Od nieco ponad tygodnia (7 kwietnia 2023 r.) obowiązują nowe przepisy Kodeksu pracy, które definiują i regulują pracę zdalną. W tym kontekście warto zastanowić się, co formalnie zdefiniowana, elastyczna forma zatrudnienia oznacza dla przedsiębiorców prowadzących działalność zwolnioną z opodatkowania w ramach specjalnych strefach ekonomicznych (na podstawie zezwoleń) oraz Polskiej Strefy Inwestycji (na bazie decyzji o wsparciu).

Dotychczasowe podejście organów podatkowych do zagadnienia pracy zdalnej i jej wpływu na wynik na działalności podlegającej zwolnieniu

Organy podatkowe, co do zasady, prezentowały korzystne dla podatników podejście w tym zakresie, pozwalające na traktowanie zarówno przychodów jak i kosztów związanych z pracą zdalną jako składowej wyniku działalności podlegającej zwolnieniu (oczywiście pod warunkiem świadczenia przez „pracowników zdalnych” pracy na rzecz podmiotu posiadającego zwolnienie/decyzję o wsparciu i w zakresie odpowiadającym klasyfikacji PKWiU działalności strefowej).

Przykładem pozytywnego dla podatników rozstrzygnięcia są m.in. interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 stycznia 2023 r. (sygn. 0114-KDIP2-1.4010.222.2022.1.KS) oraz z dnia 13 stycznia 2023 r. (sygn. 0111-KDIB1-3.4010.908.2022.1.PC).

Zgodnie ze stanem faktycznym przedstawionym w pierwszej z przytoczonych interpretacji, podatnik był podmiotem prowadzącym działalności podlegającą zwolnieniu na podstawie zezwolenia (czyli na terytorium specjalnej strefy ekonomicznej). Spółka wskazała, że podstawowym miejscem świadczenia pracy pracowników stanowiących przedmiot zapytania jest właśnie zakład zlokalizowany na terytorium specjalnej strefy ekonomicznej. Pracownicy spółki mogli jednak jednocześnie świadczyć pracę zdalną zgodnie z zawartym do umowy dodatkowym porozumieniem, które pozwalało na świadczenie pracy poza siedzibą spółki (zlokalizowaną na terytorium specjalnej strefy ekonomicznej) w określonym wymiarze czasu.

Z kolei w przypadku drugiej z interpretacji - podatnik prowadzi działalność na terenie dwóch zakładów, w obu przypadkach jednak zwolnioną z opodatkowania na bazie zezwolenia lub decyzji o wsparciu. W omawianym stanie faktycznym pracownicy przypisywani są do konkretnego zakładu, co znajduje odzwierciedlenie w wewnętrznej bazie danych. Pracownicy zdalni mieli i nadal mają możliwość oraz dostęp do przebywania na terenie biur, w tym także do korzystania z ich zasobów. Wnioskodawca zaznaczył, że realizacja pracy w formie zdalnej uregulowana została w regulaminie ustanowionym przez pracodawcę, a miejscem świadczenia pracy, zgodnie z zawartymi z pracownikami umowami, był i będzie jeden z dwóch zakładów spółki.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, po zapoznaniu się ze stanem faktycznym obu podatników oraz z przedstawioną przez nich argumentacją, nie miał wątpliwości interpretacyjnych w zakresie uznania dochodu „wypracowywanego” przez pracowników pracujących zdalnie jako dochodu uzyskiwanego z realizacji działalności podlegającej zwolnieniu na podstawie zezwolenia/decyzji o wsparciu.

Nowe przepisy i co dalej?

Wnioskodawcy, przedstawiając uzasadnienie swojego stanowisku w obu powyższych interpretacjach, bazowali na uchylonych aktualnie przepisach Kodeksu pracy w zakresie telepracy.

Pomimo jednak uchylenia przepisów dotyczących telepracy i zastąpienie ich z dniem 7 kwietnia 2023 r. przepisami ustanawiającymi pracę zdalną, to w naszej ocenie prawdopodobne jest, że organy podatkowe nadal będą utrzymywać swoje korzystne stanowisko w zakresie uznawania za działalność zwolnioną z opodatkowania dochodów z pracy pracowników wykonujących pracę zdalną. Zasadniczo bowiem nigdzie w przepisach nie pojawiło się jakiekolwiek zawężenie czy ograniczenie co do możliwości traktowania tego typu dochodu jako podlegającego zwolnieniu, a sama konstrukcja przepisów o pracy zdalnej miała głównie na celu nadążyć legislacyjnie za zmianą, która nastąpiła globalnie wskutek pojawienia się pandemii COVID-19.

Jednakże naszym zdaniem przedsiębiorcy powinni rozważyć uwzględnienie odpowiednich zapisów znajdujących się w umowach z pracownikami, pozwalających na wykazanie, że mamy do czynienia ze związkiem z podstawową działalnością jak prowadzona na terenie Strefy/ na terenie jak ujęty w decyzji o wsparciu. Ma to znaczenie w kontekście ujęcia dochodu generowanego przez pracowników zdalnych do działalności objętej zwolnieniem podatkowym.

Dlatego też dobrym pomysłem będzie każdorazowo dokładna analiza stanu faktycznego (tj. rzeczywistego zakresu pracy podejmowanej przez pracowników zdalnych/hybrydowych), a także potencjalnie formalne zabezpieczenie prawa do zaliczenia dochodów osiąganych z pracy pracowników wykonujących pracę zdalną jako działalności zwolnionej z opodatkowania poprzez złożenie wniosku o wydanie własnej interpretacji indywidualnej. Należy bowiem ciągle mieć na uwadze, że interpretacja indywidualna chroni wyłącznie podatnika, który ją otrzymał.

Powyższe rozwiązanie będzie mogło również być pomocne dla odrębnej, równie istotnej kwestii jaką jest możliwość uwzględniania pracowników zdalnych pod kątem warunku utworzenia oraz utrzymania miejsc pracy jak określony w zezwoleniu strefowym czy też decyzji o wsparciu. Temat jak wyżej pozostaje w ocenie głównie zarządzających SSE, którzy generalnie prezentują stanowisko bardziej zdroworozsądkowe/ pro-przedsiębiorcze niż organy podatkowe. Jednocześnie, kwestia wykazania związku z inwestycją jak realizowana na terenie określonym w zezwoleniu strefowym czy decyzji o wsparciu będzie kluczowa dla inwestora także pod kątem zaliczenia pracowników zdalnych dla celów wykazania tzw. warunku zatrudnienia.