Spór podatników z fiskusem o możliwość stosowania 5% stawki VAT w uproszczonych schematach gastronomicznych może sięgnąć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. NSA kieruje pytania prejudycjalne.

W dniu 6 czerwca 2019 r. Naczelny Sąd Administracyjny zdecydował się na wystąpienie do TSUE z pytaniami prejudycjalnymi – mającymi pomóc w rozstrzygnięciu czy uproszczone schematy gastronomiczne będą mogły korzystać z 5% stawki VAT przy sprzedaży gotowych posiłków i dań.

Poniżej prezentujemy treść pytań ogłoszoną przez Sąd podczas posiedzenia:

  1. Czy w zakresie pojęcia "usługi restauracyjnej", do której zastosowanie ma obniżona stawką VAT [art. 98 ust. 2 w zw. z załącznikiem III pkt 12a dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. L 347 z 11.12.2006, s. 1; ze zm.) w zw. z art. 6 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. L 77 z 23.3.2011, str. 1—22)] mieści się sprzedaż dań gotowych, w warunkach takich jak w sporze zawisłym przed sądem krajowym, tj. w sytuacji, w której sprzedawca:
    • udostępnia kupującym infrastrukturę umożliwiającą spożycie nabytego posiłku na miejscu (wydzielona przestrzeń przeznaczona do konsumpcji, dostęp do toalet);
    • brak jest wyspecjalizowanej obsługi kelnerskiej;
    • nie występuje serwis w ścisłym znaczeniu;
    • proces zamówień jest uproszczony i częściowo zautomatyzowany;
    • klient ma ograniczone możliwości personalizacji zamówienia.
  2. Czy dla odpowiedzi na pytanie pierwsze znaczenie ma sposób przygotowania dań polegający w szczególności na poddawaniu obróbce termicznej niektórych z półproduktów oraz skomponowaniu z półproduktów gotowych dań?
  3. Czy dla odpowiedzi na pytanie pierwsze wystarczające jest by klient miał potencjalną możliwość skorzystania z oferowanej infrastruktury, czy też niezbędne jest ustalenie, że z punktu widzenia przeciętnego klienta element ten stanowi istotną część świadczenia?

Przypomnijmy: możliwość stosowania 5% stawki VAT w uproszczonych schematach gastronomicznych zaczęła być powszechnie kwestionowana przez organy podatkowe po wydaniu interpretacji ogólnej MF z dnia 24 czerwca 2016 r. – pomimo, że przed wydaniem interpretacji ogólnej organy podatkowe akceptowały rozliczenia podatników w tym zakresie.

Takie podejście organów podatkowych wywołało falę sporów przed sądami administracyjnymi – podatnicy niechętnie godzili się na zwiększenie stawki VAT o zaledwie 3 punkty procentowe (czy też – z innej perspektywy – zwiększenie obciążenia VAT aż o 60% w stosunku do historycznych rozliczeń, gdzie przerzucenie ciężaru podatku na konsumenta nie było już możliwe).

Orzeczenia sądów w powyższym zakresie nie były jednolite, a podatnicy pozostawali bez jasnej odpowiedzi – jaką stawkę VAT należy stosować? (o jednym z korzystnych orzeczeń dla podatników pisaliśmy tutaj).

W tym kontekście, skierowanie pytania prejudycjalnego do TSUE to dobra wiadomość dla podatników – rozstrzygnięcie Trybunału może bowiem pozwolić na jednoznaczne i ostateczne rozstrzygnięcie kwestii 5% VAT w gastronomii.

Z drugiej strony, nie sposób pominąć faktu, że dopiero po niemal 3 latach od wydania interpretacji ogólnej – przed podatnikami staje nadzieja na uzyskanie jasnego rozstrzygnięcia kluczowej kwestii podatkowej towarzyszącej  ich działalności gospodarczej.

Biorąc pod uwagę czas oczekiwania na rozstrzygnięcie TSUE, a także czas postępowania przed polskim sądem po ewentualnym wyroku TSUE – można zakładać, że niektórzy podatnicy objęci kontrolami czekać będą nawet 10 lat na ostateczną kwalifikację transakcji wykonanych w 2011 r.