Po wypuszczeniu próbnych balonów w prasie w zeszłym tygodniu dziś MF udostępnił projekt zmian w podatkach dochodowych. Zgodnie z zapowiedziami projekt to rewolucja przeprowadzana pod hasłami poszukiwania dochodów budżetowych. A jak rewolucja, to gilotyna i polecą niewinne głowy – już pierwsze czytanie projektu wskazuje, że próbując przygotować szczegółowe przepisy atakujące dotychczas stosowane optymalizacje MF prawdopodobnie bardzo utrudni życie zwykłym przedsiębiorcom (a zwłaszcza tym, którzy mają „pecha” mieć skalę działania większą niż mikro- i mali przedsiębiorcy). Uderza zwłaszcza niechęć do sektora usług oraz do nieruchomości komercyjnych (ale tylko wybranych!). Generalnie MF przeprowadza ciekawą kampanię podnoszenia podatków nie poprzez zmianę stawki podatku (19% zostaje), ale zwiększenie podstawy opodatkowania – proste i politycznie łatwiejsze. A że do 19% na przychodach (a nie dochodach) w niektórych branżach może być już niedaleko, to zupełnie inna kwestia...

Poniżej krótkie podsumowanie kilku kluczowych obszarów zmian w CIT.

 Rozdzielenie dochodów kapitałowych od dochodów operacyjnych

  • wprowadzono definicję zysków kapitałowych obejmując m.in. (i) dochody z udziału w zyskach osób prawnych (wprowadzono szczegółowy katalog), (ii) ze zbycia udziałów, akcji, praw w spółkach osobowych, (iii) aportów, (iv) zbycia wierzytelności i papierów wartościowych, (v) przychody z niektórych praw majątkowych (licencje, know-how, prawa autorskie);
  • następuje rozdzielenie zysków operacyjnych od zysków kapitałowych z tym skutkiem, że straty z jednego źródła nie pomniejszają dochodu z drugiego źródła (np. strata na zbyciu udziałów nie pomniejszy dochodu ze sprzedaży produktów).

Koszty finansowania

  • wyłączenie z KUP kosztów finansowania ponad 30% (dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania + odpisy amortyzacyjne z danego roku + dodatnią różnicę miedzy przychodami i kosztami finansowania) („podatkowa” EBITDA);
  • przez koszty finansowania dłużnego rozumie się wszelkiego rodzaju koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów, w tym od podmiotów niepowiązanych, środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, a w szczególności odsetki (w tym skapitalizowane), opłaty, prowizje, premie, część odsetkowa raty leasingowej, kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań oraz koszty zabezpieczenia należności i zobowiązań (w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych) niezależnie na rzecz kogo zostały one poniesione;
  • ograniczeń nie stosują podatnicy, u których nadwyżka kosztów finansowania w danym roku nie przekracza 120 000 złotych, a także m.in. przedsiębiorstwa finansowe (np. banki);
  • koszty finansowania wyłączone w danym roku podatkowym mogą być odliczone w latach następnych, zgodnie z powyższymi zasadami;
  • dotychczasowe zasady będzie można stosować do odsetek od pożyczek faktycznie przekazanych podatnikowi przed dniem wejścia w życie nowelizacji, ale nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2018 r.;
  • warto dodać, że MF wskazuje, że te przepisy musi wprowadzić w związku z dyrektywą unijną, nie wspominając przy okazji, że wprowadza je wcześniej i to w znacznie ostrzejszej formie niż dyrektywa przewiduje;
  • pośrednim efektem tej zmiany jest usunięcie przepisów o niedostatecznej kapitalizacji.

 Usługi niematerialne i WNiP

  • Ustawa wprowadza także limit prawa zaliczenia do KUP :
    • wydatków na usługi niematerialne, w tym doradcze, zarządcze, księgowe, prawne, przetwarzania danych, itp
    • opłat licencyjnych za korzystanie z wybranych WNiP, w tym znaków towarowych - do wysokości 5%EBITDA w odniesieniu do nadwyżki ponad kwotę 1.2M PLN.
  • Ograniczeniu w zaliczeniu do KUP będą również podlegać odpisy amortyzacyjne od wybranych WNiP (znaki towarowe, prawa autorskie) i opłaty i inne należności za korzystanie z tych WNiP - jeżeli  były one uprzednio nabyte – do wysokości przychodu uzyskanego przez podmiot zbywający.
  • ograniczenie obejmują wszystkie usługi doradcze, a nie tylko od podmiotów powiązanych.

Podatek dochodowy od nieruchomości komercyjnych.

Projekt przewiduje dość ekstrawagancką próbę wprowadzenia podatku skonstruowanego jako dochodowy i stosowanego wyłącznie w odniesieniu do niektórych nieruchomości komercyjnych. W praktyce jest to podatek ściśle majątkowy, gdyż jest płacony niezależnie od dochodu, a podstawą jest posiadany majątek. Zgodnie z założeniami przedstawionymi w Projekcie:

  • podatek obejmuje budynki biurowe, centra handlowe, domy towarowe, sklepy i inne budynki handlowo-usługowe o wartości początkowej przekraczającej 10 mln zł. Z projektu nie wynika, aby podatkiem miały zostać objęte np. hotele czy centra logistyczne;
  • podstawę opodatkowania stanowić będzie wartość początkowa środka trwałego. Jednocześnie, jak wynika z Projektu, podstawę opodatkowania stanowić będzie całkowita wartość początkowa nieruchomości (nie jedynie nadwyżka ponad kwotę 10 mln zł);
  • Podatek płatny będzie miesięcznie, a jego stawka wyniesie 0,042%, co w skali roku oznacza zobowiązanie podatkowe na poziomie ok. 0,504% wartości nieruchomości. Przy środku trwałym o wartości 100 mln zł, podatnik w skali roku będzie zatem zobowiązany do zapłaty 504 tys. zł podatku;
  • o zapłacony podatek podatnicy będą mogli pomniejszyć zaliczki na podatek dochodowy oraz uwzględnić je następnie przy obliczaniu rocznego zobowiązania podatkowego.

Podatkowe Grupy Kapitałowe

Projekt ustawy przewiduje modyfikację przepisów regulujących funkcjonowanie podatkowych grup kapitałowych (PGK):

  • utrata statusu podatnika podatku dochodowego przez PGK z mocą wsteczną (od dnia zarejestrowania PGK) w związku z naruszenia warunków funkcjonowania PGK. Oznacza to, że spółki tworzące PGK będą zobowiązane do rozliczenia się dla celów podatku dochodowego za okres od dnia zarejestrowania PGK do dnia utraty statusu podatnika jako niezależne podmioty;
  • wprowadzenia ograniczenia w zakresie przystąpienie do innej PGK przez którąkolwiek ze spółek wchodzących uprzednio w skład grupy, która utraciła ten status nie wcześniej niż po upływie 3 lat (wyjątek: gdy utrata statusu podatnika wynika z naruszenia - wymóg udziału dochodu w przychodach -1 rok);

Wprowadzono również pewne ułatwienia w zakresie funkcjonowania PGK (które MF pokazuje jako ułatwienia, choć wobec zmian wskazanych wyżej ciężko się tym cieszyć) tzn.:

  • obniżenia wymogu minimalnego udziału dochodu w przychodach PGK z 3% do 2%;
  • skrócenia czasu na złożenie zawiadomienia o zawiązaniu PGK z 3 miesięcy do 45 dni przed rozpoczęciem nowego roku podatkowego.

CFC

  • W zakresie CFC najistotniejsza zmiana dotyczy wprowadzenia efektywnej zamiast nominalnej stawki podatku, jako kryterium oceny CFC. W efekcie spółki mające siedzibę w kraju o nominalnie wysokim opodatkowaniu, ale korzystające z określonych rodzajów odliczeń czy zwrotów podatków będą mogły być uznane za CFC.
  • Projektowane zmiany wprowadzają również nowy katalog dochodów uznawanych za podlegających CFC. Obok typowo pasywnych dochodów z odsetek, dywidend czy wierzytelności, na szczególną uwagę zasługują dochody osiągane przez spółkę zagraniczną z „transakcji z podmiotami powiązanymi w przypadku gdy spółka nie wytwarza w związku z tymi transakcjami wartości dodanej pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma” oraz z działalności ubezpieczeniowej czy bankowej.
  • Pozostałe zmiany dotyczą zakresu procentowego posiadanych udziałów (było 25% jest 50%), progu osiąganych przez CFC kwalifikowanych dochodów w stosunku do pozostałych dochodów (było 50% jest 33%), doliczenia do posiadania udziałów w podmiocie również udziałów posiadanych w spółce przez inne podmioty powiązane.
  • Istotną zmianą będzie również obowiązek uwzględniania w rejestrze CFC, zagranicznej spółki kontrolowanej nawet, gdy prowadzi ona rzeczywistą działalność gospodarczą w innym Państwie UE/EOG. 

Zwolnienie dla dywidend

  • Zmieni się zakres zwolnienia z podatku u źródła zysków wypłacanych przez podatników z tytułu dywidend oraz innych dochodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Zgodnie ze zmienionymi przepisami zwolnione z podatku będą wyłącznie wypłaty dokonywane przez polskie spółki do ich polskich lub zagranicznych udziałowców z Unii/EOG z tytułu dywidend, podniesienia kapitału zakładowego z zysków zgromadzonych na kapitale zapasowym oraz tzw. niepodzielonych zysków w momencie przekształcenia spółki. Tym samym dochody z np. umorzenia udziałów/akcji lub likwidacji spółki zależnej nie będą korzystać ze zwolnienia z podatku u źródła.

Miejmy nadzieję, że jest to projekt, który MF zamierza poddać głębokiej dyskusji społecznej, po której może część mocno kontrowersyjnych i radykalnych pomysłów zostanie złagodzona. Niemniej wydaje się, że w polskim CIT będzie już niedługo znacznie trudniej i to nie tylko z powodu wyższego podatku, lecz głównie z powodu zwiększenia zagmatwania przepisów. Oby nie było tak, że budżet zamierza skorzystać na powiedzeniu, że w mętnej wodzie dobrze ryby łowić…

Interesuje Cię ten temat? Skontaktuj się z autorem artykułu.