lawinowy wzrost liczby wniosków nakazuje studzić pozytywne emocje wynikające z dotychczasowych terminów rozpatrywania wniosków o jednostronną APA (średnio 10 miesięcy) i wnioskodawcy powinni uzbroić się w nieco większą cierpliwość, to jednak nie chcielibyśmy być skrajnie pesymistyczni mówiąc, że 300 otwartych wniosków będzie rozpatrywanych przez 20 lat (300 wniosków, a 15 rozstrzygnięć rocznie). Od zeszłego roku sukcesywnie zwiększane są zasoby kadrowe ekspertów zajmujących się rozpatrywaniem wniosków APA (obecnie trzy wydziały Departamentu Kluczowych Podmiotów), a na przyspieszenie procesu wpływ może mieć również proaktywna postawa wnioskodawcy, przejawiająca się w sprawnej komunikacji z przedstawicielami Szefa KAS w toku postępowania APA.

Podsumowując, zeszłoroczna „akcja” wzmożonego wnioskowania o APA cieszy, szczególnie jeżeli weźmiemy pod uwagę korzyści z sięgnięcia po omawiany instrument, które nie ograniczają się przecież do możliwości wyłączenia kosztów spod limitów wprowadzonych art. 15e CIT, ale przede wszystkim polegają na zyskaniu bezpieczeństwa podatkowego w obszarze cen transferowych oraz ograniczeniu dla podatnika obowiązków dokumentacyjnych. Jeśli zaś chodzi o „reakcję” Szefowi KAS nie można odmówić zaangażowania przejawiającego się chociażby w dążeniu do zwiększenia zasobów kadrowych oraz wprowadzaniu korzystnych zmian w procedurze, która biorąc pod uwagę swój koncyliacyjny charakter, prędzej czy później, ale powinna się zakończyć zawarciem uprzedniego porozumienia cenowego.

Warto doczytać:

APA: możliwość wyłączenia kosztów poniesionych w roku 2018 i 2019 spod limitu z art. 15e CIT, możliwa tylko przy złożeniu wniosku do końca br.