Pomimo funkcjonowania od dekad ujednoliconego systemu podatku od wartości dodanej, tej jednolitości w Unii Europejskiej ciągle brakuje. Doskonałym przykładem są zasady opodatkowania VAT obrotu bonami.

Brak bezpośrednich przepisów w Dyrektywie VAT w tym zakresie doprowadził do tego, że państwa członkowskie indywidualnie rozwiązywały wątpliwości związane z opodatkowaniem bonów i niekoniecznie działały w sposób spójny. Główne różnice pomiędzy państwami członkowskimi dotyczyły momentu, w którym określone rodzaje bonów podlegały opodatkowaniu. Niejasne pozostawały również kwestie związane z miejscem opodatkowania, naturą samej transakcji obrotu bonami czy momentu powstania obowiązku podatkowego.

W celu ujednolicenia podejścia Komisja Europejska już ponad rok temu przyjęła dyrektywę określającą zasady opodatkowania VAT bonów (tzw. dyrektywa voucherowa), której termin na wdrożenie do krajowego porządku prawnego upływa z końcem br.

Dyrektywa voucherowa wprowadza definicję bonu na towary lub usługi. Będzie nim instrument

  • z którym wiąże się obowiązek jego przyjęcia jako wynagrodzenia lub części wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług i
  • w przypadku którego towary lub usługi, które mają zostać dostarczone lub wykonane, lub tożsamość potencjalnych dostawców lub usługodawców są wskazane w samym instrumencie lub określone w powiązanej dokumentacji, np. w warunkach wykorzystania takiego instrumentu.

Dodatkowo w dyrektywie tej wprowadza się rozróżnienie na tzw. bony jednego przeznaczenia (ang. single-purpose voucher) oraz różnego przeznaczenia (ang. multi-purpose voucher).

Bon jednego przeznaczenia (SPV) ma oznaczać bon jasno przypisany do kupowanego za niego towaru lub usług, w przypadku którego miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których dany bon dotyczy, oraz VAT należny (stawka VAT) z tytułu tych towarów lub usług są znane w chwili emisji bonu. Bon różnego przeznaczenia (MPV) oznacza bon inny niż bon jednego przeznaczenia, czyli taki którym będzie można zapłacić za różne (opodatkowane różnymi stawkami VAT) towary i usługi.

Co istotne, oba rodzaje bonów będą odmiennie rozliczane na gruncie VAT:

  • SPV – co do zasady, transfer bonu SPV dokonywany przez podatnika we własnym imieniu, traktowany będzie jako dostawa towaru lub świadczenie usług. Jeśli więc sklep wyda taki bon np. na zakup konkretnego towaru, wówczas podatek VAT będzie naliczany według stawki właściwej dla tego towaru, do którego uprawnia bon już w momencie wydania bonu SPV. Późniejsze wydanie towaru nie będzie się wiązało z koniecznością zapłaty podatku w części odpowiadającej wartości wykorzystanego bonu,
  • MPV - co do zasady, VAT trzeba będzie rozliczyć dopiero w chwili realizacji zamówienia, a nie w momencie transferu bonu.

Jakie znaczenie mogą mieć opisane powyżej regulacje unijne dla poszczególnych branż?

Należy wskazać, że dyrektywa voucherowa definiuje pojęcie „bon” bardzo szeroko. Takie rozległe rozumienie tego pojęcia oznacza, że nowe przepisy mogą się odnosić zarówno do kart prezentowych, kuponów, czy bonów typu Sodexo, jak również innych form realizacji płatności za usługi lub towary, niezależnie od formy bonu: materialna lub nie.

Na tym etapie (przyjęcia dyrektywy, bez szczegółowych rozwiązań legislacyjnych) nie jest do końca jasne jaki los spotka niezrealizowane bony typu SPV. Innymi słowy czy brak wykonania usługi lub dostarczenia towaru będzie uprawniał do korekty rozliczeń podmiotów uczestniczących w dystrybucji tego rodzaju bonów.

Wątpliwości są i będzie więcej. Należy więc mieć nadzieję, że zostaną on rozwiane w projekcie nowelizacji ustawy o VAT, a zmienione przepisy będą jasną wskazówką dla przedsiębiorców, w jaki sposób postępować z tego rodzaju instrumentami.

Interesuje Cię ten temat? Skontaktuj się z autorami artykułu:

Łukasz WoźniakŁukasz Woźniak
senior konsultant w Crido Taxand
lukasz.wozniak@crido.pl

 

Emilia Woszczyk
konsultant w Crido Taxand
emilia.woszczyk@crido.pl