Polskie przepisy dotyczące warunków stosowania stawki 0% dla WDT zawierają formalną przesłankę dotyczącą statusu nabywcy. Nabywca powinien posiadać właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych. Zgodność tego wymogu z prawem unijnym jest kontrowersyjna.

Do niedawna zarówno organy podatkowe, jak i sądy administracyjne restrykcyjnie interpretowały powyższy przepis. Zgodnie z tym podejściem, wykluczone jest zastosowanie stawki 0% przez podatnika dokonującego dostawy na rzecz kontrahenta w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, który w czasie dokonywania transakcji nie posiadał ważnego numeru VAT UE (por. m.in. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 1 lutego 2013 r., sygn. akt I FSK 376/12, z 14 lipca 2011 r., sygn. akt I FSK 1121/10, z 6 lipca 2010 r., sygn. akt I FSK 1153/09, z 17 stycznia 2008 r., sygn. akt I FSK 158/07).

W ostatnim czasie stanowisko organów podatkowych uległo pewnej liberalizacji, jednak korzystne interpretacje dotyczą specyficznych stanów faktycznych (np. retroaktywne wykreślenie podmiotu z rejestru, dostawa towarów na rzecz podatnika, który nie posiadał w momencie realizacji transakcji numeru VAT UE ze względu na przedłużenie procedury nadawania tego identyfikatora.).

Wpływ na zliberalizowanie stanowiska organów podatkowych miało orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE. W wyroku z 27 września 2012 r. ws. C-587/10 VSTR Trybunał uznał, że nie można odmówić prawa do zastosowania stawki VAT 0% dla dostawy wewnątrzwspólnotowej tylko z tego powodu, że dostawca nie jest w posiadaniu numeru identyfikacji podatkowej nabywcy. Z kolei w wyroku z 9 października 2014 r. ws. C-492/13 Traum EOOD Trybunał potwierdził prawo podatnika do zastosowania stawki 0% w sytuacji, gdy nastąpiło retroaktywne wykreślenie nabywcy towarów z rejestru.

W rezultacie, w wielu okolicznościach można bronić prawa dostawcy do zastosowania stawki 0% przy WDT, mimo braku posiadania numeru VAT nabywcy w momencie dostawy. W szczególności, taka sytuacja może mieć miejsce, gdy zaszły szczególne okoliczności uniemożliwiające uzyskanie numeru identyfikacji podatkowej nabywcy (np. przedłużająca się procedura rejestracyjna) albo utrudniające pozyskanie w odpowiednim czasie informacji o wykreśleniu nabywcy z rejestru (np. wykreślenie z retroaktywnym skutkiem).

Interesuje Cię ten temat? Skontaktuj się z autorem artykułu.