W piątek 28 sierpnia 2015 r. Prezydent podpisał nową ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego zawierającą szereg istotnych ograniczeń w zakresie nabywania gruntów rolnych w Polsce.

Sygnalizowane przez nas uprzednio zmiany w zakresie nabywania gruntów rolnych w Polsce zaczną obowiązywać od dnia 1 stycznia 2016 roku.

Intencją, która przyświecała twórcom nowych przepisów było ograniczenie możliwości nabywania gruntów rolnych przez obcokrajowców, którzy od maja 2016 roku będą mogli nabyć grunty rolne bez specjalnego pozwolenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.

Do najistotniejszych zmian wprowadzonych ustawą zaliczyć należy:
• zmiany zasad prawa pierwokupu w przypadku sprzedaży nieruchomości rolnej poprzez wprowadzenie nowego, poza dzierżawcą, podmiotu uprawnionego do skorzystania z prawa pierwokupu, którym jest rolnik indywidualny będący właścicielem nieruchomości rolnej graniczącej ze sprzedawaną nieruchomością;
• wprowadzenie zasad reglamentacji obrotu nieruchomościami rolnymi, jeżeli na skutek przeniesienia własności nieruchomości rolnej albo jej części miałby nastąpić podział gospodarstwa rolnego;
• zmniejszenie normy obszarowej gruntu z 5 do 1 ha w przypadku sprzedaży, której przysługuje prawo pierwokupu.

Ustawa przewiduje wyłączenie prawa pierwokupu w kilku przypadkach, m.in. gdy nieruchomość rolną lub jej część nabywa rolnik indywidualny na powiększenie swojego gospodarstwa rolnego, osoba bliska zbywcy, czy też osoba fizyczna będąca właścicielem nieruchomości rolnej graniczącej ze sprzedawaną nieruchomością, posiadająca kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej od 5 lat zamieszkała w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład jej gospodarstwa rolnego, które osobiście prowadzi.   

Ustawa przeciwdziała ponadto koncentracji gruntów w rękach jednego właściciela i powstawaniu wielkich latyfundiów rolnych. Dlatego też cudzoziemcy jak i obywatele polscy podlegają m.in. zakazowi nabywania gruntów dla osób i firm posiadających łącznie powyżej 300 ha oraz 10-letniemu zakazowi obrotu ziemią zakupioną z zasobów państwa pod rygorem wysokich kar pieniężnych.