Ministerstwo Sprawiedliwości ogłosiło projekt ustawy z dnia 25 maja 2018 r., o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary i zmianie niektórych ustaw. Planowane zmiany znacząco ułatwiają organom ścigania prowadzenie postępowań wobec podmiotów gospodarczych, które potencjalnie mogą ponosić odpowiedzialność finansową za działania osób fizycznych reprezentujących te podmioty.

Rozwiązania przyjęte w ramach ustawy mają zwiększać efektywność narzędzi, służących do wymierzania sankcji podmiotom zbiorowym, zwłaszcza w przypadkach zwalczania poważnej przestępczości gospodarczej lub skarbowej.  W projekcie przewidziano znacząco wyższe niż obowiązujące obecnie kary, sankcja może bowiem wynieść nawet 30 milionów złotych. Zniesiono także wymóg uprzedniego wydania wyroku skazującego osobę fizyczną za popełnienie czynu zabronionego, za który odpowiadać ma podmiot zbiorowy. Na podstawie zmienionej ustawy, oba postępowania, tj. wobec osoby fizycznej i podmiotu zbiorowego prowadzone byłyby równolegle. Dla pociągnięcia podmiotu zbiorowego do odpowiedzialności nie będzie też konieczne osiągnięcie korzyści majątkowej lub niemajątkowej. Zakładane zmiany mają obejmować ochroną tzw. sygnalistów, którzy w interesie publicznym zgłaszają istotne nieprawidłowości w organizacji podmiotu zbiorowego, mogące prowadzić do popełnienia czynu zabronionego.

Istotną zmianą jest również wprowadzenie regulacji, które mają umożliwić pociągnięcie do odpowiedzialności podmioty zbiorowe w przypadku dokonania połączenia, podziału lub przekształcenia, m.in. sukcesję odpowiedzialności przez podmiot przekształcony oraz solidarną odpowiedzialność podmiotów, które powstały w wyniku podziału chociażby części praw i obowiązków podmiotu dzielonego. Dotyczy to także spółek nowo zawiązanych.

Projekt został skierowany do opiniowania przez Sąd Najwyższy, Prokuraturę Krajową oraz Krajową Radę Sądownictwa. Rozpoczęto również uzgodnienia resortowe oraz konsultacje publiczne.