Na członków grup kapitałowych realizujących transakcje z podmiotami powiązanymi, ustawodawca nałożył liczne obowiązki związane m.in. z ustalaniem warunków transakcji na zasadach rynkowych,  terminowym sporządzaniem lokalnej i grupowej dokumentacji cen transferowych czy składaniem formularzy TPR. Co więcej, w ostatnich latach liczba kontroli odnoszących się do weryfikacji rynkowego charakteru rozliczeń transakcji między podmiotami powiązanymi utrzymuje się na wysokim poziomie, a typowanie konkretnych podatników do kontroli nie jest przypadkowe. W konsekwencji, istotna część takich kontroli kończy się doszacowaniem dochodu na materialne kwoty (w 2023 roku wartość wpłat dokonanych w związku z ustaleniami podjętymi w obszarze cen transferowych wzrosła w stosunku do 2022 roku aż o 123%!).

W związku z powyższym, z perspektywy podmiotów zawierających transakcje ze swoimi spółkami matkami, córkami lub nawet dalekimi kuzynkami, kluczowe jest odpowiednie zarządzanie ryzykiem. W ramach tego procesu, pomocne mogą być narzędzia wspierające prawidłowe wypełnianie obowiązków oraz ustalanie i weryfikację cen transferowych. Do tego typu narzędzi należy polityka cen transferowych.

W dzisiejszym wpisie przybliżymy, czym jest polityka cen transferowych i jakie korzyści wynikają z jej posiadania.

Co to jest polityka cen transferowych?

Polityka cen transferowych to zbiór (najlepiej spisanych) zasad określających, w szczególności sposób ustalania wynagrodzenia w transakcjach zawieranych między podmiotami powiązanymi oraz metodę weryfikacji rynkowego charakteru przyjętych warunków z perspektywy cen transferowych.

Wnioski zawarte w polityce powinny być oparte przede wszystkim na:

  • podziale ról i odpowiedzialności poszczególnych podmiotów w ramach grupy kapitałowej,
  • analizie funkcjonalnej danej transakcji (pełnionych funkcjach, angażowanych aktywach i ponoszonemu ryzyku),
  • dostępności danych porównawczych (w tym wewnętrznych) służących do weryfikacji rynkowości cen transferowych,
  • możliwościach controllingowych i zasobach członków grupy kapitałowej.

Wybór transakcji opisanych w polityce zależy zazwyczaj od istotności / materialności transakcji realizowanych w grupie, jak również ich powtarzalności w kolejno następujących po sobie latach.

Co może zawierać polityka cen transferowych?

Polityka cen transferowych jest dobrowolnym dokumentem sporządzanym przez podatników, w szczególności w celu uspójnienia i dostosowania zasad rozliczeń transakcji zawieranych między członkami grupy kapitałowej do ich rzeczywistego przebiegu i zaangażowania stron. Z uwagi na powyższe, brak jest podstaw prawnych określających obowiązkowe elementy formalne, które powinien zawierać ten dokument.

Biorąc pod uwagę naszą praktykę, rozpoczęcie prac nad polityką powinno koncentrować się na określeniu miejsca i roli poszczególnych podmiotów w łańcuchu wartości dodanej grupy kapitałowej, doprecyzowaniu ich profili funkcjonalnych oraz wyodrębnieniu istotnych transakcji zawieranych między takimi podmiotami.

Do uniwersalnych elementów polityki cen transferowych należą zwykle:

  • opis podmiotów powiązanych,
  • wskazanie kluczowych czynników porównywalności mających wpływ na ustalanie cen transferowych,
  • opis sposobu kalkulacji wynagrodzenia w wybranych transakcjach,
  • wybór i uzasadnienie metody weryfikacji ceny transferowej.

Jakie są korzyści z posiadania polityki?

Prawidłowo sporządzona polityka cen transferowych umożliwia przede wszystkich ograniczenie ryzyka związanego z wyborem i zastosowaniem najbardziej odpowiednich metod weryfikacji cen transferowych oraz zachowanie spójności w rozliczeniach podobnych transakcji w ramach grupy. Przemyślane i konsekwentne zasady rozliczeń transakcji wewnątrzgrupowych istotnie ograniczają ryzyko zakwestionowania ich warunków przez organy w toku kontroli.

Oprócz tego polityka pozwala:

  • usprawnić sporządzanie dokumentacji local file (ze względu na częściowo analogiczne elementy obu typów opracowań),
  • usprawnić procesy decyzyjne w zakresie kalkulacji wynagrodzenia w najistotniejszych grupowych transakcjach,
  • dostosować warunki transakcji do zmieniających się sytuacji na rynku.

Kiedy warto rozważyć stworzenie przemyślanej polityki cen transferowych?

Mając na uwadze nasze doświadczenia projektowe i śledząc przypadki podatników, których rozliczenia zwróciły uwagę kontrolujących, w naszej ocenie szczególnie warto rozważyć stosowaną politykę cen transferowy w poniższych sytuacjach:

  • w ramach grupy kapitałowej występuje wiele różnorodnych i materialnych kwotowo transakcji między podmiotami powiązanymi, które istotnie wpływają na wyniki finansowe poszczególnych podmiotów,
  • transakcje między podmiotami powiązanymi występują, ale nie (zawsze) są rozliczane,
  • zawierane są podobne typy transakcji, ale zasady ich rozliczeń nie są spójne / lustrzane pomiędzy poszczególnymi podmiotami,
  • zasady ustalania wynagrodzenia w ramach transakcji między podmiotami powiązanymi nie są spójne z ich rzeczywistym przebiegiem / faktycznym zaangażowaniem stron tych transakcji,
  • transakcje rozliczane są w oparciu o stałe kwoty bez doprecyzowania zasad ich ustalenia (zwłaszcza, gdy takie ryczałtowe kwoty nie są cyklicznie weryfikowane i nie zmieniają się od wielu lat),
  • nie są zbierane argumenty uzasadniające przyjęte zasady kalkulacji cen transferowych (w szczególności podmioty powiązane nie dysponują analizami porównawczymi potwierdzającymi rynkowy charakter takich cen),
  • podmioty z grupy nie są w stanie ocenić faktycznego wpływu transakcji kontrolowanych (np. ze względu na rozliczenia oparte o dane budżetowane) na ostateczny wynik finansowy lub takie transakcje przyczyniają się do osiągania słabych wyników finansowych lub nawet strat.

Podsumowanie

Stworzenie przemyślanej polityki cen transferowych to coraz popularniejszy sposób na ograniczenie ryzyka związanego z cenami transferowymi. Grupy kapitałowe posiadające takie polityki są postrzegane jako rzetelne i transparentne organizacje. W myśl zasady „lepiej zapobiegać niż leczyć”, zachęcamy do proaktywnej postawy i rozważenia wartości, jaką przemyślana polityka cen transferowych może wnieść do Twojego przedsiębiorstwa.

Zobacz film: Korekty cen transferowych (art. 11e Ustawy o CIT)

Korekty cen transferowych to tematyka, która przysparza podatnikom wielu problemów. Bardzo ważnym jest zrozumienie zasad dokonywania korekt oraz ich konsekwencji. W filmie obie te kwestie zostaną omówione.