12 stycznia 2023 r.[1] weszło w życie tak zwane Rozporządzenie FSR, a precyzyjniej mówiąc rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2560 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie subsydiów zagranicznych zakłócających rynek wewnętrzny.

Stanowi ono ważny krok w stronę realizacji programu Komisji, zapewniającego równe traktowanie wszystkich przedsiębiorstw prowadzących działalność na terytorium UE.

Celem Rozporządzenia FSR ma być wyeliminowanie luki w przepisach regulujących funkcjonowanie jednolitego rynku, tak, aby poddać kontroli nie tylko wsparcie przyznawane przez rządy państw członkowskich UE, lecz także to płynące spoza UE. Efektem ma być przeciwdziałanie nierównościom na rynku i stawaniu podmiotów z UE w niekorzystnej sytuacji, w której zmuszone są konkurować z podmiotami otrzymującymi zagraniczne subsydia.

Instrumenty wprowadzane w Rozporządzeniu FSR

Aby osiągnąć zamierzony cel, Rozporządzenie FSR przewiduje:

  • obowiązek notyfikacji koncentracji Komisji Europejskiej;
  • obowiązek zgłaszania przez przedsiębiorstwa udziału w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego (w przypadku spełnienia określonych warunków);
  • możliwość wszczynania przez Komisję z własnej inicjatywy postępowania w sprawie, wszystkich sytuacji rynkowych, jeśli zachodzi podejrzenie, że zostały udzielone subsydia zagraniczne.

W dalszej części, skupimy się na pierwszym z wymienionych instrumentów, czyli obowiązku zgłoszenia koncentracji.

„Koncentracja”, czyli co?

Zgodnie z przepisami Rozporządzenia FSR, uznaje się, że koncentracja występuje w przypadku, gdy dochodzi do trwałej zmiany kontroli nad danym podmiotem, wskutek jednego z poniższych działań:

  1. łączenia się przynajmniej dwóch przedsiębiorstw lub części przedsiębiorstw (wcześniej samodzielnych);
  2. przejęcia bezpośredniej lub pośredniej kontroli przez (i) osobę już kontrolującą co najmniej jedno przedsiębiorstwo albo (ii) przez przedsiębiorstwo nad innym przedsiębiorstwem lub jego częścią, czy to w drodze zakupu papierów wartościowych lub aktywów czy w drodze umowy lub w jakikolwiek inny sposób.

Rozporządzenie FSR wprost odnosi się także do utworzenia joint venture, przesądzając, że również ono podlega obowiązkowi notyfikacji (jako zdarzenie skutkujące koncentracją).

Nie każda transakcja podlega notyfikacji

Obowiązek notyfikacji koncentracji nie będzie dotyczył każdej transakcji, lecz jedynie tych, które przekroczą określony próg wartościowy. Rozporządzenie przewiduje, że „koncentracją podlegającą zgłoszeniu” będą następujące sytuacje:

  1. co najmniej jedno z łączących się przedsiębiorstw, przejmowanych przedsiębiorstw lub spółek joint venture ma siedzibę w UE i generuje w UE łączny obrót w wysokości co najmniej 500 mln EUR; oraz
  2. następujące przedsiębiorstwa otrzymały razem od państw trzecich łączny wkład finansowy w wysokości ponad 50 mln EUR w ciągu trzech lat poprzedzających zawarcie umowy, ogłoszenie publicznej oferty lub nabycie pakietu kontrolnego:
    • w przypadku przejęcia – nabywca lub nabywcy i przejmowany przedsiębiorca;
    • w przypadku połączenia – łączące się przedsiębiorstwa;
    • w przypadku wspólnego przedsiębiorstwa – przedsiębiorstwa tworzące spółkę joint venture oraz ta spółka joint venture.

Wejście w życie

Rozporządzenie FSR stosuje się począwszy od 12 lipca 2023 r. i od tego momentu Komisja będzie uprawniona do wszczynania z urzędu dochodzeń; natomiast obowiązek notyfikacji ciążący na przedsiębiorstwach będzie się stosować od dnia 12 października 2023 r.

Podsumowanie

Według szacunków Komisji, około 30 podmiotów rocznie może dotknąć obowiązek notyfikacji koncentracji[2]. Jeśli estymacje Komisji okażą się prawidłowe, liczba rzeczywiście nie jest duża (zwłaszcza biorąc pod uwagę liczbę procesów M&A i ich zróżnicowanie pod względem skali w całej UE).

Nowy obowiązek notyfikacji musi być zatem wzięty pod uwagę już podczas przygotowywania transakcji i układania jej harmonogramu, tak by uwzględnić jego ewentualny wpływ na planowany proces. Warto zaznaczyć, że konieczność zgłoszenia koncentracji Komisji może wydłużyć całą transakcję nawet o kilka miesięcy. Ponadto, końcowa decyzja Komisji („nakładająca zobowiązania” lub „zakazująca koncentracji”) może przesądzić o niepowodzeniu całego projektu.

English version >> New EU regulation on foreign subsidies in M&A transactions

[1] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32022R2560&qid=1673254237527

[2] https://ec.europa.eu/competition/international/overview/scrutiny_board_opinion.pdf