Strata stracie nierówna czyli o zwolnieniach z obowiązków dokumentacyjnych

Rok 2019 powoli dobiega końca. W związku z tym warto już teraz poświęcić chwilę na refleksję podatkową nad tym, jak go bezpiecznie zamknąć. W ramach serii wpisów wyjaśnimy, jak przygotować się do obowiązków dokumentacyjnych i sprawozdawczych za rok 2019 oraz wskażemy, na co w pierwszej kolejności zwrócić uwagę jeszcze zanim zamknięcie roku zostanie dokonane.

Zwolnienie z dokumentacji transakcji krajowych

Jedną ze zmian przywitanych z optymizmem przez podmioty powiązane jest zwolnienie z obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych Local File dla transakcji krajowych. Nowy przepis stanowi duże ułatwienie dla wielu podmiotów, natomiast możliwość zastosowania zwolnienia nie zawsze jest jednoznaczna, co chcielibyśmy przybliżyć w dzisiejszym wpisie.

Jednym z kryteriów zastosowania zwolnienia z dokumentacji krajowych (art. 11n ustawy o CIT) jest wynik podatkowy stron. Możliwość skorzystania z przedmiotowego zwolnienia można bowiem stosować  wyłącznie, gdy uczestnicy transakcji w roku podatkowym „nie ponieśli straty podatkowej”. Nieostre brzmienie przepisu budzi wątpliwości interpretacyjne, w jaki sposób należy rozumieć stratę podatkową – czy jest to strata poniesiona tylko ze źródła przychodów, do którego zalicza się dana transakcja, czy dotyczy ona wszystkich źródeł? Takie pytanie coraz częściej zadają podatnicy zarówno sobie, jak i fiskusowi.

Co mówi fiskus? Póki co rozstrzygnięć jest niewiele. Początkowo w wydawanych interpretacjach organy podatkowe stwierdzały, że niezależnie od źródła przychodów danej transakcji, strata podatkowa w jakimkolwiek koszyku wyklucza możliwość skorzystania ze zwolnienia z dokumentacji. Odmienna, bardziej liberalna opinia została zaprezentowana w interpretacjach podatkowych z dnia 26 września oraz 15 października br., zgodnie z którą strata podatkowa powinna dotyczyć wyłącznie dochodów i strat związanych z analizowaną transakcją, a tym samym wyłączenie możliwości zastosowania zwolnienia powinna powodować strata ze źródła przychodów, do którego zalicza się daną transakcję. Linia interpretacyjna jest zatem jeszcze nieutrwalona i nie można wykluczyć, że przeważy restrykcyjne podejście do możliwości stosowania przedmiotowego zwolnienia, zwłaszcza że ustawodawca nie doprecyzował, co rozumie pod pojęciem straty, w tym nie odniósł się do koszyków.

W rezultacie mając na uwadze niekonsekwentną linię interpretacyjną organów podatkowych oraz pamiętając, że ostateczny wynik podatkowy często jest jeszcze nieznany (w tym wynik naszego powiązanego w rozumieniu przepisów kontrahenta), należy zachować ostrożność przy decyzji o skorzystaniu ze zwolnienia z obowiązku sporządzenia dokumentacji i rozważyć wystąpienie z wnioskiem o interpretację indywidualną w przypadku osiągania straty w jednym koszyku.

Pamiętając o rynkowości

Niezależnie od powyższego pamiętajmy, że dokumentacja cen transferowych jest formalnym obowiązkiem sprawozdawczym niejako „tylko” wieńczącym i dopełniającym wypełnianie wszystkich obowiązków w zakresie cen transferowych w trakcie roku. Innymi słowy moment sporządzania dokumentacji nie powinien być tym jedynym, kiedy sprawdzamy rynkowość transakcji dokonywanych przez cały rok. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami podmioty powiązane obowiązane są ustalać ceny transferowe zgodnie z zasadą arm’s length przez cały rok i to niezależnie od kwestii obowiązku dokumentacyjnego. Dlatego niematerialne transakcje, których nie musimy dokumentować, oraz te zwolnione z obowiązku dokumentacyjnego nie powinny umykać naszej uwadze. Zwłaszcza, że niezależnie od zwolnień z dokumentacji organ podatkowy ma prawo do żądania sporządzenia dokumentacji dla każdej transakcji w przypadku prawdopodobieństwa zaniżenia wartości transakcji (wtedy mamy 30 dni na przygotowanie dokumentacji). Warto pomyśleć o tym już dziś, przynajmniej w odniesieniu do kluczowych transakcji, aby w przyszłym roku kierownicy jednostek podpisujący nowe oświadczenie (o którym więcej pisaliśmy tutaj) nie mieli wątpliwości co do deklarowanej, pod rygorem sankcji karnych skarbowych, rynkowości transakcji realizowanych z podmiotami powiązanymi.