Wycena wartości niematerialnych wymaga odpowiedniego doboru przepływów pieniężnych na potrzeby kalkulacji wartości oraz racjonalnego uzasadnienia okresu użyteczności ekonomicznej aktywa. Źródłem tych założeń, w przeciwieństwie do opisanych w dwóch poprzednich artykułach (cz. 1 i 2), będzie z reguły wywiad z właścicielem aktywa niematerialnego – poparty profesjonalnym osądem dokonanym na potrzeby wyceny.

Zastosowanie odpowiednich przepływów

Często popełnianym błędem jest zakładanie, że przepływy pieniężne związane z aktywem niematerialnym są tożsame z przepływami pieniężnymi całego przedsiębiorstwa. Dla potrzeb wyceny aktywów niematerialnych z reguły powinno się wziąć pod uwagę zarówno odpowiednio wyodrębniony strumień przychodów, jak i alokację odpowiedniego udziału w zysku przedsiębiorstwa.

Po pierwsze w spółce może występować niezależnie kilka wartości niematerialnych i prawnych odpowiedzialnych, które mają w przyszłości wpływać na możliwość generowania przychodów ze sprzedaży. Na potrzeby wyceny takiego aktywa powinny być wzięte pod uwagę tylko te strumienie przychodów, które są związane z danym aktywem niematerialnym – nie powinny być przykładowo brane pod uwagę przychody generowane przez segmenty operacyjne niewykorzystujące wycenianej technologii, czy niezwiązane z wycenianą bazą klientów.

Z drugiej strony warto pamiętać, że aktywo niematerialne nie funkcjonuje samodzielnie i całkowicie niezależnie od innych aktywów. Z tego względu – z reguły na poziomie alokacji zysku operacyjnego – należy rozważyć alokację części wyniku finansowego na inne aktywa, które przyczyniają się do generowania korzyści ekonomicznych (ang. contributory assets).

Adekwatny okres użyteczności ekonomicznej

O ile w przypadku wyceny znaków towarowych często uzasadnione jest przyjęcie nieskończonego okresu użyteczności ekonomicznej aktywa, o tyle w przypadku wyceny technologii, czy kontraktów takie założenie może być trudne do uzasadnienia.

Szczególnie w przypadku patentów należy wziąć pod uwagę faktyczne prawne możliwości ochrony, a także określić, na ile możliwa jest jakakolwiek efektywna forma odnowienia ochrony prawnej i przedłużenia okresu użyteczności ekonomicznej wycenianego aktywa.

Podsumowanie

Ten i poprzednie artykuły (cz. 1 i 2) dotyczące błędów w wycenach aktywów niematerialnych miały na celu wskazanie, że wycena może być rozumiana nieco szerzej niż tylko z punktu widzenia finansów.

Okazuje się, że ten szerszy kontekst wyceny czasami może być dla niej istotny.