Goodwill w praktyce polskiego rynku M&A

Sprawdziliśmy, jaka jest praktyka polskiego rynku kapitałowego w zakresie prezentacji potransakcyjnego goodwill i identyfikacji dodatkowych aktywów niematerialnych w sprawozdaniach finansowych.

Przeanalizowaliśmy istotne transakcje kapitałowe dokonane przez notowane na GPW spółki w ciągu ostatnich 4 lat, dla których opublikowano w sprawozdaniach finansowych rozliczenie ceny nabycia.

Wartość firmy (ang. „goodwill”) w przekroju wszystkich sektorów stanowiła około jednej trzeciej zapłaconej ceny nabycia, czyli nieco poniżej poziomu, który wynika z podobnych badań dla rynków zagranicznych.

W większości przypadków uzasadnienie dla rozpoznanej wartości firmy prezentowane w sprawozdaniu finansowym jest ograniczone – podobnie jak opis założeń przyjętych w wycenie zidentyfikowanych wartości niematerialnych. Wśród nich przeważającą część stanowiły aktywa niematerialne związane z bazami klientów – głównie tzw. relacje z klientami.

Goodwill jako procent zapłaconej ceny był najwyższy w sektorach związanych z handlem oraz IT i telekomunikacją – wynosił średnio 93% oraz 78%. Jednocześnie to właśnie sektor IT/telekom należy do tych, w których identyfikowane są najczęściej jakiekolwiek wartości niematerialne i prawne – obejmują one zarówno wytworzone wewnętrznie znaki towarowe, jak i relacje z klientami.

Budownictwo, czy energetyka należą tradycyjnie do branży, w których trudno uzasadnić identyfikację istotnych wartości niematerialnych i prawnych.

Z kolei zaskakująco niski – w stosunku do badań zagranicznych – jest udział transakcji ze zidentyfikowanymi aktywami niematerialnymi w sektorze produkcji przemysłowej. Jedynie w jednej z czternastu transakcji o wartości powyżej 10 mln PLN opublikowano informację o zidentyfikowanych aktywach niematerialnych.

Wnioski z analizy

Ostatecznie relacja wartości goodwill i zidentyfikowanych aktywów niematerialnych jest uzależniona od szeregu czynników, w tym między innymi motywacji zarządu, doświadczenia wyceniającego aktywa niematerialne oraz wymogów stawianych przez audytora, które z kolei są najczęściej zależne od skali transakcji.

Analiza sprawozdań finansowych polskich spółek pokazuje bardzo różny poziom szczegółowości prezentowanych wyników analiz potransakcyjnych. Rozliczenie ceny nabycia – podobnie jak każdy proces wyceny – jest przez zarządy i audytora oceniane z punktu widzenia relacji kosztów do korzyści. Wszystko wskazuje na to, że bez względu na czas upływający od pierwszej publikacji Międzynarodowych Standardów Rachunkowości dotyczących rozliczenia ceny nabycia, poziom szczegółowości rozliczeń i sam fakt ich prezentowania w sprawozdaniach będzie zawsze zależny od skali i znaczenia transakcji.

Skutki akwizycji dla sprawozdań

Spółki raportujące według Międzynarodowych Standardów Rachunkowości są objęte wymogami w zakresie prezentacji wpływu transakcji – w tym m.in. akwizycji – na skonsolidowane sprawozdanie finansowe.

Nabywca powinien w szczególności ustalić wartość goodwill, czyli nadwyżki ceny nabycia ponad wartość „księgową” nabytych aktywów. Ponadto, należy wycenić aktywa niematerialne, które dotychczas nie mogły być prezentowane w bilansie przejętej spółki. Są to najczęściej aktywa związane z bazami klientów, związane z umowami oraz aktywa marketingowe, takie jak znaki towarowe.

Interesuje Cię ten temat? Skontaktuj się z autorem artykułu.