Podatnicy realizując różnorodne akcje marketingowych niezmiennie chętnie decydują się na korzystanie z usług wsparcia profesjonalnych agencji. Na przestrzeni ostatnich lat pomysły na realizację promocji systematycznie się rozwijają – niegdyś w ramach takich przedsięwzięć uczestnicy dostawali towarowe upominki, usługi, czy środki pieniężne. Aktualnie, ciekawą opcją nagradzania jest choćby doładowanie kart płatniczych „pieniądzem elektronicznym”. Charakter takiej nagrody dla VAT był przedmiotem nieprawomocnego orzeczenia WSA w Szczecinie (I SA/Sz 85/19).

WSA w ustnym uzasadnieniu 13 czerwca 2019 r. orzekł, że samo doładowanie kart płatniczych uczestników konkursu środkami finansowymi, którymi mogą dysponować dowolnie, nie podlega opodatkowaniu VAT, a firma zlecająca taką akcję nie powinna otrzymywać w tym zakresie faktury z VAT i odliczać błędnie wykazanego podatku. Efektywnie faktura od agencji marketingowej nie powinna więc obejmować kwoty VAT na realizowanych doładowaniach (co zmniejsza koszt akcji po stronie zleceniodawcy).

Powyższe orzeczenie kontynuuje ujednolicające się od 2011 r.[1] podejście organów podatkowych i sądów administracyjnych, w myśl którego akcje marketingowe obejmujące wydawanie nagród nie mogą być traktowane jako jedna usługa kompleksowa. Należy je traktować jako dwa odrębne świadczenia dla VAT.

O ile usługa marketingowa (rozumiana jako koszt wsparcia pracowników agencji) opodatkowana jest stawką 23% i stanowi podstawę do odliczenia podatku według ogólnych zasad, to już przekazanie nagród (których koszt pokrywa zleceniodawca) wymaga bardziej pogłębionej analizy. Osie sporu zazwyczaj sprowadzają się do prób określenia (i) co efektywnie jest przekazywane, (ii) czy przedmiot przekazania podlega VAT, a w przypadku przekazań objętych VAT – (iii) czy zleceniodawca może odliczyć naliczony VAT.

Omawiana sprawa uwypukla jeszcze jeden nierzadki problem polskich podatników – jak postępować, gdy sprzedawca i nabywca otrzymują rozbieżne co do meritum interpretacje dotyczące danej transakcji? Dzięki instytucji wspólnych wniosków o udzielenie interpretacji problemem można już zarządzić, ale na to pytanie w odniesieniu do okresów historycznych wciąż nie znamy uniwersalnej odpowiedzi.

Poniżej przedstawiamy szczegóły sprawy, którą rozpatrywał WSA:

Zawisła przed sądem administracyjnym sprawa wynikała z postępowania interpretacyjnego. Z wnioskiem o wydanie interpretacji wystąpiła spółka będąca producentem suplementów diety („zleceniodawca”), która zawarła z innym podmiotem („usługodawca”) umowę marketingową dotyczącą prowadzenia programu marketingowego.

W ramach akcji promocyjnej uczestnicy doprowadzający do sprzedaży produktów zleceniodawcy poprzez jego polecanie otrzymują punkty. Trzech najlepszych uczestników otrzymuje premie. Zarówno zebrane punkty, jak i premie podlegają wymianie tylko i wyłącznie na pieniądz w postaci doładowania środkami pieniężnymi kart płatniczych (niewymienione punkty przepadają). Zakres działań usługodawcy obejmuje m.in. naliczanie punktów, premii i obciążanie kart płatniczych.

Usługodawca jeszcze w 2011 r. otrzymał własną interpretację, w której potwierdzono, że wydawanie nagród na rzecz uczestników akcji nie jest czynnością nieodpłatną – to część usługi świadczonej na rzecz podmiotu zlecającego a nie oddzielna transakcja.

Otrzymując jednak faktury od usługodawcy z podatkiem naliczonym na koszcie doładowań zleceniodawca powziął wątpliwość, czy ma prawo do pełnego odliczenia VAT z faktur wystawianych przez usługodawcę.

Zapytanie zleceniodawcy ze względu na negatywne stanowisko DKIS dotarło do WSA, który nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika i przyznał rację DKIS. Sąd w swoim wyroku podkreślił, że działania usługodawcy nie stanowią usługi kompleksowej.

Dla Sądu nie budzi wątpliwości kwestia możliwości odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących nabycie usług marketingowych, jako ściśle związane z czynnościami opodatkowanymi VAT zleceniodawcy. W zakresie nagród Sąd pokreślił, że istotny jest fakt, iż karty są doładowywane w pieniądzu elektronicznym, który co do zasady nie jest ani towarem, ani usługą (choć gdyby środki z doładowania były przeznaczone na zakup towarów oferowanych zleceniodawcy, kwestia istnienia usługi i odliczenia mogłaby być brana pod uwagę). Skoro nagroda przybiera formę nieopodatkowaną VAT prawo do odliczenia od jej kosztu nie przysługuje.

Warto zauważyć, że potencjalnie negatywne rozstrzygnięcie – o ile usługodawca zdecyduje się skorygować VAT z historycznych faktur i nie naliczać VAT od doładowań w przyszłości – może efektywnie pomniejszyć koszt realizowanych akcji po stronie zleceniodawcy (brak VAT na fakturze, którego odliczenie mogłoby być kwestionowane w świetle dominującego obecnie podejścia).

[1] W zw. z wyrokiem TSUE w połączonych sprawach Loyalty Management i Baxi Group Ltd C-53/09 i C-55/09 z 7 października 2010 r.