WSA w Poznaniu orzekł, że momentem początkowym dla biegu okresu korekty wieloletniej jest moment faktycznego użycia składnika majątku po raz pierwszy na potrzeby działalności gospodarczej, a nie moment jego wpisania do ewidencji środków trwałych. Natomiast ze zmianą przeznaczenia mamy do czynienia dopiero w momencie, w którym zostały podjęte określone czynności w tym zakresie. Taką czynnością nie jest zawarcie porozumienia, na mocy którego strony zmieniły wykorzystywanie danej infrastruktury[1].

Miasto wystąpiło o wydanie interpretacji dotyczącej rozliczenia VAT w kwestii jego zadań własnych obejmujących m.in. wodociągi i zaopatrzenie w wodę kanalizację oraz  usuwanie i oczyszczanie ścieków komunalnych. Ich realizacja została powierzona wyspecjalizowanej spółce prawa handlowego, w której miasto jest większościowym akcjonariuszem. W latach 1996-2017, gmina realizowała inwestycje polegające na powstaniu infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, na którą składał się szereg obiektów niezbędnych do prawidłowej realizacji danego zadania. Dane elementy, miasto wprowadzało do ewidencji środków trwałych. Realizacja inwestycji została przeprowadzona przy udziale powołanych przez mieszkańców miasta stowarzyszeń. Istota współpracy polegała na finansowaniu przedsięwzięcia zarówno przez miasto, jak i stowarzyszenia. Każdorazowe świadczenie wykonawcy z tytułu wykonywania robót dotyczących inwestycji, w części finansowanej przez miasto, udokumentowane było przez wykonawców infrastruktury fakturą VAT.

Początkowo, infrastruktura wodociągowo-kanalizacyjna wykorzystywana była przez spółkę bezumownie. Kwestię tą postanowiono uregulować w drodze porozumienia. Zgodnie z jego treścią, spółka zobowiązana została do zapłaty wynagrodzenia za dotychczasowe korzystanie z infrastruktury należącej do miasta. Niemniej jednak, okres ten został zawężony do 7 lat wstecz. Podjęte przez strony działania, wzbudziły wątpliwości jednostki, co do możliwości odzyskania nieodliczonego do tej pory VAT od wydatków związanych z daną infrastrukturą.

Zdaniem miasta zasadne jest uznanie, że z dniem z którym zaczęło obowiązywać porozumienie zawarte z mocą wsteczną, doszło do zmiany zakresu odliczenia, o którym mowa w art. 91 ust. 7 ustawy o VAT – rozpoczęcie wykorzystywania infrastruktury wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT. W konsekwencji, miasto ma prawo do odliczenia VAT w drodze korekty wieloletniej. Jednocześnie, jednostka przyjęła, że jej okres początkowy powinien być liczony od roku, w którym infrastruktura została oddana do użytkowania, tj. w momencie wprowadzenia do ewidencji ŚT. Dyrektor KIS nie podzielił  stanowiska miasta, uznając je za nieprawidłowe. Zdaniem organu, momentem, z którym należy utożsamiać zmianę przeznaczenia jest zawarcie porozumienia między miastem a spółką. Jednocześnie wskazano, że rok, w którym miało miejsce oddanie do użytkowania poszczególnych składników infrastruktury będzie pierwszym okresem za jaki miasto zobowiązane będzie dokonać korekty.

Na powyższą interpretację miasto wniosło skargę do WSA. Rozpoznając sprawę, sąd w Poznaniu nie zgodził się ze stanowiskiem jednostki i przyznał rację organowi podatkowemu. Jak podkreślił, korekty VAT naliczonego można dokonać także wtedy, gdy infrastruktura w okresie początkowym nie była wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Niemniej, o zamiarze zmiany przeznaczenia składników majątkowych na potrzeby działalności opodatkowanej VAT można mówić dopiero w momencie, w którym zostaną podjęte pewne określone czynności – przykładowo zawarcie umowy dzierżawy. Jednakże, za czynność taką nie sposób uznać terminu wskazanego w zawartym porozumieniu, na mocy którego strony wstecznie zmieniły przeznaczenie infrastruktury. Organ podatkowy, zasadnie poddał w wątpliwość takie regulowanie przeznaczenia infrastruktury. Za zbyt daleko idące należy uznać stwierdzenie, że gmina poprzez zawarcie porozumienia ureguluje zamiar wykorzystywania infrastruktury przez 7 lat wstecz. Ostatecznie, WSA orzekł, że w analizowanych okolicznościach, moment zmiany przeznaczenia należy utożsamiać momentem podpisania porozumienia przez strony, na mocy którego obiekty będą wykorzystywane w sposób odpłatny. Sąd odniósł się również do stanowiska jednostki, iż początek biegu terminu korekty VAT naliczonego wyznacza data wpisania tego składnika do ewidencji środków trwałych. Jak wyjaśnił, przyjęcie takiej konkluzji prowadziłoby do sytuacji, w których podatnicy wpisując dane składniki do ewidencji w dziewiątym roku od oddania ich do użytkowania, sztucznie wydłużaliby okres korekty VAT naliczonego. Zatem, każdorazowo momentem początkowym dla korekty wieloletniej jest moment faktycznego użycia składnika majątku po raz pierwszy na potrzeby działalności gospodarczej, a nie moment jego wpisania do ewidencji środków trwałych.

Przedstawione orzeczenie zwraca uwagę na kwestie związane ze wstecznym uregulowaniem zmiany przeznaczenia określonego składnika majątku, która jak podkreślił sąd, nie doczekała się jeszcze w orzecznictwie wypowiedzi wprost do niej odnoszących. Niemniej, zarówno organ podatkowy jak i WSA, stanęły na stanowisku, że zmianę przeznaczenia należy utożsamiać z momentem podpisania porozumienia a nie wskazaną w nim datą, która wstecznie zmienia charakter środka trwałego. Jednocześnie, za moment rozpoczęcia korekty wieloletniej uznano moment faktycznego użycia składnia majątku po raz pierwszy, a nie moment jego wpisania do ewidencji.

[1] Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 7 listopada 2019 r., sygn. I SA/Po 611/19.