W poprzednich wpisach poruszyliśmy między innymi temat premii za ryzyko specyficzne w wycenie spółek. Jednym z elementów wpływających na ryzyko analizowanej spółki, czy szerzej biznesu, jest uzależnienie od jednego klienta – przykładowo od grupy kapitałowej, do której spółka należy.

O jakich biznesach mówimy?

Często przedmiotem transakcji w ramach grupy kapitałowej są spółki, czy też ZCP będące praktycznie całkowicie zależne od grupy kapitałowej. Przez podmioty zależne od grupy kapitałowej mamy tu na myśli spółki / biznesy, których większość przychodów bądź kosztów wynika z transakcji wewnątrzgrupowych. Przykładem tego typu spółek są centra usług wspólnych (CUW), czy też inne podmioty w ramach grupy świadczące na jej rzecz usługi i jednocześnie nieposiadające istotnych praw własności intelektualnej.

Dylematy podejścia do wyceny

Zastanawiając się nad podejściem do wyceny tego typu spółki warto mieć na uwadze wszystkie typowe podejścia do wyceny (dochodowe, rynkowe i majątkowe) i ostatecznie podjąć decyzję dostosowaną do specyfiki analizowanej spółki, a także dostępności danych dotyczących spółek porównywalnych. Warto tu zwrócić uwagę na dwie skrajności:

  • z jednej strony podejście mówiące, że z uwagi na pełną zależność od grupy oraz możliwość wypowiedzenia umowy o współpracę przez grupę kapitałową w ciągu kilku miesięcy, odpowiednią metodą wyceny jest metoda skorygowanych aktywów netto;
  • z drugiej strony podejście dochodowe zakładające pełną zdolność do generowania przepływów niezależnie od relacji między spółką i grupą kapitałową.

W przypadku pierwszego podejścia warto zadać sobie pytanie, czy nie pomijamy potencjalnie istotnych elementów wartości spółki takich, jak wartość kapitału ludzkiego, know-how, czy prawdopodobieństwa kontynuacji współpracy grupy kapitałowej ze spółką przez dłuższy okres.

W przypadku podejścia drugiego – nawiązując do dyskusji na temat ryzyka specyficznego w wycenie w poprzednim artykule – pozostaje pytanie, czy odpowiednio adresujemy ryzyka ograniczonego profilu działalności spółki, czy też wypowiedzenia współpracy przez grupę kapitałową.

Rynkowość rozliczeń

Przy wycenie metodą dochodową działalności opartej na rozliczeniach z grupą kapitałową powstaje pytanie, czy szacowane przepływy pieniężne / poziom rentowności można uznać za rynkowe. Często w takich sytuacjach rozliczenia spółki są oparte na benchmarkach cen transferowych dotyczących np. rentowności. Niezależnie od powyższego warto zwrócić uwagę również na inne założenia, takie jak np. poziom kapitału obrotowego netto.

Stopa dyskontowa jako miara ryzyka

Stopa dyskontowa stosowana w wycenie określa ryzyko rynkowe dla spółek o podobnym profilu działalności. Przy szacowaniu stopy dyskontowej na podstawie porównywalnych spółek publicznych otrzymamy z reguły ryzyko dla podmiotów prowadzących zdywersyfikowaną działalność, posiadających zdywersyfikowaną bazę klientów. W przypadku biznesu uzależnionego od grupy kapitałowej mamy do czynienia z ryzykiem jednego klienta, gdzie wypowiedzenie przez niego umowy generuje istotne ryzyko dalszej działalności. Warto rozważyć w tym zakresie korektę stopy dyskontowej – pamiętając, aby nie uwzględniać ryzyka analizowanej spółki podwójnie: raz w stopie dyskontowej i następnie w przepływach pieniężnych.

Podsumowanie

W przypadku analizy wartości transakcji dotyczącej spółki świadczącej usługi na rzecz grupy kapitałowej, do której należy, warto mieć na uwadze jej specyficzny profil ryzyka oraz ryzyko utraty możliwości współpracy z głównym kontrahentem.

Szereg czynników może wpływać na wartość takiej spółki, a także na decyzję, co do podejścia do wyceny – wśród nich jest m. in. ryzyko wypowiedzenia kluczowego kontraktu, posiadany know-how, wartość dodana dla grupy kapitałowej, wartość kapitału ludzkiego, czy też udział sprzedaży do klientów niepowiązanych.

W związku z tym, że taka wycena najczęściej będzie dotyczyła transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, warto mieć ponadto na uwadze przepisy TP dotyczące zastosowania technik wyceny.

Zobacz także:
Standardy wartości w wycenie przedsiębiorstw

Wyceny ryzykownych biznesów – co z tym ryzykiem?

Zobacz film: Analiza cen transferowych a wycena biznesu: podobieństwa i różnice

Zapraszamy na nagranie webinarium poświęcone analizie cen transferowych wraz z wyceną biznesu.