Od kilku tygodni w mediach głośno. „Afera wizowa” spowodowała zainicjowanie kontroli, audytów, wielu zapytań, wniosków i zwolnień, artykułów, wypowiedzi, w prasie polskiej i zagranicznej, sporo szumu też w branży zajmującej się legalizacją pobytu i pracy w Polsce.

Na tym tle, chcemy omówić i podkreślić dobre rady dla cudzoziemców w Polsce oraz ich pracodawców. Na chwilę obecną, nie ma jasnych informacji o tym, jakie konsekwencje grożą osobom, które uzyskały takie wizy, a dodatkowo skoro wiza została wydana przez placówkę konsularną RP, dość ciężkim zadaniem będzie weryfikacja jej poprawności czy też wyłapanie nieprawidłowości.

Jedno wiemy na pewno — ta sytuacja już spowodowała zwiększenie czujności podczas kontroli granicznych i wznowienie czasowych kontroli granicznych na granicach państw Schengen. Zapowiadają się też możliwe zmiany w podejściu w procedurach dotyczących dalszej legalizacji cudzoziemców w Polsce przez urzędy zajmujące się postępowaniami imigracyjnymi, czyli możliwe poszerzenie wymagań, dodatkowe kontrole (w tym pracodawców), wydłużenie procedur, co może mieć wpływ na podróżowanie, wykonywanie obowiązków służbowych, zatrudnienie oraz bardziej globalnie patrząc na gospodarkę.

Skoro o kontrolach mowa

Ocena sytuacji prawnej i faktycznej cudzoziemców w oparciu o składane oświadczenia ustne oraz okazane dokumenty i w związku z tym podjęcie decyzji w konkretnej sprawie co do zgody na wjazd lub odmowy wjazdu dokonywana jest wyłącznie przez funkcjonariusza Straży Granicznej dokonującego odprawy granicznej podczas przekraczania granicy na wjazd.

Dokumenty mogą być sprawdzone tylko na granicy podczas wjazdu. Straż Graniczna nie ma żadnego wpływu na decyzję , ani tym bardziej na ocenę czynności służbowych ww. organu w zakresie wydania wizy wjazdowej.

Ponadto nadzór nad pracą konsulatów polskich sprawuje Departament Konsularny MSZ.

O czym warto pamiętać?

Obywatele państw strefy Schengen mają prawo swobodnego wjazdu na terytorium innego państwa strefy. Koniecznym jest posiadanie dokumentu potwierdzającego tożsamość i obywatelstwo, co pozwoli udokumentować, że podlegają i korzystają z prawa do swobodnego podróżowania w strefie Schengen.

Dodatkowo, aplikacja mObywatel i zawarty w niej mDowód mogą być wykorzystywane wyłącznie na terenie naszego kraju i nie daje możliwości przekroczenia granicy bez ważnego dokumentu w formie fizycznej.

Natomiast obywatele tzw. państw trzecich, którzy nie posiadają obywatelstwa kraju należącego do strefy Schengen, aby wjechać na terytorium państw Schengen muszą spełniać określone warunki tj.:

  • posiadać ważny dokument podróży oraz wizę/kartę pobytu, jeśli jest wymagana,
  • móc określić cel podróży oraz potwierdzić ten cel dokumentami,
  • dane osoby, która zamierza wjechać na obszar Schengen nie mogą figurować również w systemie SIS (innych bazach międzynarodowych, krajowych), jako osoby niepożądanej na tym terytorium lub stanowiącej zagrożenie dla porządku publicznego, zdrowia publicznego, bezpieczeństwa.

dodatkowo:

  • posiadać odpowiednie środki na okres pobytu i na powrót,
  • ubezpieczenie zdrowotne,
  • inne dokumenty w zależności od indywidualnej sytuacji.(np. dokumenty dzieci, pojazdu, etc.).

Udając się w podróż upewnijmy się, czy posiadamy wyżej wymienione dokumenty, czy są ważne i spełniają wymagania oraz, czy jesteśmy przygotowani do ew. kontroli granicznej.

Pomocne będzie skorzystanie z interaktywnej strony: https://granica.gov.pl/kartyinfo1.php?v=en

Po wybraniu odpowiednich ustawień strona wskaże informacje dotyczące możliwości przekroczenia granicy, wymaganych dokumentów i ew. zakazów.

Pobyt a praca

Cudzoziemiec, aby móc legalnie pracować w Polsce, musi posiadać zezwolenie na pracę lub oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi.

W sytuacji, gdy cudzoziemiec należy do kategorii osób zwolnionych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, powinien okazać dokumenty świadczące o tym, że przysługuje mu to zwolnienie.

Czy okazanie samej karty pobytu wystarczy?

Nie, ponieważ tylko w Decyzji pobytowej (dokument formatu A4) o udzieleniu cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy i pracę (a nie na karcie pobytu) wskazuje się: podmiot powierzający wykonywanie pracy (tj. pracodawcę), stanowisko, na jakim cudzoziemiec wykonuje pracę, oraz wynagrodzenie, które może otrzymywać cudzoziemiec na danym stanowisku, wymiar czasu pracy oraz rodzaj umowy, na podstawie której cudzoziemiec ma wykonywać pracę. Dlatego w każdym przypadku, aby sprawdzić cel wjazdu cudzoziemca deklarującego podjęcie pracy w Polsce na ww. zasadach u konkretnego pracodawcy, funkcjonariusz Straży Granicznej jest uprawniony do wezwania cudzoziemca do okazania zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, oraz – jeżeli cudzoziemiec posiada – umowy o pracę.

Zatrudnienie cudzoziemców na terytorium RP regulują przepisy ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Jak się zachować?

W przypadku podejrzenia przestępstwa w zakresie wydawania wizy należy jak najszybciej zawiadomić MSZ oraz w razie podejrzenia przestępstwa również Policję lub Prokuraturę w Polsce. Bez tego żadne działania nie będą skuteczne.

Zarząd do Spraw Cudzoziemców Komendy Głównej Straży Granicznej informuje, że zgodnie z art. 304 Kodeksu Postępowania Karnego w przypadku podejrzenia przestępstwa ściganego z urzędu należy niezwłocznie zawiadomić organy ścigania – prokuratora lub Policję. Analogicznie można postąpić w przypadku podejrzenia wystąpienia przestępstw, w których postępowanie wszczynane jest wyłącznie na wniosek poszkodowanego.

Ponadto w przypadku posiadania informacji dot. nielegalnego pobytu cudzoziemców lub czynów noszących znamiona czynu karalnego przez cudzoziemców — w każdej takiej sytuacji przysługuje również prawo złożenia zawiadomienia lub przekazania szczegółowych informacji (również anonimowo w formie pisemnej) do najbliższego miejsca zamieszkania jednostki terenowej/operacyjnej Straży Granicznej.

Zobacz film: Zezwolenie na pobyt czasowy – know how

Czym jest karta pobytu? Kto może się o nią ubiegać? Jakie dokumenty są wymagane przy jej składaniu? Zapraszamy na film na temat zezwolenia na pobyt czasowy.