1 marca 2021 r. papierowe akcje finalnie utracą moc prawną – akcje w formie fizycznej zostaną zastąpione wirtualnym wpisem w rejestrze prowadzonym najczęściej przez dom maklerski.

Poniżej prezentujemy kilka najważniejszych punktów, o których należy pamiętać w związku z tą zmianą.

Wpływ na transakcje sprzedaży

Z perspektywy potencjalnych transakcji szczególnie istotna jest zmiana sposobu przenoszenia akcji – własność akcji przejdzie dopiero z chwilą wpisu w rejestrze akcjonariuszy (po wcześniejszym zawarciu umowy sprzedaży). Dotychczas wystarczyło fizyczne przeniesienie akcji lub umowa sprzedaży i przeniesienie posiadania na kupującego (w zależności od rodzaju akcji: na okaziciela lub imiennych).

Oznacza to, że planując transakcję (zwłaszcza, jeśli będzie nam zależało na konkretnym dniu zmiany uprawnionego) zawsze będzie należało z wyprzedzeniem powiadomić dom maklerski i uzgodnić z nim szczegóły.

W związku z przesunięciem momentu przejścia własności akcji, dodatkowego zabezpieczenia będą wymagały interesy kupującego w okresie od zawarcia umowy sprzedaży do wpisu do rejestru (np. przez zatrzymanie ceny na rachunku escrow do momentu wpisu w rejestrze).

 Pozycja akcjonariusza

Przede wszystkim, akcjonariuszem względem spółki będzie tylko podmiot wpisany do rejestru jako akcjonariusz.

Jeśli dotychczasowi akcjonariusze wciąż posiadają papierowe akcje – powinni jak najszybciej zgłosić się do spółki w celu ich dematerializacji; do tego czasu nie mogą wykonywać swoich uprawnień. Co istotne, dokumenty akcji zachowają swoją moc dowodową jeszcze przez pięć kolejnych lat (do 1 marca 2026 r.).

 Mniejsza elastyczność

Dematerializacja akcji niewątpliwie spowoduje wzrost kosztów prowadzenia działalności w formie S.A. lub SKA (a niebawem również w formie prostej spółki akcyjnej). Praktyka pokazuje, że nie muszą to być wcale znaczne koszty, choć wszystko oczywiście zależy od konkretnego przypadku.

Niewątpliwie zaangażowanie strony trzeciej (zwykle domu maklerskiego) może wpłynąć na wydłużenie/zwiększyć poziom skomplikowania procesów reorganizacyjnych (podwyższenie kapitału, likwidacja, umorzenie akcji) w spółkach typu SA, SKA czy PSA.

Co istotne, również dywidenda będzie wypłacana inaczej niż do tej pory – co do zasady obligatoryjne będzie zaangażowanie domu maklerskiego.

Niewątpliwie świadomość wpływu zmian na praktykę obrotu oraz ich rozsądne zaplanowanie pomoże usprawnić poszczególne procesy.