28 dni, tyle trwał okres od wpłynięcia do uchwalenia przez Sejm projektu nowelizacji Kodeksu pracy implementującego do polskiego porządku prawnego dyrektywy unijne - Dyrektywę „Work-Life Balance” i Dyrektywę w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy.

Projekt nowelizacji zawiera szereg zmian, które dotyczą nawiązywania i rozwiązywania umów, czasu pracy i uprawnień rodzicielskich. Poniżej przypominamy najważniejsze jego postanowienia i zakres zmian.

Dopuszczenie dodatkowego zatrudnienia

Pracodawca nie będzie mógł zakazać pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą lub jednoczesnego pozostawania w stosunku prawnym będącym podstawą świadczenia pracy innym niż stosunek pracy. Przepisy nie będą miały zastosowania w przypadku umów o zakazie konkurencji.

Wniosek o zmianę rodzaju umowy o pracę

Pracownik po przepracowaniu co najmniej 6 miesięcy, będzie mógł wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy, w tym polegające na zmianie rodzaju pracy lub zatrudnieniu w pełnym wymiarze czasu pracy. W przypadku odmowy pracodawca będzie musiał uzasadnić swoją decyzję.

Uzasadnienie rozwiązania umowy o pracę na czas określony

Pracodawca będzie zobowiązany podać przyczynę wypowiedzenia / rozwiązania umowy na czas określony. O zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy na czas określony będziemy musieli zawiadomić, na piśmie, reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając równocześnie przyczynę tego wypowiedzenia. Dotychczas, takie zasady obowiązywały wyłącznie co do pracowników na umowach na czas nieokreślony.

Modyfikacja umów na okres próbny

Trwanie umowy o pracę na okres próbny będzie mógł wynosić od 1 do 3 miesięcy. Będzie to jednak uzależnione od planowanego czasu zatrudnienia pracownika na kolejną umowę o pracę:

  • 1 miesiąc – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy;
  • 2 miesiące – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy.

Okres ten pracodawca i pracownik będą mogli jednokrotnie wydłużyć w umowie o pracę na okres próbny okresy nie więcej jednak niż o 1 miesiąc, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy. Dodatkowo strony mogą uzgodnić w umowie o pracę na okres próbny, że umowa ta przedłuża się o czas urlopu, a także o czas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli wystąpią takie nieobecności.

Urlop rodzicielski

Pracownicy będą mieli prawo do 41 tygodni urlopu w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie (obecnie 32 tygodnie) oraz 43 tygodnie w przypadku ciąży mnogiej (obecnie 34 tygodnie).​ Warto jednak zaznaczyć, że 9 tygodni będzie nieprzenoszalną częścią dla każdego z rodziców. Oznacza to, że w przypadku, gdy jeden z rodziców nie skorzysta ze „swoich” 9 tygodni, to one przepadną.

Wniosek o elastyczną organizację pracy

Pracownik wychowujący dziecko, do ukończenia przez nie 8 roku życia, będzie mógł złożyć wniosek o zastosowanie do niego elastycznej organizacji pracy. W przypadku odmowy pracodawca będzie musiał ją uzasadnić.

Dodatkowe urlopy / zwolnienia od pracy:

  1. Wprowadzona zostanie nowa opcja urlopu opiekuńczego (w wymiarze do 5 dni), w celu zapewnienia osobistej opieki  lub wsparcia, osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga znacznej opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.
  2. Pracownik będzie miał prawo do zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna jego natychmiastowa obecność. Wymiar urlopu to 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym.

Zarówno powyżej opisane zmiany, jak i ostatnio podpisane przez Prezydenta RP przepisy dotyczące pracy zdalnej i kontroli trzeźwości wskazują, że ustawodawca wyraźnie przyśpieszył i tym samym pracodawców i samych pracowników czeka wiosna zmian. Warto też odnotować, że na implementację czeka dyrektywa o ochronie sygnalistów, a w tamtym roku zapowiadano nowelizację ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Nadchodzące zmiany w prawie pracy będziemy szczegółowo omawiać w najbliższych wydarzeniach organizowanych przez CRIDO.