Ostatnia nowelizacja ustaw o podatkach dochodowych przyniosła szereg zmian, m.in. w przepisach dotyczących opodatkowania zagranicznych spółek kontrolowanych (CFC). Poza szeroko komentowanymi zmianami dotyczącymi kategorii przychodów pasywnych CFC, wprowadzeniem efektywnej stawki podatku dla CFC, czy też progu posiadanych udziałów w CFC ustawodawca wprowadził zmianę, która może skutkować podwójnym opodatkowaniem zysków CFC.

Podstawą opodatkowania CFC jest dochód tej spółki pomniejszony m.in. o dywidendę wypłaconą przez CFC udziałowcowi (podatnikowi). Taka konstrukcja ma zapobiec podwójnemu opodatkowaniu zysków CFC na poziomie polskiego podatnika, tj. raz jako zysków CFC i po raz drugi jako przychodów z faktycznie otrzymanej dywidendy. Przed 2018 r. do odliczenia dywidendy od podstawy opodatkowania CFC niezbędne było otrzymanie tej dywidendy przez podatnika. Przykładowo, gdy CFC wygenerowała zysk w 2016 r. i wypłaciła dywidendę w sierpniu 2017 r., podatnik (udziałowiec CFC) w swoim rozliczeniu CFC za 2016 r. (składanym do końca września 2017 r.) mógł tę dywidendę uwzględnić, tj. odjąć od podstawy opodatkowania. Przyjmując, że zysk CFC i wypłacona dywidenda były równe, efektywnie podatnik powinien zapłacić podatek 19% raz, tylko od otrzymanej dywidendy.

Od 2018 r. przepisy pozwalają natomiast na odliczenie jedynie otrzymanej dywidendy „uwzględnionej w podstawie opodatkowania podatnika”. Wydaje się zatem, że np. w sytuacji powstaniu zysku CFC w 2018 r. i wypłacie dywidendy przez CFC w 2019 r. podatnik może nie być uprawniony do odliczenia tej dywidendy od podstawy opodatkowania CFC za 2018 r., bowiem otrzymaną dywidendę uwzględni w podstawie opodatkowania (w swoim PIT-38) dopiero… w 2020 r., czyli po terminie do złożenia zeznania CFC za 2018 r. (wrzesień 2019 r.). Efektywnie polski podatnik może zapłacić w takiej sytuacji podatek 19% od całego zysku CFC, jako podatek CFC, a następnie ponownie 19% od otrzymanej dywidendy (zysku CFC).

Taka sytuacja z całą pewnością nie jest zgodna z ideą przepisów o CFC, które mają na celu uniemożliwienie odraczania lub unikania podatku poprzez wykorzystywanie podmiotów zagranicznych, a nie nakładanie podwójnego obciążenia podatkowego na polskich rezydentów. Dyrektywa ATAD wprost wskazuje, że przepisy o CFC nie powinny prowadzić do podwójnego opodatkowania zysków.

Pozostaje mieć nadzieję, że stosowanie nowych przepisów przez organy podatkowe będzie uwzględniało cel regulacji CFC, ewentualnie MF wyda interpretacje ogólną rozwiewająca powyższe wątpliwości lub ustawodawca zmieni brzmienie przepisów.