Wkrótce nie wszystkie braki formalne skargi kasacyjnej będą skutkowały jej odrzuceniem. Taką zmianę przewiduje senacki projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks Postępowania Cywilnego oraz ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Wskazana nowelizacja stanowi odpowiedź na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 lipca 2014 r. (sygn. akt SK 22/11).

Obecnie

Postępowanie przed NSA charakteryzuje wysoki stopień sformalizowania, w szczególności dotyczy to skargi kasacyjnej. Taka skarga powinna zawierać m.in.:

  1. oznaczenie zaskarżonego wyroku,
  2. wskazanie, czy jest on zaskarżany w całości czy w części,
  3. przytoczenie podstaw kasacyjnych,
  4. uzasadnienie,
  5. wniosek o uchylenie lub zmianę zaskarżanego wyroku wraz z oznaczeniem zakresu żądania.

Brak jednego ze wskazanych elementów skutkuje odrzuceniem skargi kasacyjnej bez wzywania strony do jej uzupełnienia. Dlatego ustawodawca przewidział tzw. przymus adwokacko-radcowski, zgodnie z którym skarga kasacyjna powinna zostać sporządzona i podpisana przez profesjonalnego pełnomocnika (tj. adwokata, radcę prawnego, w sprawach podatkowych – również przez doradcę podatkowego, a w sprawach dotyczących własności intelektualnej – rzecznika patentowego).

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego

W wyroku z dnia 29 lipca 2014 r. (sygn. akt SK 22/11) Trybunał Konstytucyjny orzekł, że odrzucenie skargi kasacyjnej bez uprzedniego wezwania strony do usunięcia braków formalnych polegających na nie wskazaniu wniosku o uchylenie lub zmianę orzeczenia wraz z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany, jest niezgodne z Konstytucją. W szczególności, Trybunał Konstytucyjny wskazał, że ustawodawca z jednej strony nakłada na stronę obowiązek ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika, a z drugiej strony obarcza go skutkami potencjalnych błędów takiego pełnomocnika.

Nowelizacja

Mając na uwadze tezy ww. wyroku Trybunału Konstytucyjnego, Senat przygotował projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Projekt zakłada, że jeśli skarga kasacyjna zawiera wskazanie podstaw kasacyjnych oraz ich uzasadnienie, sąd nie może jej odrzucić bez wezwania strony do uzupełnienia pozostałych wymogów formalnych. Przykładowo, w przypadku braku wniosku o uchylenie lub zmianę skarżonego wyroku (punkt 5 wymogów formalnych skargi wskazywanych powyżej), sąd wezwie skarżącego do uzupełnienia takiego elementu. Dopiero nieuzupełnienie skargi w ciągu 7 dni od dnia doręczenia wezwania sądu będzie skutkowało jej odrzuceniem.

Projekt przeszedł pierwsze czytanie w Sejmie 19 marca 2015 r. i obecnie znajduje się w Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach.