Już w IV kw. możemy spodziewać się przyjęcia Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania wsparcia na projekty inwestycyjne o znaczeniu strategicznym dla przejścia na gospodarkę o zerowej emisji. Program ten pozwoli finansować nowe inwestycje ukierunkowane na produkcję urządzeń takich jak baterie, panele słoneczne, turbiny wiatrowe, pompy ciepła, elektrolizery czy urządzenia do wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCUS), a także inwestycje związane z produkcją kluczowych komponentów przeznaczonych do bezpośredniego użytku jako materiał do produkcji tego typu urządzeń (dalej: „inwestycje niskoemisyjne”). Całkowity budżet programu wyniesie ok. 5 mld PLN.

Projektowany instrument jest konsekwencją zaktualizowanych przez Komisję Europejską 9 marca 2023 r. Tymczasowych kryzysowych i przejściowych ram środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki po agresji Rosji wobec Ukrainy, a w szczególności sekcji 2.8 TCF określającej warunki dla tego typu inwestycji. TCF wskazały na konieczność wspierania inwestycji prywatnych w celu zlikwidowania luki w inwestycjach produkcyjnych w sektorach o znaczeniu strategicznym dla przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto, w celu zminimalizowania ryzyka przekierowania nowych inwestycji w tych sektorach do państw trzecich spoza EOG. Głównym celem jest bowiem zwiększenie konkurencyjności krajów UE w walce o tzw. gigainwestycje z Ameryką Północną.

W ostatnim czasie podobne do projektowanego programy zostały zatwierdzone przez KE trzem państwom członkowskim – Hiszpanii (837 mln EUR), Niemcom (3 mld EUR) i Węgrom (2,36 mld EUR). Zakładają one finansowanie zarówno dużych przedsiębiorstw jak i MSP w różnych formach (także w formie grantów).

Komunikat Komisji był bezpośrednim impulsem do wprowadzenia upoważnienia ustawowego dla ministra właściwego do spraw gospodarki, aby w drodze rozporządzenia określić szczegółowe warunki i tryb udzielania wsparcia na projekty niskoemisyjne.

Wg opublikowanego 19 września projektu Rozporządzenia wsparcie będzie kierowane do przedsiębiorców (dużych jak i MŚP, nieznajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej) planujących inwestycje niskoemisyjne o minimalnej skali 110 mln EUR kosztów kwalifikowanych (inwestycje o charakterze strategicznym), w związku z którymi planowane jest utworzenie co najmniej 50 nowych miejsc pracy. Projekty będą mogły trwać maksymalnie 7 lat (od dnia rozpoczęcia inwestycji). Katalog kosztów kwalifikowanych obejmuje klasyczne nakłady inwestycyjne, w tym w szczególności koszty nabycia nieruchomości, a także cenę nabycia lub koszt wytworzenia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Aplikujący przedsiębiorcy będą mogli liczyć na bardzo atrakcyjne poziomy wsparcia w formie grantów — niemal na całym obszarze kraju wynosić ono będzie 35% kosztów kwalifikowanych (do kwoty 350 mln EUR). Wyjątek będą stanowić przedsięwzięcia realizowane na obszarze woj. dolnośląskiego, wielkopolskiego i części regionu warszawskiego stołecznego, gdzie intensywność pomocy wynosić będzie 20% (z limitem pomocy do 200 mln EUR na przedsiębiorstwo). Na pozostałym obszarze kraju (obejmującym Warszawę i jej najbliższą okolicę) intensywność pomocy wynosić będzie z kolei 15% (z limitem pomocy na poziomie 150 mln EUR). Dla małych i średnich przedsiębiorstw zastosowanie będą mieć standardowe premie (+10 p.p. dla firm średnich, + 20 p.p. dla firm małych).

Co istotne planowane przedsięwzięcia będą musiały spełnić efekt zachęty co oznacza, że zasadniczo będą mogły być rozpoczęte dopiero po złożeniu wniosku o dofinansowanie do ministra właściwego do spraw gospodarki.

Warunkiem udzielenia wsparcia będzie również spełnienie co najmniej 5 kryteriów jakościowych spośród listy 14 aspektów podlegających ocenie (zbliżonych do kryteriów obowiązujących w ramach Polskiej Strefy Inwestycji):

  1. Utworzenie wyspecjalizowanych miejsc pracy
  2. Zatrudnienie znacznej liczby nowych pracowników wykraczającej poza minimalny próg (>200 pracowników)
  3. Poniesienie kosztów kwalifikowanych znacznie wykraczających poza minimalny próg (>1 mld PLN)
  4. Współpraca z podmiotami tworzącymi system szkolnictwa wyższego i nauki (spełnienie min. 3 z 10 form współpracy)
  5. Status MŚP
  6. Lokalizacja inwestycji na obszarze zagrożonym wykluczeniem
  7. Robotyzacja i automatyzacja procesów
  8. Inwestycja w OZE (min. 15% średniorocznego zużycia EE w zakładzie)
  9. Wykorzystanie potencjału zasobów ludzkich (zatrudnienie min. 4% pracowników z orzeczeniem o niepełnosprawności)
  10. Wspieranie zdobywania wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz współpraca ze szkolnictwem branżowym (spełnienie min. 3 z 8 form wsparcia)
  11. Tworzenie powiązań regionalnych
  12. Podejmowanie działań w zakresie opieki nad pracownikiem (spełnienie min. 1 z 4 warunków)
  13. Prowadzenie działalności gospodarczej o niskim negatywnym wpływie na środowisko
  14. Prowadzenie działalności B+R

Pomoc udzielana będzie w formie dotacji celowej, na podstawie umowy o udzielenie pomocy publicznej zawieranej z przedsiębiorcą przez ministra właściwego ds. gospodarki.

Pomoc udzielana na podstawie projektowanego Rozporządzenia będzie mogła być udzielana dopiero po zatwierdzeniu programu pomocowego przez KE.

Zobacz film: Fundusze europejskie – szeroki strumień, do którego wciąż można wskoczyć

Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki  i Ścieżka SMART – termin został przedłużony do końca października. Dla niektórych to dobra wiadomość. Czasu na przygotowanie projektu będzie bowiem więcej. Dla innych niestety nie – na zamknięcie rundy będzie trzeba czekać o cztery miesiące dłużej, co może wpływać na decyzje biznesowe. Jak obecnie wygląda nabór wniosków? Co z innymi konkursami? Zapraszamy na rozmowę z ekspertką.