Do 2022 r. połączenie spółek pozostawało, przy zachowaniu określonych warunków, neutralne na gruncie CIT. Dotyczyło to zarówno spółki przejmującej, jak i wspólnika spółki przejmowanej. W wyniku implementacji Nowego Ładu wprowadzono kolejne warunki neutralności połączenia dla wspólników spółki przejmowanej.

Od 2022 r. połączenie nie będzie neutralne dla wspólnika spółki przejmowanej, jeżeli przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych wartość udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną będzie wyższa niż wartość udziałów (akcji) w spółce przejmowanej, jaka byłaby przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do łączenia. Innymi słowy, jeden z warunków neutralności połączenia stanowi, aby udziałowcy łączących się spółek przyjęli wycenę podatkową nowo objętych udziałów według ich historycznych wartości.

Przychód po stronie wspólnika powinna wówczas stanowić wartość emisyjna udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej przydzielonych wspólnikowi spółki przejmowanej w następstwie łączenia podmiotów.

Jak ustalić wartość udziałów wspólnika zagranicznego?

Skoro w omawianej sytuacji warunkiem powstania przychodu jest dodatnia różnica w wartości obejmowanych i posiadanych wcześniej udziałów (akcji), powstaje pytanie jak ustalić wartość udziałów obejmowanych przez wspólnika zagranicznego. Wątpliwości budzi kwestia tego, czy przy dokonywaniu wyceny obejmowanych udziałów dla celów podatkowych zastosowanie mają polskie czy zagraniczne przepisy podatkowe.

W powyższym temacie została wydana interpretacja indywidualna, w której organ wskazał na decydujące znaczenie przepisów zagranicznych.

Wnioskodawcą była spółka przejmująca. Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym, w ramach globalnej reorganizacji grupy planowane jest połączenie dwóch polskich spółek kapitałowych. W związku z połączeniem dojdzie do podwyższenia kapitału zakładowego w spółce przejmującej, w celu ustanowienia nowych udziałów, a następnie przyznania ich na rzecz jedynego wspólnika spółki przejmowanej, będącego holenderskim rezydentem podatkowym. Całość udziałów w spółce przejmowanej została nabyta w wyniku transakcji sprzedaży, a nie restrukturyzacji. Łączone spółki nie stanowiły spółek nieruchomościowych. Wnioskodawca podkreślił również, że holenderskie prawo podatkowe wymaga zastosowania wartości rynkowej, z uwagi na to, wartość udziałów przydzielonych w spółce przejmującej przyjęta przez wspólnika będzie wyższa niż wartość udziałów posiadanych w spółce przejmowanej.

Zdaniem wnioskodawcy, w świetle tak przedstawionego stanu faktycznego, planowane połączenie nie spowoduje powstania po stronie holenderskiego wspólnika przychodu podlegającego opodatkowaniu w Polsce.

Z powyższym nie zgodził się organ. W ocenie DKIS, choć jeden z warunków neutralności został spełniony (restrukturyzacja następuje po raz pierwszy), to jednak, w wyniku zastosowania holenderskich regulacji podatkowych, wartość podatkowa udziałów nowo przydzielonych będzie wyższa niż wartość tych dotychczas posiadanych. Oznacza to, że po stronie holenderskiego wspólnika dojdzie do powstania przychodu w wysokości wartości emisyjnej przydzielonych udziałów. Jednocześnie, zdaniem organu, przychód ten nie będzie mógł skorzystać z tzw. zwolnienia dywidendowego uregulowanego w art. 22 ust. 4 ustawy o CIT.

Zatem w analizowanej sprawie zastosowanie znajdą przepisy odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W konsekwencji, mając na uwadze regulacje polsko-holenderskiej UPO, zdaniem organu, powstały przychód potraktować należy jako płatność dywidendową, a pełniąca rolę płatnika spółka przejmująca zobowiązana jest do pobrania podatku WHT w stawce 5%.

Stanowisko organu nie może zasługiwać w pełni na aprobatę. Niemniej, omawiane rozstrzygnięcie jest zdecydowanie warte zauważenia, bowiem może wskazywać na początek nowego podejścia do analizy znowelizowanych przepisów.

Podobne wątpliwości mogą powstać w przypadku podziału spółek. Podczas przeprowadzania procesów restrukturyzacyjnych między spółkami polskimi, ale z udziałem wspólników zagranicznych, warto zatem również mieć na uwadze, że może powstać obowiązek pobrania podatku u źródła.