EUDR to rozporządzenie w sprawie udostępniania na rynku unijnym i wywozu z Unii niektórych towarów i produktów związanych z wylesianiem i degradacją lasów. EUDR dotyczy drewna i produktów z drewna, ale nie tylko. Nowe regulacje obejmują swym zakresem również import, eksport i handel takimi towarami jak kawa, kakao, soja, palma olejowa, bydło, kauczuk oraz wiele produktów pochodnych z nich wytworzonych. Skutki rozporządzenia będą odczuwalne dla wielu przedsiębiorców, gdyż jego zakres przedmiotowy (ww. wyroby) oraz podmiotowy jest bardzo szeroki.

EUDR zacznie być stosowane dla operatorów mających status dużych i średnich przedsiębiorstw już 30 grudnia 2024 r., pozostałych (małe i mikro przedsiębiorstwa) przepisy zaczną obowiązywać 30 czerwca 2025 r.

(Dalsza część artykułu pod materiałem wideo)

Zobacz film: European Union Deforestation Regulation a handel zagraniczny

European Union Deforestation Regulation (EUDR) to nowe regulacje niosące w sobie obowiązki dla importerów. Zapraszamy na film, w którym wyjaśniamy, na czym te obowiązki polegają.

Kto podlega pod EUDR?

Przede wszystkim podmioty (osoby prawne i fizyczne) które w ramach działalności gospodarczej wprowadzają do obrotu lub eksportują wyroby objęte rozporządzeniem. Czyli, na przykład:

- EUDR objęty będzie importer kakao;

- EUDR objęty będzie również producent czekolady sprzedający ją na polskim rynku, nawet jeśli kakao było zakupione od importera który wypełnił swoje obowiązki EUDR;

- EUDR objęte będzie przedsiębiorstwo, które eksportuje słodycze objęte EUDR, które zawierają kakao.

Obowiązki EUDR mają także tzw. podmioty handlowe, czyli wszystkie duże przedsiębiorstwa, które nie wprowadzają do obrotu / eksportują wyrobów objętych EUDR ale udostępniają takie towary na rynku – np. duże sieci handlowe.

Co podlega pod EUDR?

Wymienione we wstępie towary: kawa, kakao, soja palma olejowa, kauczuk, drewno, bydło to wg nomenklatury EUDR towary odnośne. Produkty odnośne to wyroby, które powstają z towarów odnośnych i są wymienione w załączniku nr 1 do rozporządzenia EUDR. Kluczowym do ustalenia jakie produkty podlegają pod EUDR jest ustalenie ich kodu CN oraz analiza ich składu. Przykładowo pod EUDR podlega mięso z bydła przetworzone lub zakonserwowane, czekolada, kawa i jej substytuty ale lody kawowe już nie. Produkty odnośne z kauczuku to np. opony ale również artykuły i dodatki odzieżowe z gumy. Kanapa z funkcją spania będzie podlegać pod EUDR tylko jeśli będzie zawierać drewniane części. Te przykłady można mnożyć, kluczowe jest ustalenie jakie przepływy towarowe w danej organizacji będą podlegały nowym obowiązkom.

Jakie obowiązki niesie ze sobą EUDR?

Co do zasady podmioty (wprowadzający na rynek, np. importerzy i producenci, eksporterzy) i duże podmioty handlowe będą musiały ustanowić i utrzymywać system należytej staranności.

Pierwszym krokiem w tym systemie jest zbieranie informacji o produktach i towarach odnośnych. W ramach tych informacji kluczowym elementem są współrzędne geograficzne obszaru, z którego został pozyskany dany towar / wyprodukowany produkt a także czy został pozyskany / wyprodukowany legalnie. Niespełnienie tych wymogów spowoduje zakaz wprowadzania towaru / produktu na unijny rynek lub jego eksportu z UE. Powyższy system dotyczy również przedsiębiorstw produkujących w UE!

Pozyskane informacje, w drugim kroku będzie trzeba poddać ocenie ryzyka, zgodnie z kryteriami przedstawionymi w art. 10 EUDR. System należytej staranności musi zapewniać dokumentowanie jak zebrane informacje są sprawdzane i jak jest ustalany poziom ryzyka. W ramach tego kroku będą brane pod uwagę poziomy ryzyka przypisane danym krajom / obszarom przez UE, ale to nie jedyne kryterium.

W trzecim kroku będą podejmowane działania mające na celu zmniejszanie ryzyka, jeśli jego poziom będzie wyższy niż znikomy. Działania obniżające ryzyko mogą polegać m. in. na zbieraniu dodatkowych informacji i dokumentów oraz przeprowadzaniu niezależnych badań i audytów.

Spełnienie przez towary i produkty odnośne wymogów EUDR będzie dokumentowane w oświadczeniu o należytej staranności, które musi towarzyszyć obrotowi towarami i produktami odnośnymi.

Dodatkowo duże przedsiębiorstwa będą musiały publikować informacje o swoim systemie należytej staranności.

Jakie są sankcje za brak spełnienia wymogów EUDR?

Przepisy EUDR przewidują kary finansowe za brak spełnienia wymogów EUDR. Kary te mają być dotkliwe, np. mogą pozbawić wszelkich korzyści ekonomicznych z handlu towarem / produktem odnośnym, który nie spełnia wymogów. Poziom kar może wynieść nawet 4% obrotu rocznego osiągniętego przez podmiot w całej UE.

Przepisy EUDR nie pozwalają na handel towarami, które nie spełniają wymogów. Oznacza to, że np. bez oświadczenia o należytej staranności nie będzie można zaimportować lub wyeksportować czekolady lub opon. Można sobie wyobrazić, że towary będą zatrzymywane na granicy. Przepisy przewidują z resztą ich konfiskatę. Skonfiskowana np. może zostać beczka z olejem palmowym, jeśli zawiera w sobie frakcje pochodzące z terenów spełniających wymogi EUDR oraz z takich, które nie przeszły pozytywnie testu należytej staranności albo i takich, których pochodzenia nie udało się ustalić. Zapewnienie efektywnego systemu należytej staranności jest więc kluczowe dla obniżenia ryzyka przerwania łańcuchów dostaw.

EUDR przewiduje kontrole podmiotów objętych rozporządzeniem, zarówno „na granicy” jak i kontrole sprawdzające realizację wymogów w danym okresie. Przykładowo każde państwo UE musi zapewnić, że coroczne kontrole obejmą co najmniej 9 % podmiotów wprowadzających do obrotu lub udostępniających na rynku lub wywożących z niego odnośne produkty, które zawierają odnośne towary, lub produkty wytworzone przy użyciu takich odnośnych towarów, które pochodzą z terenów o wysokim ryzyku. Nie warto zatem czekać na kontrolę. Lepiej rozpocząć przygotowania już dziś, bo to naprawdę ostatni dzwonek.

Zapoznaj się z pełną ofertą w zakresie doradztwa celnego i obrotu międzynarodowego: Doradztwo celne i obrót międzynarodowy