W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawiły się założenia do projektu nowelizacji Kodeksu pracy oraz niektórych innych ustaw. Mają one na celu wprowadzenie do polskiego porządku prawnego dwóch unijnych dyrektyw: w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej oraz w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów. Czas na ich implementację upływa 2 sierpnia 2022 r.

Nowe obowiązki dla pracodawców

Pracodawcy muszą przygotować się na szereg nowych obowiązków, do których m.in. będą należeć:

  • rozszerzenie zakresu informacji o warunkach zatrudnienia przekazywanych pracownikowi m.in. o informację o długości płatnego urlopu oraz szkoleniach zapewnianych przez pracodawcę;
  • przyznanie pracownikowi nieodpłatnego szkolenia niezbędnego do wykonywania pracy określonego rodzaju lub na określonym stanowisku, przewidzianego przez prawo, układ zbiorowy, inne porozumienie zbiorowe lub regulamin (w godzinach pracy, wliczanego do czasu pracy).

Umowa na okres próbny

Ustawodawca proponuje, aby okres próbny był współmierny do przewidywanego czasu trwania umowy na czas określony i rodzaju pracy. Ponadto ponowne zawarcie tego rodzaju umowy będzie możliwe, tylko jeśli pracownik będzie zatrudniony do innego rodzaju pracy.

Nieznanym do tej pory rozwiązaniem jest wprowadzenie możliwości przedłużenia umowy o pracę na okres próbny z powodu usprawiedliwionej nieobecności pracownika o czas trwania tej nieobecności.

Nowe zasady udzielania urlopów rodzicielskich

Obojgu rodzicom będzie przysługiwało indywidualne prawo do urlopu rodzicielskiego. Łączny wymiar urlopu będzie wynosił 41 tygodni (jedno dziecko przy jednym porodzie) lub 43 tygodnie (ciąża mnoga).

W życie wejdzie również zapowiadany od dłuższego czasy urlop ojcowski. Młodzi tatusiowe uzyskają uprawnienie do spędzenia 9 tygodni z dzieckiem, bez prawa przeniesienia urlopu na matkę dziecka, za to z uzyskaniem zasiłku w wymiarze 70% podstawy wymiaru.

Obniżenie zasiłku macierzyńskiego

Niekorzystnym rozwiązaniem dla kobiet, jest planowane obniżenie zasiłku macierzyńskiego do 70% podstawy wymiaru. Natomiast jeśli pracownica nie później niż 21 dni po porodzie złoży wniosek o urlop rodzicielski, to uzyska prawo do zasiłku w wysokości 81,5% podstawy wymiaru.

Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej?

Tak. Pracownik, który z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach spowodowanych chorobą lub wypadkiem nie pojawi się w pracy, będzie mógł liczyć na zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni albo 16 godzin. Za ten czas będzie mu przysługiwało wynagrodzenie, jednak tylko w wysokości 50 %.

Urlop opiekuńczy

Pandemia spowodowała, że teraz bardziej niż kiedykolwiek wcześniej powstała konieczność otoczenia chorujących bliskich opieką. Zauważył to również ustawodawca, proponując wprowadzenie urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni. Urlop ma służyć zapewnieniu osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej krewnym (syn, córka, matka, ojciec, małżonek/małżonka) lub pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym. Za ten czas pracownikowi nie będzie przysługiwało wynagrodzenie.

Równoległe zatrudnienie

Do zakresu zmian nie związanych z wdrożeniem dyrektyw zalicza się przyznanie pracownikowi prawa do równoległego zatrudnienia u innego pracodawcy. Pracownik będzie mógł świadczyć pracę na postawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego. Aktualny pracodawca nie będzie mógł zabronić pracownikowi podjęcia zatrudnienia oraz traktować go niekorzystnie z tego powodu.

To nie wszystko

Nowelizacja przewiduje również wprowadzenie zmian w związku z wystąpieniem Komisji Europejskiej dotyczącym nieuzasadnionego nierównego traktowania w zakresie wypowiadania umów pracowników zatrudnionych na czas określony i nieokreślony.

Rządzący zadeklarowali Komisji wprowadzenie do kodeksu pracy obowiązku uzasadnienia wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony, przeprowadzenia konsultacji związkowej oraz możliwości ubiegania się o przywrócenie do pracy- także w przypadku zawarcia umowy o pracę na czas określony.

W związku z tym, że na dzień dzisiejszy zostały opublikowane jedynie założenia do nowelizacji i nadal czekamy na opublikowanie projektu, proponowane rozwiązania mogą ulec zmianie.

Autorzy artykułu:

Edyta Defańska-Czujko, partner w CRIDO Legal

Katarzyna Pęcak, junior associate w CRIDO Legal