Udzielanie poręczeń czy gwarancji bez wynagrodzenia przez podmiot powiązany w celu zabezpieczenia kredytu traktowane jest jako nieodpłatne świadczenie nawet jeśli w przyszłości może wystąpić świadczenie zwrotne

Spółka przystąpiła do wewnątrzgrupowej polityki zabezpieczania zobowiązań kredytowych, w ramach której każdy z podmiotów występuje w charakterze udzielającego poręczenia (gwarancji), jak również w charakterze otrzymującego poręczenie (kredytobiorcy). Zgodnie z przyjętą polityką poręczeń każdy z pomiotów uczestniczących w polityce poręczeń może otrzymać zabezpieczenie spłaty kredytu od jednego lub kilku podmiotów, a także zobowiązuje się do udzielenia pozostałym uczestnikom polityki poręczeń zabezpieczeń spłaty tych kredytów, co w praktyce oznacza, że po stronie spółki występuje zobowiązanie do świadczenia wzajemnego wobec grupowego gwaranta. Spółka wystąpiła do organu podatkowego z pytaniem, czy udzielanie wzajemnych poręczeń kreuje wartość nieodpłatnego świadczenia podlegającą opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Zdaniem spółki, wzajemność poręczeń nie stanowi świadczenia nieodpłatnego, bez względu na moment wystąpienia świadczenia wzajemnego.

Dyrektor IS w Poznaniu uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe, z czym nie zgodził się WSA w Poznaniu uzasadniając, że przystąpienie do polityki poręczeń wiąże się z wystąpieniem zobowiązania do świadczenia wzajemnego wobec podmiotu, który wcześniej udzielił poręczenia.

Naczelny Sąd Administracyjny nie zgodził się jednak z podejściem WSA w Poznaniu argumentując, że analizowana polityka poręczeń może stanowić podstawę do wystąpienia przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia, a przez brak w niej zapisów o odpłatności za udzielenie poręczenia można przyjąć, że świadczenie ma charakter nieodpłatny. Zdaniem NSA nie można wskazać wzajemności świadczeń stron nawet w sytuacji, gdy podmiot zobowiązuje się do udzielenia poręczenia na każde żądanie poręczającej spółki w przyszłości.

Biorąc pod uwagę wzmożone zainteresowanie urzędników poręczeniami, które obserwujemy w trakcie kontroli prowadzonych u naszych klientów w ostatnim czasie, warto rozważyć czy takie ryzykowne transakcje finansowe są zawierane w Państwa grupach kapitałowych.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 stycznia 2020 r., sygn. II FSK 373/18

CRIDO Newsletter Retail | Styczeń 2020: