30 listopada weszła w życie Ustawa o zmianie ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych oraz niektórych innych ustaw (dalej: Ustawa).

Nowelizacja wynika głównie z konieczności wprowadzenia do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/828 z dnia 17 maja 2017 r. zmieniającej dyrektywę 2007/36/WE w zakresie zachęcania akcjonariuszy do długoterminowego zaangażowania (tzw. SRDII, EU Shareholder Rights Directive II).

Głównym celem dyrektywy SRDII jest zwiększenie transparentności w obszarze ładu korporacyjnego oraz długoterminowego zaangażowania w stosunkach pomiędzy spółkami publicznymi a ich akcjonariuszami. Dyrektywa jest bowiem odpowiedzią na nadmierną koncentrację na krótkoterminowym zwrocie z posiadanych akcji spółek, co w praktyce przejawiało się popieraniem przez akcjonariuszy podejmowania nadmiernego ryzyka krótkoterminowego przez podmioty zarządzające.

Z tego względu dyrektywa SRDII szczególny nacisk kładzie na przejrzystość m.in. w zakresie ujawniania ponoszonego ryzyka. W praktyce, dla spółek publicznych zawierających istotne transakcje z podmiotami powiązanymi wprowadzenie dyrektywy SRDII będzie skutkować rozszerzeniem obowiązków sprawozdawczych. Dyrektywa argumentuje wprowadzenie nowych wymogów następująco: „transakcje takie mogą dawać podmiotowi powiązanemu okazję do zawłaszczenia wartości należących do spółki”, stąd konieczne jest wdrożenie odpowiednich procedur, które zapewniłyby „odpowiednią ochronę interesu spółki i akcjonariuszy, którzy nie są podmiotami powiązanymi, w tym akcjonariuszy mniejszościowych”.

Nowe obowiązki

W zakresie transakcji z podmiotami powiązanymi, Ustawa wprowadza następujące obowiązki:

1. Uzyskanie zgody rady nadzorczej spółki / walnego zgromadzenia na zawarcie istotnej transakcji

Przez istotną transakcję należy rozumieć transakcję zawieraną przez spółkę z podmiotem powiązanym, której wartość przekracza 5% sumy aktywów w rozumieniu Ustawy o Rachunkowości, z kolei przez podmiot powiązany – podmiot powiązany w rozumieniu międzynarodowych standardów rachunkowości.

2. Zamieszczanie na swojej stronie internetowej informacji o istotnej transakcji najpóźniej w momencie jej zawarcia

Obowiązek ten nie dotyczy transakcji: (i) zawieranych na warunkach rynkowych w ramach zwykłej działalności spółki; (ii) zawieranych przez spółkę ze spółką będącą jej podmiotem zależnym, jeżeli spółka jest jedynym akcjonariuszem lub udziałowcem tej spółki zależnej, ani (iii) związanych z wypłatą wynagrodzeń członkom zarządu lub rady nadzorczej, należnych zgodnie z przyjętą w spółce polityką wynagrodzeń.

Informacja będzie obejmować: firmę (nazwę) podmiotu powiązanego, opis charakteru powiązań, datę i wartość istotnej transakcji oraz informacje niezbędne do oceny, czy istotna transakcja została zawarta na warunkach rynkowych.

3. Opracowanie procedury okresowej oceny czy transakcje, zwolnione z uwagi na przesłankę (i) powyżej, spełniają warunki określone w tym przepisie

Ocenie będą zatem podlegać dwa elementy: czy dana transakcja została zawarta na warunkach rynkowych oraz czy można ją zaklasyfikować jako zwykłą działalność spółki.

Jak wskazuje dyrektywa SRDII, dodatkowe obowiązki w zakresie transakcji z podmiotami powiązanymi mają umożliwić akcjonariuszom uzyskiwanie informacji o potencjalnym wpływie takich transakcji na wartość spółki, lepszą ocenę ryzyka związanego z transakcją oraz w konsekwencji, ewentualne wzruszenie takiej transakcji. Warto podkreślić, że wymóg zbadania rynkowości transakcji z podmiotami powiązanymi najpóźniej w momencie jej zawarcia nie jest nowym obowiązkiem, wynika bowiem także z przepisów o cenach transferowych. Ujęcie go w Ustawie zatem dodatkowo podkreśla wagę zapewnienia rynkowości w rozliczeniach z podmiotami powiązanymi. Dodatkowe zadania wynikające z Ustawy będą się wiązały zatem głównie z koniecznością sporządzenia i wdrożenia procedury oraz raportowania istotnych transakcji na swojej stronie internetowej.

Już 11 grudnia 2019 r. (środa) w godzinach 9:30-11:00 nasi eksperci poprowadzą webinar: „Nowy rok, nowe postanowienia, nowe przepisy o cenach transferowych – nowe raportowanie (TP-R), dokumentacja, sankcje. O co warto zadbać w pierwszym kwartale 2020 roku, by mieć spokojny rok?”, dotyczący cen transferowych, podczas którego odpowiedzą między innymi na pytania:

  • Jak będzie wyglądało nowe raportowanie?
  • Na co trzeba uważać korzystając ze zwolnień dokumentacyjnych?
  • Jak interpretują nowe regulacje organy podatkowe?