Bezpośrednią konsekwencją wprowadzenia nowych uregulowań (powodujących, że zdecydowanie częściej podatek u źródła w Polsce będzie pobierany według 19 / 20 % stawki CIT), będzie chęć odzyskania podatku pobranego ponad kwotę, wynikającą z właściwych przepisów. W dzisiejszym wpisie postaramy się odpowiedzieć na pytanie jak to zrobić.

Nowelizacja ustawy o CIT wprowadza nową procedurę, w ramach której podatnicy (oraz w niektórych sytuacjach płatnicy) będą mogli dochodzić zwrotu podatku, pobranego zgodnie z nowymi regulacjami. Z treści ustawy nowelizującej zdaje się wynikać, że będzie to swego rodzaju specyficzne, szczególne postępowanie dotyczące nadpłaty podatku – ograniczające swój zakres jedynie do WHT pobranego zgodnie z art. 26 ust. 2e.

Aby odzyskać podatek, pobrany ponad kwotę wynikającą z UPO / odpowiedniego zwolnienia, podatnik będzie musiał złożyć do Naczelnika US (w formie elektronicznej) wniosek wraz z dokumentacją potwierdzającą jego zasadność. Co do zasady wniosek powinien być skierowany do Naczelnika US właściwego miejscowo dla podatnika. Jeśli jednak sprawa dotyczy m.in. nierezydentów, wniosek powinien być skierowany do organu właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Ustawa zawiera przy tym katalog przykładowych dokumentów, które powinny być do wniosku dołączone.

Co ważne, dokumentacja, jaką podatnik będzie musiał dołączyć do wniosku to nie tylko „podstawowe” dokumenty, potwierdzające rezydencję podatkową, sposób rozliczenia należności (potwierdzenie przelewu bankowego / dokumentacja będąca podstawą do rozliczenia bezgotówkowego, tj. np. potracenia) czy umowa, które organy zwykle wymagają również obecnie w postępowaniach dotyczących zwrotu nadpłaty WHT. Lista ta jest szersza i obejmuje również m.in. oświadczenia podatnika, do których należy dołączyć także ich uzasadnienie, wskazujące że w stosunku do wypłacanej należności podatnik jest jej rzeczywistym właścicielem oraz, że prowadzi on rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju rezydencji.

Również płatnik będzie miał prawo ubiegać się o zwrot zapłaconego podatku – w sytuacji, w której zapłacił on go „z własnej kieszeni”. W takiej sytuacji wnioskodawca będzie musiał jednak również udowodnić, że zgodnie z ustaleniami, to właśnie płatnik poniósł ciężar ekonomiczny podatku (szerzej w tym temacie, o tzw. klauzuli ubruttawiającej pisaliśmy w jednym z naszych poprzednich wpisów.

Jak wynika z treści przepisu, lista dokumentów, które wnioskodawca będzie musiał przedłożyć do organu jest jedynie przykładowa. Wynika zatem z tego, że organ podatkowy, w toku postępowania dot. zwrotu WHT, będzie mógł żądać od wnioskodawcy przedłożenia jakiejkolwiek innej dokumentacji czy przeprowadzić jakikolwiek inny dowód, o ile przyczyni się to – zdaniem organu – do zweryfikowania poprawności żądania podatnika / płatnika.

Aby sprawdzić czy żądanie zwrotu WHT jest zasadne, organ podatkowy będzie również uprawniony do skorzystania m.in. z procedury wymiany informacji z zagraniczną administracją podatkową (w szczególności może prosić o udzielenie informacji celem zweryfikowania oświadczania w sprawie rzeczywistego właściciela i rzeczywistej działalności). Dodatkowo organ może przeprowadzić kontrolę podatkową na terytorium państwa rezydencji podatnika. O ile pierwszy z tych trybów jest również obecnie często stosowany przez polskiego fiskusa, o tyle przeprowadzenie kontroli podatkowej poza Polską będzie w istocie stanowiło nowość w praktyce polskich organów. Otwarte pozostaje pytanie, czy i jak często będą one z tego uprawnienia korzystały.

Zasadniczo organy będą miały 6 miesięcy od otrzymania wniosku na jego rozpatrzenie i zwrot podatku (choć zasadą ma być rozpatrywanie wniosków bez zbędnej zwłoki). W praktyce termin ten może być jednak znacznie dłuższy. Przykładowo, jeśli polski organ skorzysta z pomocy zagranicznej administracji, zwrot podatku może wydłużyć się od kilku do kilkunastu miesięcy.

Jeżeli posiadane przez polski organ informacje wskazują, że istnieje wysokie prawdopodobieństwo niezasadności zwrotu oraz wyczerpano możliwości weryfikacji zasadności zwrotu na podstawie przepisów prawa krajowego, organ podatkowy może przedłużyć termin zwrotu do czasu zakończenia weryfikacji wniosku w ramach odpowiedniej kontroli / postępowania.

Zasadniczo, postępowanie dotyczące zwrotu podatku będzie kończyć się:

  • decyzją, określającą kwotę zwrotu, po której nastąpi przelew podatku;
  • lub przelewem, dokonanym w trybie „bezdecyzyjnym” – jeśli wniosek o zwrot nie budzi wątpliwości organu.

Zwrot powinien nastąpić na rachunek bankowy, wskazany przez wnioskodawcę. Jeśli przelew jest dokonywany do banku zagranicznego, organ pomniejszy wysokość zwrotu o koszt jego dokonania (czyli zwłaszcza o prowizję pobieraną przy tego typu przelewach). Zasadniczo, jeśli organ nie zwróci podatku w 6-miesięcznym terminie, do zwrotu doliczone powinno być oprocentowanie w wysokości równej opłacie prolongacyjnej (połowa wysokości podstawowej stawki odsetek od zaległości podatkowych).

Mając na uwadze powyższe, w zakresie podatku u źródła, pobieranego na podstawie nowych przepisów, można się spodziewać, że wystąpienie o zwrot tego podatku będzie bardzo często wszczynało postępowanie, w ramach którego organ będzie dążyć do zbadania wielu kwestii związanych z działalnością podatnika, na podstawie gromadzonej dokumentacji. Konieczność udziału w takim postępowaniu (tj. złożenia szczegółowego wniosku oraz późniejszej, bieżącej komunikacji z polskim organem) może być uciążliwa przede wszystkim dla zagranicznych podatników. Może to jednak również okazać się problemem w sytuacji gdy polski płatnik będzie domagał się zwrotu podatku, którego ciężar poniósł. Zwłaszcza jeśli organ będzie wymagał przedłożenia szczegółowych informacji / dokumentów dot. działalności podatnika, z którym płatnik nie będzie miał stałego kontaktu.