Odsprzedaż przez województwo na rzecz mieszkańców usług oczyszczania z azbestu, zakupionych w ramach projektu podlega opodatkowaniu VAT[1].

W przedmiotowej sprawie WSA w Lublinie zgodził się ze stanowiskiem fiskusa uznając, że odprzedaż usług zakupionych w ramach projektu przez województwo na rzecz osób trzecich, biorących udział w projekcie stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT. Województwo nabywając usługi we własnym imieniu, ale na rzecz osób trzecich nie realizuje swoich zadań w charakterze organu władzy publicznej. Środki finansowe pozyskane od podmiotów trzecich przez województwo w ramach realizacji projektu są przeznaczane na wykonanie zadania związanego z usunięciem / unieszkodliwieniem wyrobów zawierających azbest. Konsekwentnie – w ocenie sądu – wskazane środki powinny być uznane za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usługi na rzecz osób trzecich.

Województwo wystąpiło z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w sprawie dotyczącej skutków podatkowych w VAT w związku z realizacją projektu dotyczącego budynków mieszkalnych i gospodarczych. W ramach przedmiotowego projektu województwo dokonuje zakupu usług związanych z unieszkodliwieniem odpadów szkodliwych poprzez usuwanie, demontaż, transport i utylizację materiałów, odpadów i wyrobów zawierających azbest. Wskazane usługi świadczone są na rzecz osób fizycznych uprawnionych do złożenia zgłoszenia lokalizacji oraz posiadających prawo do dysponowania nieruchomością, której dotyczy zgłoszenie na cele związane z realizacją przedmiotowego projektu, po zaakceptowaniu prawidłowego zgłoszenia lokalizacji.

Województwo stanęło na stanowisku, iż: (i) usługi nabywane w ramach projektu nie są związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych oraz (ii) sprzedaż wskazanych usług nie będzie stanowiła czynności opodatkowanej VAT.

Fiskus nie zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy uznając, że w przedmiotowej sprawie odsprzedaż usług zakupionych w ramach projektu przez województwo na rzecz osób fizycznych będących właścicielami nieruchomości biorących udział w projekcie stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT i nie może być traktowane jako realizacja zadań województwa działającego w charakterze organu władzy publicznej. W ocenie organu, wnioskodawca zawierając umowę z wykonawcą na świadczenie usług staje się podmiotem świadczącym usługę. Dodatkowo organ wskazał, iż to województwo (a nie właściciele nieruchomości) jest stroną umów zawieranych z usługodawcami.

Pozyskane w drodze dofinansowania przez podmiot trzeci środki finansowe, które województwo przeznacza na realizację zadania jakim jest usunięcie / unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest należy uznać za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usługi przez wnioskodawcę na rzecz osób fizycznych. Zdaniem organu, wskazana dotacja nie może być traktowana jako dotacja kosztowa przeznaczona na ogólną działalność województwa, gdyż jej celem jest dotowanie konkretnych czynności realizowanych w ramach przedmiotowego projektu.

Ostatecznie fiskus podkreślił, że skoro ostateczny odbiorca usługi nie musi uiszczać opłaty za świadczoną usługę (dotacja pokrywa całą cenę usługi), to dofinansowanie bezpośrednio wpływa na cenę świadczonej usługi – pozwala usługobiorcy skorzystać z niej za darmo. Zdaniem organu bez znaczenia pozostaje fakt, że w zakresie usług będących przedmiotem realizacji projektu nie jest zawierana umowa, czy też porozumienie, gdyż zatwierdzony dokument zgłoszenia lokalizacji do projektu stanowi podstawę wiążącą strony (osobę fizyczną z województwem), tym samym stanowi podstawę realizacji zobowiązania i potwierdza stosunek cywilnoprawny między wnioskodawcą i osobą fizyczną.

Z drugiej strony, organ stwierdził, iż w przedmiotowej sprawie województwo działa w charakterze podatnika VAT, wykonując czynności opodatkowane VAT i w konsekwencji ma pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem usług wykorzystywanych w ramach realizacji projektu.

Wnioskodawca nie zgodził się ze stanowiskiem organu i wniósł skargę do WSA w Lublinie. WSA oddalił skargę. W uzasadnieniu ustnym sąd wskazał, iż w przedstawionym stanie faktycznym województwo jest podatnikiem VAT. WSA podkreślił, iż fakt, że województwo pomaga mieszkańcom w oczyszczaniu z azbestu poprzez pozyskanie finansowania lub dofinansowanie, nie oznacza, że województwo wykonuje poprzez takie działania zadania własne i działa poza reżimem VAT.

Zdaniem WSA w świetle ustawy o VAT oraz Dyrektywy 112 o fakcie, czy ma się do czynienia z podatnikiem VAT decyduje to, czy dany podmiot przez swoje działania uczestniczy na rynku usług, dostaw, na rynku konkurencyjnym. Zdaniem WSA decydujące znaczenie ma fakt, że województwo wchodząc w miejsce świadczącego usługę wchodzi na rynek usług dotyczących wywozu azbestu. W związku z tym faktem należy uznać, że uzyskana dotacja wchodzi w zakres ceny.

[1] Wyrok WSA w Lublinie z dnia 4 grudnia 2019 r., sygn. I SA/Lu 394/19