Zgodnie z treścią art. 234 Ordynacji podatkowej (dalej: OP) organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się. Zasada ta nazywana zakazem reformationis in peius jest jedną z podstawowych gwarancji procesowych prawa do obrony oraz ogólnych zasad postępowania. Istnieją jednak sytuacje, w których nie znajdzie ona zastosowania. Każdorazowo przed wniesieniem odwołania podatnik powinien rozważyć czy faktycznie jego sytuacja ukształtowana przez rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji nie ulegnie pogorszeniu.

Podatnicy często nie są świadomi istnienia wszystkich wyjątków od zakazu reformationis in peius. Po pierwsze zasada ta doznaje ograniczenia, gdy zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub interes publiczny. Organ drugiej instancji może w takiej sytuacji wydać decyzję, która pogorszy sytuację strony skarżącej, ale musi szczegółowo wykazać, iż rozstrzygnięcie organu I instancji rażąco narusza prawo lub interes społeczny. Ponadto sytuacja podatnika może ulec pogorszeniu, gdy organ odwoławczy uchyli decyzję organu I instancji i przekaże sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ten organ.

Zgodnie z art. 233 § 2 OP organ odwoławczy może uchylić w całości decyzję organu pierwszej instancji i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości lub w znacznej części. Przy ponownym rozpatrywaniu sprawy postępowanie przeprowadza się od nowa, a wydana decyzja może być mniej korzystna dla podatnika od tej, od której strona się odwoływała. Od decyzji wydanej „ponownie” przez organ pierwszej instancji przysługują normalne środki odwoławcze, dlatego też pod kątem procesowym sytuacja podatnika nie ulega pogorszeniu. Zatem przy powtórnym rozpatrywaniu sprawy przez organ I instancji, nie ma zastosowania zakaz reformationis in peius.

W związku z powyższym każdorazowo przed wniesieniem odwołania warto się zastanowić, czy faktycznie sytuacja podatnika ukształtowana przez rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji nie zostanie pogorszona w wyniku wniesienia odwołania.