Nie można uznać, że każde dofinansowanie na pokrycie wydatków kwalifikowanych podlega opodatkowaniu VAT. Tylko w sytuacji, gdy dotacje są przekazywane w celu sfinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług można uznać, że stanowią one element wynagrodzenia podlegającego opodatkowaniu VAT- tak stwierdził WSA w Białymstoku [1].

Przebieg sprawy

Spółka, która zawarła z gminą umowę partnerską (konsorcjum) wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. We wniosku wskazała, że celem porozumienia była realizacja projektu dofinansowanego ze środków UE, w którym to samorząd przyjął rolę lidera, natomiast wnioskodawca występował jako jeden z jej partnerów. Zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie, członkowie projektu mieli zapewnić indywidualne programy inkubacji na rzecz startupów. Z uczestnictwa w projekcie skorzystać mogli natomiast beneficjenci ostateczni jak i sam region, którego dotyczył projekt. W toku prac nad projektem spółce przydzielono wcześniej określone zadania, a dotacje przeznaczane były wyłącznie na pokrycie kosztów tychże zadań zleconych jej jako partnerowi. Przekazanie dotacji uczestnikom projektu w formie pieniężnej nie było zatem możliwe, stąd nie można stwierdzić, aby spółka była tu pośrednikiem przekazującym część dotacji. Biorąc to pod uwagę, wnioskodawca powziął wątpliwości, czy kwota dofinansowania otrzymana na pokrycie wydatków kwalifikowanych projektu stanowi obrót podlegający opodatkowaniu VAT. Spółka stanęła na stanowisku, że skoro rzeczone dofinansowanie dotyczy kosztów poniesionych w związku z prowadzeniem projektu oraz realizacją usług objętych projektem, nie mamy do czynienia z wynagrodzeniem podlegającym opodatkowaniu VAT.

Stanowisko organu interpretacyjnego

Organ nie podzielił stanowiska spółki, podnosząc, że mamy tu do czynienia z sytuacją, w której konkretne usługi są świadczone w zamian za konkretne wynagrodzenie. Fundusze przekazane spółce na realizację projektu mają charakter dotacji, która wpływa bezpośrednio na kształtowanie się ceny usług świadczonych przez spółkę. Dyrektor KIS zaznaczył też, że cel samej dotacji, czyli pokrycie kosztów zakupów, należy traktować jako kwestię drugoplanową. W rozpatrywanej sprawie istotne jest to, że świadczenie usług uzależnione jest od otrzymania dotacji, co wyklucza tezę, jakoby nie stanowiła ona dopłaty do ceny świadczonych usług. Uwzględniając powyższe, organ stwierdził, że dana dotacja spełnia kryterium uznania jej za element stanowiący w całości podstawę opodatkowania bowiem jest ona udzielana w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT.

Stanowisko WSA

Analizując sprawę, WSA w Białymstoku nie przychylił się do stanowiska organu i uchylił zaskarżoną interpretację. Z uzasadnienia sądu jasno wynika, że biorąc pod uwagę dotychczasowe orzecznictwo sądów administracyjnych należy przyjąć, iż wydana interpretacja niewątpliwie jest przejawem nadmiernego fiskalizmu państwa w stosunku do tego, co przedstawione zostało przez spółkę w swoim wniosku. WSA wskazał m.in. na wyrok NSA z dnia 2 lipca 2020 r. (sygn. I FSK 1600/19), zgodnie z którym w tego rodzaju sprawach kluczowe jest ustalenie, czy dotacje są przekazywane w celu sfinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług. Tylko wówczas mogą być one uznane za element wynagrodzenia. Subwencje, z którymi nie można powiązać konkretnych czynności objętych VAT, nie zwiększają ani nie stanowią obrotu dla celów VAT. Tylko dotacje przedmiotowe do ceny sprzedaży (u dostawcy) podlegają opodatkowaniu. Natomiast dotacje przedmiotowe do ceny zakupu (u nabywcy) nie podlegają opodatkowaniu. Nie można uznać zatem, że wykładnia przepisów dokonana przez organ interpretacyjny mieści się w ramach wykładni funkcjonalnej i celowościowej. Po pierwsze, stosunek prawny jest specyficzny dla tej sprawy, a po drugie, w wyniku konkretnych działań spółki nie dochodzi do powstania określonych towarów czy usług. W efekcie należy zgodzić się ze stanowiskiem spółki, że w opisanym przypadku nie ma związku pomiędzy dotacją a ceną usługi dla beneficjenta. Przeprowadzenie takiej kalkulacji jest bowiem niemożliwe m.in. z tego powodu, że w ramach kosztów projektu uwzględniono działania skierowane do ściśle nieokreślonej grupy odbiorców a także działania związane wyłącznie z obsługą administracyjno-finansową. Uzyskanie przez spółkę za pośrednictwem gminy dotacji na pokrycie wydatków kwalifikowanych nie sposób uznać zatem za obrót podlegający opodatkowaniu zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Przedstawiona sprawa pokazuje, że organy podatkowe wciąż restrykcyjne podchodzą do kwestii opodatkowania VAT dotacji. W przeprowadzanych analizach doszukują się związku otrzymywanych dotacji z ceną określonych świadczeń, nawet w przypadku wydatków kwalifikowalnych, od których beneficjenci nie mają prawa do odliczenia VAT. Takie stanowiska wpływają na zwiększenie dodatkowych kosztów całego projektu. Rozstrzygnięcie WSA wpisuje się w pozytywną dla podatników linię orzeczniczą, co wskazał sam sąd przywołując podobne orzeczenia. Warto mieć je na uwadze w przypadku ewentualnej kontroli i zakwestionowania sposobu rozliczenia VAT dotacji. Na marginesie przypominamy również, że w kwietniu skierowane zostało pytanie prejudycjalne w zakresie opodatkowania VAT dotacji unijnych – istnieje szansa, że ujednolici ono stanowiska wydawane w tej sprawie.

[1] Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 28 lipca 2021 r. sygn. I SA/Bk 283/21.