Trwają prace nad zgłoszonym przez Ministerstwo Sprawiedliwości projektem Ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (dalej: „Projekt Ustawy”). Projekt Ustawy przewiduje szereg istotnych zmian mających na celu usprawnienie, uproszczenie i przede wszystkim przyspieszenie postępowań toczących się przed sądem cywilnym. Zmiany dosięgną również przedsiębiorców.

Nowelizacja przywraca zniesioną w 2012 r. odrębną procedurę gospodarczą dedykowaną przedsiębiorcom, jednakże z pewnymi surowszymi wymaganiami i rygorami procesowymi.

Przebieg procesu gospodarczego zgodnie z Projektem Ustawy

Przede wszystkim, na gruncie obowiązujących przepisów kodeksu postępowania cywilnego (dalej: „Ustawa”) , strony przed wytoczeniem powództwa, obowiązane są do podjęcia próby dobrowolnego rozwiązania sporu; Projekt Ustawy powiela ten obowiązek również na płaszczyźnie procesu gospodarczego, z zastrzeżeniem, że w przypadku uchylania się przez którąkolwiek ze stron od tego obowiązku lub brania w niej udziału pozostając w złej wierze, zostanie ona obciążona kosztami procesu niezależnie od wyniku sprawy.

Obowiązywać będzie prekluzja dowodowa; w sytuacji, gdy próby zawarcia porozumienia zakończą się niepowodzeniem, strony będą musiały w pierwszym piśmie procesowym, tj. w pozwie lub odpowiedzi na pozew, powołać wszystkie twierdzenia i dowody uzasadniające zajęte stanowisko pod rygorem pominięcia ich przez sąd jako spóźnionych, a także złożyć oświadczenie o ich powołaniu, o czym w razie jego niezłożenia strona powinna zostać pouczona przez sąd. Jeżeli strona wykaże, że powołanie wszystkich twierdzeń i dowodów nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później, będzie mogła przedłożyć je w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym ich powołanie stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania.

Jednocześnie pierwsze pismo procesowe, poza dotychczas wymaganymi przez Ustawę danymi, będzie musiało zawierać adres poczty elektronicznej strony albo oświadczenie, że strona takiego adresu nie używa. Powyższe rozwiązanie ma na celu usprawnienie kontaktu sądu ze stronami.

Co więcej, Projekt Ustawy przewiduje brak możliwości zmiany powództwa poprzez wystąpienie z nowym roszczeniem zamiast lub obok dotychczasowego oraz brak możliwości zawieszenia postępowania wskutek niestawiennictwa stron na rozprawie.

W projektowanym postępowaniu gospodarczym dowód z dokumentu będzie miał pierwszeństwo nad dowodem z zeznań świadków. Celem ustawodawcy jest rozpowszechnienie pośród przedsiębiorców praktyki dokumentowania okoliczności mających przesądzać o należytym lub nienależytym wykonaniu zobowiązań umownych. Dowód z zeznań świadków zostanie przeprowadzony tak jak wcześniej tylko w drodze wyjątku, gdy mimo przeprowadzenia innych dowodów, w sprawie pozostaną niewyjaśnione okoliczności.

Novum stanowi tzw. umowa dowodowa, w której strony stosunku prawnego powstałego na mocy umowy, będą mogły wyłączyć określone dowody w jednej lub kilku sprawach toczących się lub mogących powstać w przyszłości.

Wyrok wydany w postępowaniu gospodarczym będzie miał moc prawną taką jak tytuł zabezpieczenia, również przed jego uprawomocnieniem. Oznacza to, że sytuacja takiego wyroku jest identyczna jak sytuacja nieprawomocnego nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym.

Ale to nie wszystko…

Powróci uchylony w 2012 r. istotny dla przedsiębiorców przepis dotyczący terminu rozstrzygnięcia sprawy w danej instancji, który będzie wynosił 6 miesięcy (uprzednio tj. do 2012 r. wynosił on 3 miesiące od dnia złożenia pozwu) od wniesienia odpowiedzi na pozew, względnie od usunięcia jej braków albo upływu terminu do jej wniesienia.

Projekt Ustawy przewiduje także pewien wyjątek od zasady - małe przedsiębiorstwa, które płacą zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych w formie karty podatkowej, będą miały możliwość żądania rozpoznania sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu gospodarczym, które to będzie dla sądu wiążące i sprawa będzie rozpoznawana przez sąd gospodarczy w zwykłym procesie.

Projekt Ustawy jest w fazie opiniowana i jeszcze w tym roku ma trafić do Sejmu. Na bieżąco będziemy Państwa informować o postępie prac w tym zakresie.