W Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa trwają prace nad ustawą przekształcającą prawo użytkowania wieczystego w prawo własności gruntów. Do poprzedniej wersji projektu zgłoszono wiele krytycznych uwag. Część z nich zostało uwzględnionych w nowym projekcie ustawy.

Celem regulacji jest wyeliminowanie trudności z jakimi w obecnym stanie prawnym spotykają się właściciele lokali w budynkach usytułowanych na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste. Nowe przepisy stanowią, że z dniem 1 stycznia 2017 roku udziały w użytkowaniu wieczystym gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe związane z prawem odrębnej własności lokali albo z udziałem we własności budynku przekształcą się w udziały w prawie własności gruntów, na których ww. budynki się znajdują.

Autorzy projektu w porównaniu z jego poprzednią wersją doprecyzowali pojęcie „gruntu zabudowanego na cel mieszkaniowy”. Jest nim grunt zabudowany budynkami, w których co najmniej połowa lokali wyodrębnionych i niewyodrębnionych stanowią lokale mieszkalne.

Za przekształcenie użytkowania wieczystego właściciel będzie musiał zapłacić opłatę przekształceniową. Jej wysokość będzie równa dotychczasowej opłacie rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, a okres jej uiszczania wyniesie 20 lat w przypadku lokalu mieszkalnego oraz 33 lata w pozostałych wypadkach.

Powyższa opłata będzie mogła zostać uregulowana jednorazowo. W przypadku lokalu mieszkaniowego położonego na gruncie Skarbu Państwa, jednorazowa opłata łączna będzie uprawniała do przyznania bonifikaty w wysokości 50%. Nowe regulacje przewidują także inne przesłanki do przyznawania bonifikat lub całkowitych zwolnień z obowiązku uiszczania opłat. Wpis prawa własności w księdze wieczystej będzie dokonywany przez sąd z urzędu, na podstawie zaświadczenia wydanego przez odpowiedni organ z urzędu (w terminie 9 miesięcy od wejścia w życie ustawy) lub na wniosek (w terminie 2 miesięcy od wniesienia wniosku).

Ustawa reguluje także kwestie wyodrębniania nowych lokali w budynkach położonych na działkach, które zostały oddane w użytkowanie wieczyste na cele zabudowy wielorodzinnej, a w których do 1 stycznia 2017 roku nie wyodrębniono jeszcze żadnego lokalu. W takim wypadku z chwilą wpisu do księgi wieczystej wyodrębnienia pierwszego lokalu mieszkalnego, udziały w użytkowaniu wieczystym gruntu powstałe w wyniku tego wyodrębniania przekształcają się w udziały we własności gruntu.

Projekt znajduje się obecnie w fazie opiniowania. Zamierzeniem autorów legislacji było jej wejście w życie w dniu 1 stycznia 2017 roku. Ze względu na dwutygodniowy okres vacatio legis, aby sprostać temu terminowi, ustawa musiałaby zostać podpisana przez Prezydenta najpóźniej 17 grudnia bieżącego roku. Oznacza to, że ciągu najbliższych dwóch tygodni projekt powinien zostać skierowany do Sejmu, a następnie przejść błyskawiczną ścieżkę ustawodawczą w obu izbach parlamentu.