PIT

Sytuacja podatnika: 10 miesięcy mieszkałem wraz z żoną w Polsce i pracowałem w Polsce na podstawie umowy o pracę, zawartej z polską spółką. Od listopada mieszkam i pracuję już w innym kraju (członek UE). Obecnie wykonuję pracę na rzecz spółki z tego kraju i otrzymuję wynagrodzenie z tej właśnie spółki. Moja żona mieszka jeszcze w Polsce, ale planuje przeprowadzić się do mnie w marcu 2020 roku. W którym kraju powinienem rozliczyć te przychody?

Kwestia sposobu opodatkowania przychodów ze stosunku pracy jest uzależniona od ustalania miejsca powstania obowiązku podatkowego, statusu rezydencji podatkowej oraz ustalenia odpowiedniej metody unikania podwójnego opodatkowania.
Zgodnie z zasadą ogólną – praca wykonywana na terytorium danego państwa jest opodatkowana w tym państwie. W związku z tym, przychód uzyskany od polskiego pracodawcy za pracę w Polsce jest opodatkowany w Polsce, zaś przychód uzyskany w innym kraju jest opodatkowany w tym kraju.
Czy natomiast przychód z zagranicy jest opodatkowany również w Polsce? Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy poznać znaczenie dwóch pojęć – statusu rezydenta i nierezydenta podatkowego w Polsce. Polski rezydent podatkowy to podatnik posiadający nieograniczony obowiązek podatkowy tj. zobowiązanie do opodatkowania w Polsce swoich ogólnoświatowych dochodów. Nierezydent to zaś osoba o obowiązku ograniczonym do opodatkowania przychodów ze źródeł polskich bądź przychodów za pracę wykonywaną w Polsce.
Status rezydenta jest określany na podstawie prawa polskiego i międzynarodowego. Taki status jest uzależniony od długości pobytu w kraju w danym roku podatkowym, jak również położenia centrum interesów osobistych i gospodarczych.
Z uwagi na to, że zatrudniony przebywał w Polsce w roku 2019 dłużej niż 183 dni, jak również jego żona przebywała w Polsce w całym 2019 roku, uznać należy, że za 2019 rok jest on polskim rezydentem podatkowym z nieograniczony obowiązkiem podatkowym.
Biorąc pod uwagę powyższe, będzie on zobowiązany do opodatkowania przychodów uzyskanych za granicą w obydwu krajach. W przypadku jednak, gdy Polska ma zawartą z drugim krajem umowę międzynarodową, przychody takie będą podlegały konkretnej metodzie unikania podwójnego opodatkowania.

W praktyce, wyróżniane są dwie takie metody – metodę wyłączenia z progresją oraz metodę kredytu podatkowego. Od odpowiedniego podejścia do uniknięcia podwójnego opodatkowania zależą obowiązki podatnika w zakresie opodatkowania i raportowania przychodów.

Sytuacja podatnika: Od 5 lat pracuję na terytorium Polski – jestem zatrudniony na podstawie umowy o pracę podpisanej z polskim podmiotem. W tym roku wynajmowałem moje mieszkanie w moim rodzinnym kraju (członek UE) i płaciłem podatek do urzędu skarbowego. Czy muszę rozliczyć się z tego przychodu również w Polsce?

Podobnie jak w przypadku opodatkowania przychodów z pracy, kluczowe jest określenie miejsca opodatkowania oraz statusu rezydencji podatkowej podatnika.
Zgodnie z treścią umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, przychody z najmu nieruchomości podlegają opodatkowaniu w kraju położenia nieruchomości – zatem co do zasady, przychód jest opodatkowany zagranicą.
Kluczową kwestią jest natomiast określenie statusu rezydencji podatkowej – z uwagi na długi pobyt w Polsce, prawdopodobnie podatnik jest polskim rezydentem podatkowym. W konsekwencji, będzie obowiązany do opodatkowania w Polsce również przychodu z najmu nieruchomości położonej za granicą.
W dalszym kroku, zweryfikować należy przepisy konkretnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W przypadku, gdy zastosowanie znajdzie metoda wyłączenia z progresją – dochód nie będzie efektywnie opodatkowany, a jedynie podwyższy stawkę opodatkowania stosowaną do pozostałych dochodów. W przypadku jednak, gdy zastosowanie ma metoda kredytu – przychód z najmu zagranicznego będzie opodatkowany również w Polsce, a od podatku należnego odliczyć można podatek zapłacony w drugim kraju. Pamiętać należy przy tym, że możliwe jest skorzystanie z różnych form opodatkowania takiego przychodu określonych polskimi przepisami.

Sytuacja podatnika: Od 2 lat mieszkam i rozliczam swoje podatki w Polsce jako polski rezydent podatkowy. Przed przyjazdem do Polski mieszkałem w swoim rodzinnym kraju (członek UE), gdzie pozostawiłem aktywny rachunek bankowy. Na oprocentowanym rachunku znajduje się niewielka ilość środków finansowych – mój przychód z odsetek w skali roku to około 30 EURO. Czy muszę deklarować ten przychód w Polsce?

Zdecydowanie tak. Jako rezydent podatkowy podatnik jest również zobowiązany do opodatkowania przychodów z odsetek z lokat i rachunków bankowych położonych poza granicami Polski. Bez znaczenia jest przy tym, że rachunek został otwarty przed jego przyjazdem do Polski, kwota przychodu jest niewielka, a podatek został zapłacony już zagranicą.
Jeśli podatnik zapłacił podatek w rodzinnym kraju istnieje możliwość odliczenia części podatku zapłaconego na odsetkach, zgodnie z odpowiednią umową o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Analogiczne regulacje są stosowane do przychodu z dywidend.
Należy również pamiętać, że organy podatkowe w ramach programu CRS (ang. Common Reporting Standard) otrzymują informację o różnych dochodach finansowych uzyskiwanych w innych krajach.

Sytuacja podatnika: Od 3 lat mieszkam na terytorium Polski, choć pochodzę z innego kraju (członek UE). W 2019 roku sprzedałem akcje spółki z mojego kraju oraz innego kraju europejskiego. Akcje te nabyłem jeszcze przed przyjazdem do Polski – czy przychód ze sprzedaży tych akcji powinienem opodatkować już w Polsce?

Zgodnie z umowami międzynarodowymi, przychody z zysków kapitałowych (z pewnymi wyjątkami) są opodatkowane w kraju rezydencji. Z uwagi, na to, że podatnik jest prawdopodobnie polskim rezydentem w dacie sprzedaży akcji, obowiązek powstanie jedynie w Polsce, a do opodatkowania przychodu zostaną zastosowane polskie regulacje podatkowe.
Bez znaczenia pozostaje przy tym fakt, że akcje zostały nabyte jeszcze w okresie polskiej nierezydencji. Taki przychód jak i koszt nabycia akcji powinien zostać odpowiednio przeliczony na złote polskie, a ewentualny dochód opodatkowany stawką 19% i zadeklarowany w polskim zeznaniu podatkowym PIT-38.

Sytuacja podatnika: Jestem obcokrajowcem, mieszkającym od 2 lat w Polsce. Uzyskuję przychody z jednoosobowej działalności gospodarczej, która jest zarejestrowana w innym kraju UE. Moimi głównymi klientami są jednak spółki polskie. Czy muszę deklarować przychody w Polsce?

Kwestia opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej to bardzo złożony temat.
Taki przychód może być opodatkowany w kraju rejestracji działalności gospodarczej. Niemniej jednak, w przypadku, gdy w drugim z krajów podatnik dysponuje „stałą placówką” („zakładem”) to przychód może być również częściowo opodatkowany w drugim kraju.
Stała placówka to miejsce, które służy do wykonywania wolnego zawodu, innej samodzielnej działalności lub prowadzenia przedsiębiorstwa. Taka placówka może obejmować np. siedzibę zarządu, filię, biuro, zakład fabryczny czy warsztat.
W przypadku, jeśli cała infrastruktura jest położona na terytorium Polski, a cała działalność jest faktycznie prowadzona w Polsce, to przychód z tej działalności powinien zostać opodatkowany w Polsce, nawet jeśli działalność jest zarejestrowana w innym kraju.

Sytuacja podatnika: W listopadzie 2019 roku przeprowadziłem się do Polski i pracuję dla polskiej spółki. Wcześniej pracowałem i mieszkałem w innym kraju należącym do UE. Moja żona mieszka razem ze mną w Polsce, ale nie pracuje. Słyszałem, że w Polsce opłaca się skorzystać z rozliczenia wspólnie z małżonkiem – czy mogę skorzystać z takiego rozliczenia?

Opodatkowanie dochodów wspólnie z małżonkiem pozwala na wygenerowanie korzyści podatkowej w sytuacji, gdy istnieje różnica w dochodach małżonków.
Skorzystanie z takiej formy opodatkowania jest uzależnione od spełnienia łącznie poniższych warunków:

• Posiadanie polskiego statusu rezydencji podatkowej;
• Pozostawanie w związku małżeńskim w całym roku podatkowym:
  Istnienie wspólności majątkowej pomiędzy małżonkami w całym roku podatkowym;
• Nieuzyskiwanie przychodów podlegających opodatkowaniu liniowo bądź ryczałtem.

Rozliczenie małżeńskie jest możliwe również w przypadku posiadania statusu rezydencji podatkowej innego kraju UE, EOG bądź Szwajcarii, o ile przynajmniej 75% rocznego dochodu jest opodatkowane w Polsce. Do takiego rozliczenia konieczne jest załączenie certyfikatu rezydencji podatkowej.