Komponent E „Zielona, inteligentna mobilność” to drugi co do wielkości komponent wchodzący w skład Krajowego Planu Odbudowy. Wartość środków poznaczonych na jego realizację to 6,1 mld EUR. Wsparcie w ramach tego komponentu koncentruje się na dwóch zagadnieniach:

  1. Zmniejszenie negatywnej presji transportu na środowisko naturalne;
  2. Poprawa dostępności i bezpieczeństwa transportu, w tym jego cyfryzacja.

Komponent E obejmuje 3 reformy oraz wynikające z nich 7 wiązek tematycznych inwestycji.

Wzrost wykorzystania transportu przyjaznego dla środowiska

Pierwsza z reform („Wzrost wykorzystania transportu przyjaznego dla środowiska”) ma na celu wsparcie rozwiązań zero- i niskoemisyjnych w transporcie. Jak rozumiemy, adresatem wsparcia w jednej z dwóch wiązek przewidzianych w tej reformie mają być przedsiębiorcy – wiązka „Wsparcie dla gospodarki zeroemisyjnej” polegać ma na zasileniu kwotą 1 164 mln EUR funduszu, który następnie dostarczać będzie przedsiębiorcom środki finansowe (zarówno w formie długu, jak i equity) z przeznaczeniem na dość ogólnie zdefiniowane na poziomie projektu KPO inwestycje „związane z rozwojem w Polsce przemysłu dla rozwiązań zeroemisyjnych w zakresie zrównoważonej mobilności”. Druga z wiązek, z budżetem 1 031 mln EUR, sprowadza się do zakupu około 1200 zero- lub niskoemisyjnych autobusów przeznaczonych do publicznego transportu zbiorowego.

Zwiększenie konkurencyjności sektora kolejowego

W ramach drugiej reformy („Zwiększenie konkurencyjności sektora kolejowego”) najciekawszą z punktu widzenia przedsiębiorców wiązką jest wiązka „Projekty intermodalne”. Niestety, pomimo podkreślenia w dokumencie potrzeb w tym zakresie na realizację wiązki przeznaczono zaledwie 185 mln EUR, czyli 0,77% całkowitego budżetu KPO, a dodatkowo z zakresu możliwych projektów wyeliminowano możliwość zakupu taboru służącego przewozom intermodalnym. Wsparcie może być przeznaczone jedynie na budowę i wyposażenie terminali intermodalnych. Pozostałe dwie wiązki w ramach reformy drugiej, to:

  • Wiązka „Linie kolejowe” z budżetem 2 093 mln EUR obejmująca inwestycje w modernizację 530 km istniejących linii kolejowych. Wsparcie skierowane jest do jednego podmiotu - PKP PLK SA;
  • Wiązka „Pasażerski tabor kolejowy” współfinansująca kwotą 398 mln EUR zakup 38 składów pasażerskich.

Zwiększenie bezpieczeństwa transportu

Trzecia z reform („Zwiększenie bezpieczeństwa transportu”) nie przewiduje wsparcia skierowanego bezpośrednio do przedsiębiorstw, aczkolwiek adresuje zagadnienia o bez wątpienia dużym pośrednim wpływie na całą gospodarkę. Reforma ta realizowana będzie poprzez następujące dwie wiązki inwestycji:

  • Wiązkę „Bezpieczeństwo transportu” z budżetem 762 mln EUR obejmującą przede wszystkim inwestycje w infrastrukturę poprawiającą bezpieczeństwo transportu drogowego, ale ponadto w ramach wiązki utworzonych zostanie 6 magazynów przeznaczonych do przechowywania ruchomych zabytków archeologicznych;
  • Wiązkę „Cyfryzacja transportu” z budżetem 441 mln EUR, tj. projekty dotyczące zastosowania technologii cyfrowych w transporcie w celu poprawienia jego efektywności.

Podsumowanie

W ramach Komponentu E do przedsiębiorców adresowane są, co do zasady, dwie z siedmiu wiązek tematycznych, opiewające na łączną kwotę 1 349 mln EUR. Stanowi to nieco ponad 22% budżetu Komponentu. Wiązka „Wsparcie dla gospodarki zeroemisyjnej” pozytywnie zaskakuje stosunkowo wysokim budżetem (1 164 mln EUR), przy czym pewne wątpliwości budzi:

- po pierwsze – niejasno sprecyzowany zakres możliwych do realizacji projektów (co kryje się pod hasłem „przemysłu dla rozwiązań zeroemisyjnych w zakresie zrównoważonej mobilności”? tylko fabryki pojazdów elektrycznych i stacje ładowania, czy coś więcej? Czy wspierany będzie tylko napęd elektryczny czy też inne nisko/zero-emisyjne – wodór, biogazy etc?);

- po drugie – sama forma przekazywania wsparcia (inwestycja za pośrednictwem funduszu kapitałowego),

zwłaszcza, że (jak można wyczytać z tabeli kamieni milowych) wsparcie ma docelowo trafić jedynie do 3 firm.

Z kolei, w przypadku wiązki „Projekty intermodalne”, budżet przeznaczony na wsparcie jest, w naszej ocenie, mocno niedoszacowany. Zwłaszcza, biorąc pod uwagę potrzeby branży intermodalnej, perspektywy, jakie tej branży daje położenie geograficzne Polski oraz możliwe korzyści (zarówno gospodarcze, jak i społeczno-środowiskowe).

Czytaj więcej: